Στο «κόκκινο» η γρίπη και ο RSV στην Ευρώπη – Προειδοποίηση ECDC για τις γιορτές

Σχεδόν όλα τα κράτη της ΕΕ καταγράφουν μεγάλη αύξηση στη δραστηριότητα της γρίπης και του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV) η οποία «καθρεφτίζεται» στις νοσηλείες.

Αυτό προκύπτει από το επικαιροποιημένο επιδημιολογικό δελτίο του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) που μόλις εξεδόθη και το οποίο αποτελεί «καμπανάκι» για τις ευρωπαϊκές χώρες, ιδίως κατά την εορταστική περίοδο οπότε και, ως γνωστόν, οι ιοί κάνουν το δικό τους «πάρτι»…. εκμεταλλευόμενοι τα αυξημένα πάρτι και τις λοιπές συγκεντρώσεις και κοινωνικές εκδηλώσεις.

Αναμένεται περαιτέρω αύξηση εν όψει εορτών

Οπως συγκεκριμένα ανέφερε σε σχετικό δελτίο Τύπου ο επικεφαλής του Τμήματος για τους Ιούς του Αναπνευστικού Συστήματος του ECDC Εντοάρντο Κολτσάνι «καθώς εισερχόμαστε στην εορταστική περίοδο η μετάδοση των ιών του αναπνευστικού συστήματος αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω.

»Απλά μέτρα όπως η καλή αναπνευστική υγιεινή, ο αερισμός των χώρων καθώς και η παραμονή στο σπίτι όταν κάποιος δεν αισθάνεται καλά, μπορούν να μειώσουν τη μετάδοση. Ενθαρρύνουμε τα υποψήφια για εμβολιασμό άτομα να εμβολιαστούν χωρίς καθυστέρηση ενάντια στους αναπνευστικούς ιούς.

»Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας και τους αγαπημένους μας, να μειώσουμε το βάρος για τα συστήματα υγείας και να διασφαλίσουμε ότι θα γιορτάσουμε αυτές τις ημέρες με υγεία».

Η περίοδος της γρίπης έχει ξεκινήσει

Η… ιoγενής εικόνα που σκιαγραφείται μέσα από την επικαιροποίηση των επιδημιολογικών δεδομένων για τις χώρες της ΕΕ δείχνει πέρα από κάθε αμφιβολία ότι απαιτείται εγρήγορση από τα ευρωπαϊκά κράτη. Οι δείκτες της δραστηριότητας τόσο της γρίπης όσο και του RSV παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση, κάτι που αποτυπώνεται και στις νοσηλείες.

«Η επίδραση της γρίπης μπορεί να είναι χειρότερη αν κυριαρχήσει ο υποκλάδος Η3Ν2 που δεν καλύπτεται τόσο καλά από τα εμβόλια»

Η περίοδος γρίπης έχει ξεκινήσει όπως αποδεικνύει το γεγονός ότι η θετικότητα των διαγνωστικών τεστ για τη γρίπη έχει φθάσει το κατώφλι του 10% το οποίο έχει τεθεί σε επίπεδο ΕΕ. Στα ευρωπαϊκά κράτη, σύμφωνα με τα στοιχεία του ECDC, κυκλοφορούν τόσο η γρίπη Α (συγκεκριμένα το στέλεχος Η1Ν1 που ήταν «ένοχο» για την πανδημία του 2009 αλλά και το στέλεχος Η3Ν2) καθώς και η γρίπη Β.

O αναπνευστικός συγκυτιακόςιός, ή RSV, απειλεί κυρίως τα βρέφη και τους ηλικιωμένους (NIH/NIAID)

Εκρηκτικό «κοκτέιλ» ιών

Το ECDC επισημαίνει ότι η ταυτόχρονη κυκλοφορία στελεχών της γρίπης καθώς και του RSV σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη – σε χαμηλά βέβαια επίπεδα – μετάδοση του πανδημικού κορωνοϊού SARS-CoV-2 μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στις υπηρεσίες υγείας.

«Οι εισαγωγές στο νοσοκομείο μπορούν να αφορούν όλες τις ηλικιακές ομάδες, με τα πολύ μικρά παιδιά (εξαιτίας του RSV) και τους ηλικιωμένους να πλήττονται ιδιαίτερα. Η επίδραση της γρίπης μπορεί να είναι χειρότερη αν κυριαρχήσει ένας υποκλάδος της γρίπης Α (Η3Ν2) ο οποίος δεν καλύπτεται τόσο καλά από τα εμβόλια που κυκλοφορούν στο Βόρειο Ημισφαίριο» σημειώνει το Ευρωπαϊκό Κέντρο.

