Politica 89.8
Οι άνθρωποι αποτελούνται κατά 8% από ιούς – Πώς το DNA τους επηρεάζει το σώμα μας
Σημάδια αρχαίων πανδημιών παραμένουν μέχρι σήμερα στα κύτταρά μας υπό τη μορφή ιικών γονιδίων που ενσωματώθηκαν στο DNA μας πριν από εκατομμύρια χρόνια.
Οι λεγόμενοι «ενδογενείς ρετροϊοί» αντιστοιχούν σήμερα γύρω στο 8% του ανθρώπινου γονιδιώματος, γράφει στο The Conversation ο Άιντεν Μπερνς, ερευνητής του Πανεπιστημίου «Ταφτς» της Βοστώνης.
Κι αυτό συμβαίνει επειδή οι ρετροϊοί -μια μεγάλη ομάδα στην οποία ανήκει και ο HIV- ενσωματώνουν τα γονίδιά τους στο DNA των ζώων τα οποία προσβάλλουν.
Αν οι ιοί καταφέρουν να μολύνουν τα πρόδρομα κύτταρα από τα οποία παράγονται ωάρια και τα σπερματοζωάριά τους, το γενετικό υλικό τους κληροδοτείται στις επόμενες γενιές.
Περίπου 30 ενδογενείς ρετροϊοί έχουν αναγνωριστεί μέχρι σήμερα στον άνθρωπο, ενώ άλλοι ανιχνεύονται στους πλησιέστερους συγγενείς μας, τον χιμπατζή και τον γορίλα.
Έρευνες της ομάδας του Μπερνς και άλλων ερευνητών έχουν δείξει ότι το DNA των ενδογενών ρετροϊών ενεργοποιείται στους καρκινικούς ιστούς καθώς και στη διάρκεια της ανθρώπινης εμβρυακής ανάπτυξης.
Μια πρόσφατη έρευνα του «Ταφτς» προσφέρει τώρα νέα στοιχεία για τον ρόλο τους στους υγιείς ιστούς.
Η ομάδα του Μπερνς εστιάστηκε στην ομάδα ενδογενών ιών HML-2, οι οποίοι εκτιμάται ότι προσέβαλαν τελευταία φορά τον άνθρωπο πριν από 5 εκατομμύρια χρόνια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα γονίδιά τους ενεργοποιούνται μέχρι και σήμερα και παράγουν ιικές πρωτεΐνες.
Εξετάζοντας περισσότερα από 14.000 δείγματα ιστών από ολόκληρο το ανθρώπινο σώμα, οι ερευνητές βρήκαν 37 ιούς HML-2 που δείχνουν να είναι ενεργοί, χωρίς όμως να είναι γνωστές οι συνέπειες αυτής της δραστηριότητας.
Αν και οι αλληλουχίες αυτές είναι πιθανό να συνδέονται με ασθένειες, η διαδικασία της εξέλιξης φαίνεται ότι βρήκε τρόπο να αξιοποιήσει αυτά τα κατάλοιπα. Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι το γονίδιο της συγκιτίνης, ένα ιικό γονίδιο, το οποίο σήμερα παίζει κρίσιμο ρόλο στον σχηματισμό του πλακούντα.
Και αυτό δεν ισχύει μόνο στον άνθρωπο αλλά για όλα τα θηλαστικά, αφού ο ιός μόλυνε τον κοινό πρόγονό τους πριν από δεκάδες εκατομμύρια χρόνια.
Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι γονίδια ενδογενών ρετροϊών επιτρέπουν στα ποντίκια, τις γάτες και τα πρόβατα να εξουδετερώνουν σύγχρονους συγγενικούς ιούς.
Στο παρελθόν, τα ξένα ιικά γονίδια είχαν βρεθεί στο στόχαστρο για πρόκληση καρκίνου και άλλων παθήσεων, σύμφωνα όμως με τον Μπερνς η προσέγγιση αυτή αποδυναμώνεται από την ανακάλυψη ότι οι ενδογενείς ρετροϊοί είναι ενεργοί στους υγιείς ιστούς.
Ωστόσο οι λειτουργίες που επιτελούν αυτά τα εισαγόμενα γονίδια παραμένουν ακόμα ασαφείς.
Οι ερευνητές θα συνεχίσουν επομένως να εξετάζουν την συνεξέλιξη των ενδογενών ιών και του ανθρώπινου γονιδιώματος.
