Σίδηρος: Ποια τρόφιμα «γεμίζουν» καλύτερα τις αποθήκες του οργανισμού
Αποτελεί ένα μέταλλο εξαιρετικά σημαντικό για την υγεία και την ορθή λειτουργία του οργανισμού. Συμμετέχει σε βασικές διεργασίες του σώματος, όπως η μεταφορά οξυγόνου και η σύνθεση πρωτεϊνών και ενζύμων. Παρ’ όλα αυτά, η επάρκειά του δεν είναι δεδομένη για όλους. Κάποιοι αντιμετωπίζουν αυξημένες δυσκολίες να διασφαλίσουν τις απαραίτητες ποσότητες. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό ο σίδηρος να προσλαμβάνεται μέσω της διατροφής.
Ευτυχώς, πρόκειται για ένα μέταλλο που εμπεριέχεται τόσο σε φυτικές, όσο τροφές ζωικής προέλευσης. Τα άπαχα κρέατα, τα θαλασσινά, οι ξηροί καρποί και τα όσπρια όπως τα φασόλια αποτελούν εξαιρετικές πηγές σιδήρου. Εξίσου σημαντικό, όμως, είναι να αποτελούν μέρος μιας γενικότερα ισορροπημένης διατροφής.
Η ποσότητα σιδήρου που χρειάζεστε καθημερινά εξαρτάται από την ηλικία, το φύλο, τις διατροφικές συνήθειες και συγκεκριμένες συνθήκες, όπως η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός. Για τους χορτοφάγους και τους vegans, συνιστάται σχεδόν διπλάσια πρόσληψη σιδήρου σε σύγκριση με τους κρεατοφάγους. Αυτό συμβαίνει καθώς ο σίδηρος που εμπεριέχεται στα ζωικά τρόφιμα απορροφάται πολύ πιο αποτελεσματικά από τον οργανισμό σε σύγκριση με αυτόν που υπάρχει στις φυτικές πηγές.
Η μη επαρκής πρόσληψη σιδήρου μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια. Το σώμα αποθηκεύει σίδηρο σε διάφορα όργανα και μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτά τα αποθέματα όταν η διαιτητική πρόσληψη είναι χαμηλή. Τα σταθερά χαμηλά επίπεδα σιδήρου μπορεί να οδηγήσουν σε σιδηροπενική αναιμία, μειώνοντας την παραγωγή αιμοσφαιρίνης που είναι απαραίτητη για τη μεταφορά οξυγόνου. Τα συμπτώματα της σιδηροπενικής αναιμίας περιλαμβάνουν κόπωση, δύσπνοια, ζάλη, στομαχικά προβλήματα, πονοκεφάλους, χλωμό δέρμα, κρύα άκρα και δυσκολίες συγκέντρωσης. Στην περίπτωση των παιδιών μπορεί επιπλέον να επηρεάσει τις μαθησιακές ικανότητες.
Ποιοι είναι πιο επιρρεπείς στην ανεπάρκεια σιδήρου;
Ορισμένες ομάδες ανθρώπων είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν ανεπάρκεια. Αυτοί είναι:
- Έγκυες και γυναίκες κατά την έμμηνο ρύση
- Βρέφη και μικρά παιδιά
- Άτομα με γαστρεντερικά προβλήματα
- Καρκινοπαθείς
- Ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια
- Χορτοφάγοι και vegans
- Συχνοί αιμοδότες
Πώς αντιμετωπίζεται η ανεπάρκεια σιδήρου;
Προκειμένου να διαγνωστεί η σιδηροπενία, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μια εξέταση αίματος για τη μέτρηση της αιμοσφαιρίνης, του σιδήρου στο αίμα και των επιπέδων φερριτίνης (ένα μέτρο των αποθεμάτων σιδήρου του οργανισμού).
Η θεραπεία για την έλλειψη σιδήρου συνήθως περιλαμβάνει τη λήψη συμπληρώματος σιδήρου και την προσαρμογή της διατροφής σας ώστε να αυξήσετε την πρόσληψη τροφίμων πλούσιων σε σίδηρο.
Η ανεπάρκεια σιδήρου που δεν αντιμετωπίζεται μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές για την υγεία, που επηρεάζουν τα επίπεδα ενέργειας, τη γνωστική λειτουργία και τη συνολική ευεξία.
Είναι πιθανό να έχετε υπερσιδήρωση;
Η υπερβολική πρόσληψη σιδήρου είναι σπάνια, αλλά μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα για ορισμένους ανθρώπους. Ο οργανισμός διαθέτει περιορισμένους μηχανισμούς για την απαλλαγή του από την περίσσεια σιδήρου. Εάν δεν ρυθμιστεί σωστά, η περίσσεια σιδήρου μπορεί να οδηγήσει σε αιμοχρωμάτωση ή υπερφόρτωση σιδήρου. Στην αιμοχρωμάτωση, ο οργανισμός συσσωρεύει σίδηρο σε όργανα όπως το ήπαρ, η καρδιά και το πάγκρεας, όπου, με την πάροδο του χρόνου, μπορεί ενδεχομένως να προκαλέσει βλάβη στα όργανα. Τα συμπτώματα της αιμοχρωμάτωσης μπορεί να περιλαμβάνουν κόπωση, πόνο στις αρθρώσεις και κοιλιακό πόνο. Με την πάροδο του χρόνου, η αιμοχρωμάτωση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως κίρρωση του ήπατος, διαβήτης και καρδιακές παθήσεις.
Είναι σημαντικό να μην υπερβαίνετε τις συνιστώμενες κατευθυντήριες γραμμές πρόσληψης σιδήρου. Μιλήστε με το γιατρό σας πριν εξετάσετε το ενδεχόμενο χορήγησης συμπληρωμάτων σιδήρου, ειδικά αν δεν έχετε διαγνωστεί με έλλειψη.