Οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 σε παιδιά από χαμηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα

Πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Jama Pediatrics οι Dooley και συνεργάτες δημοσίευσαν άρθρο σχετικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας στα παιδιά που ανήκουν σε χαμηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα στις ΗΠΑ (JAMA Pediatr. Published online May 13, 2020. doi:10.1001/jamapediatrics.2020.2065).

Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρία Γαβριατοπούλου, Ιωάννης Ντάνασης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα κύρια ευρήματα της μελέτης.

Η επίπτωση της σοβαρής νόσου στον παιδιατρικό πληθυσμό είναι εξαιρετικά χαμηλή. Παρά ταύτα
προκειμένου να αντιμετωπιστεί η εξάπλωση του ιού όλες οι πολιτείες έκλεισαν τα σχολεία και διέκοψαν με τον τρόπο αυτό τη ‘ρουτίνα’ της καθημερινότητας των παιδιών που εξασφαλίζει
μάθηση, σωστή διατροφή και κοινωνική ανάπτυξη.

Άμεσα και έμμεσα οι διαδικασίες αυτές έπληξαν πρωτίστως τα παιδιά που ανήκουν σε οικογένειες χαμηλού εισοδήματος και οι πολιτείες των ΗΠΑ καλούνται να δεσμευτούν για τη διασφάλιση των ευκαιριών που στερήθηκαν αυτά τα παιδιά. Πριν την πανδημία, περίπου 1 στα 5 παιδιά ζούσαν κάτω από τα όρια της φτώχιας, ποσοστό μεγαλύτερο από το αντίστοιχο των ενηλίκων. Η φτώχεια αφορούσε σε μεγαλύτερο ποσοστό Αφροαμερικανούς, Ισπανικής, Ινδικής καταγωγής και γηγενών της Αλάσκα.

Η παιδική φτώχεια σχετίζεται με τραυματισμούς, χρόνια νοσήματα και διαταραχές της ψυχικής υγείας που οδηγούν σε μακροπρόθεσμες επιπλοκές και στην ενήλικη ζωή. Το εκπαιδευτικό σύστημα των ΗΠΑ
δεν έχει κατορθώσει να αμβλύνει αυτά τα προβλήματα. Η εκπαίδευση αυτών των παιδιών
χαρακτηρίζεται από ανεπαρκή χρηματοδότηση και περιορισμένες δυνατότητες.

Τα προβλήματα αναδείχθηκαν περισσότερο κατά τη διάρκεια της πανδημίας , όπου η μάθηση εξ αποστάσεως ήταν εξαιρετικά δυσχερής λόγω ελλείψεων σε μέσα ψηφιακής τεχνολογίας και διαθεσιμότητας ίντερνετ.

Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα σε πολλά τέτοια σχολεία μόλις το 1/3 των μαθητών να συμμετέχει στα μαθήματα. Έχει αποδειχτεί πως η μακρά απουσία από το σχολείο ή και απώλεια μεγαλύτερη του 10% των σχολικών μαθημάτων επηρεάζει σαφώς το επίπεδο ανάγνωσης, μάθησης, των βαθμών αποφοίτησης αλλά και της οριστικής διακοπής του σχολείου από τους μαθητές και είναι ξεκάθαρο πως τα φτωχά παιδιά θα υποστούν εντονότερα τις συνέπειες αυτές.

Επιπλέον, περισσότερα από 30 εκατομμύρια παιδιά σιτίζονται μέσω των σχολικών προγραμμάτων
σίτισης. Με τα σχολεία κλειστά, η παροχή επείγουσας διατροφικής βοήθειας θα καλύψει μόνο μέρος των αναγκών αυτών.

Οι σχολικές δομές προσφέρουν και υπηρεσίες σωματικής και ψυχικήςυγείας που και αυτές έχουν τώρα εκλείψει. Έως σήμερα, οι πολιτικές των ΗΠΑ έχουν εστιάσει στην αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας και στην ενίσχυση του συστήματος υγείας που αφορούν κυρίως στους ενήλικες. Από τα μέτρα αυτά τα παιδιά θα ωφεληθούν μόνο έμμεσα και μερικώς, αλλά πληθώρα των αναγκών τους δε θα καλυφθούν.

Η κρίση θα πλήξει τους ενήλικες για αρκετούς μήνες, αλλά τα παιδιά φαίνεται να είναι αυτά που θα υποστούν συνέπειες που μπορεί να τα ακολουθούν σε όλη τους τη ζωή. Μέτρα που θα προστατεύσουν αυτό το κομμάτι του πληθυσμού πρέπει να ληφθούν άμεσα. Τα μέτρα πρέπει να αφορούν την εκπαιδευτική, διατροφική, οικονομική, ψυχική και υγειονομική στήριξη των παιδιών και ειδικά αυτών που ανήκουν στα πολύ φτωχά κοινωνικά στρώματα. Δεν αρκεί να επιβιώσουν της πανδημίας,
απαιτούνται μέτρα για να μεγαλώσουν με αξιοπρέπεια τώρα και στο μέλλον.