Οι γιορτές «τρέφουν» τη μετάδοση

Προσθέτει ότι η περίοδος των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς συνδέεται παραδοσιακά με δραστηριότητες όπως οι κοινωνικές συγκεντρώσεις, οι αγορές στα μαγαζιά και τα ταξίδια, οι οποίες θέτουν επιπρόσθετους κινδύνους για αύξηση της μετάδοσης των ιών του αναπνευστικού συστήματος.

Συστάσεις προς τα κράτη και τον πληθυσμό

Για όλους αυτούς τους λόγους το ECDC προχωρά σε συγκεκριμένες συστάσεις προς τα ευρωπαϊκά κράτη αλλά και τους πληθυσμούς τους. Οπως αναφέρει, τα κράτη πρέπει να είναι προετοιμασμένα για αύξηση της δραστηριότητας της γρίπης και του RSV τις επόμενες εβδομάδες και σε αυτό το πλαίσιο θα ήταν καλό να υιοθετήσουν πρακτικές πρόληψης και ελέγχου ώστε να μειώσουν τη μετάδοση των ιών στις μονάδες περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων των μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων. Θα πρέπει επίσης να φροντίσουν για την αύξηση του προσωπικού τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας.

Εμβολιασμός χωρίς καθυστέρηση

Το Κέντρο τονίζει επίσης για άλλη μια φορά ότι ο εμβολιασμός αποτελεί το πιο αποτελεσματικό μέτρο προστασίας ενάντια στη σοβαρή νόσηση από ιούς του αναπνευστικού. Οπως αναφέρει, τα άτομα που ανήκουν σε ομάδες στις οποίες συστήνεται ο εμβολιασμός για τη γρίπη, την COVID-19 και τον RSV – ιδίως όσα ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσηση – θα ήταν καλό να εμβολιαστούν χωρίς καθυστέρηση με βάση και τις εθνικές συστάσεις της χώρας τους.

Συμπληρώνει ότι η ανοσοπροφύλαξη ενάντια στον RSV για τα βρέφη – η οποία έχει αποδειχθεί ασφαλής και αποτελεσματική – θα μπορούσε να εισαχθεί στις εθνικές συστάσεις.

«Εναρμονισμένα» με τις νέες παραλλαγές τα επικαιροποιημένα εμβόλια για την COVID-19

Σε ό,τι αφορά την COVID-19, το ECDC τονίζει ότι τα επικαιροποιημένα εμβόλια τα οποία χορηγούνται τον χειμώνα του 2024-2025 αναμένεται να προσφέρουν μεγαλύτερη προστασία ενάντια σε σοβαρή νόσηση από τις παραλλαγές του SARS-CoV-2 που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή σε σύγκριση με το επικαιροποιημένο εμβόλιο που στόχευε τον κλάδο XBB.1.5 και το οποίο κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 2023.

Εγκαιρη χορήγηση των αντι-ιικών θεραπειών

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο υπενθυμίζει επίσης στους γιατρούς ότι η έγκαιρη χορήγηση αντι-ιικών θεραπειών για τη γρίπη και την COVID-19 μπορεί να αποτρέψει τη σοβαρή νόσηση στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Αναφέρει μάλιστα πως σε ό,τι αφορά τη γρίπη θα ήταν συνετό να «χαλαρώσει» το κατώφλι χορήγησης των αντι-ιικών φαρμάκων στις ομάδες υψηλού κινδύνου, αν κυριαρχήσει κάποιος υποκλάδος του ιού ο οποίος δεν καλύπτεται επαρκώς από τα αντιγριπικά εμβόλια.

Τα μονοκλωνικά «αδύναμα» απέναντι στη μετάλλαξη F456L του SARS-CoV-2

Σχετικά με τα μονοκλωνικά αντισώματα ενάντια στον SARS-CoV-2, το ECDC σημειώνει ότι δεν είναι τόσο αποτελεσματικά ενάντια σε παραλλαγές του ιού που φέρουν τη μετάλλαξη F456L – η μετάλλαξη αυτή εντοπίζεται σε παραλλαγές που κυκλοφορούν ευρέως αυτή τη στιγμή (XEC, KP.3, BA.2.86). Παρά ταύτα το Κέντρο αναφέρει ότι «οι διαθέσιμες αντι-ιικές θεραπείες αναμένεται να παραμείνουν αποτελεσματικές».