Politica 89.8
Κροτωνογενής εγκεφαλίτιδα: Συναγερμός για νέο κρούσμα – Εγκύκλιο εξέδωσε ο ΕΟΔΥ
Nέο κρούσμα κροτωνογενούς εγκεφαλίτιδας καταγράφηκε το 2025 στην Ελλάδα, ανεβάζοντας τα συνολικά κρούσματα από το 2014 σε 9.
Το νέο περιστατικό προκλήθηκε μετά από τσίμπημα μολυσμένου τσιμπουριού (κρότωνα) και εμφανίστηκε στο Βόρειο Αιγαίο.
Το νέο κρούσμα κροτωνογενούς εγκεφαλίτιδας
Ο ασθενής υπέστη την σπάνια και σοβαρή κροτωνογενή εγκεφαλίτιδα. Πρόκειται για ιογενή λοίμωξη που μεταδίδεται μέσω τσιμπήματος από μολυσμένο τσιμπούρι και μπορεί να προκαλέσει παράλυση ή γνωστικές δυσλειτουργίες. Πιο σπάνια μεταδίδεται με την κατανάλωση φρέσκων μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων από μολυσμένα παραγωγικά ζώα, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ.
Περίπου 2/3 των λοιμώξεων είναι ασυμπτωματικές. Στα κλινικά περιστατικά, η περίοδος επώασης είναι κατά μέσο όρο επτά (7) ημέρες (εύρος: 2-28 ημέρες), ενώ σε τροφιμογενή μετάδοση η επώαση είναι μικρότερη (περίπου τέσσερις ημέρες).
Το νέο περιστατικό που καταγράφηκε εντός του 2025 έχει θέσει σε συναγερμό τις υγειονομικές αρχές, με τον ΕΟΔΥ να εκδίδει επείγουσες συστάσεις για αυξημένη επιτήρηση στους γιατρούς όλης της χώρας, μέσω Ιατρικών Συλλόγων.
Στην Ελλάδα, αν και παραμένει σπάνια η νόσος, τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί συνολικά 9 κρούσματα, που δείχνουν την ανάγκη για ενίσχυση της επιδημιολογικής επιτήρησης.
Η νόσος
Τα τσιμπούρια (διαβιβαστές του ιού) ζούνε σε πολλά μέρη, σε αγροτικές και αστικές περιοχές. Προτιμούν περιοχές με υγρασία και σκιά, μέσα ή κοντά σε δάση ή περιοχές με πυκνή βλάστηση, χόρτα, γρασίδι ή θάμνους, σε λιβάδια και βάλτους, αλλά και σε αστικά πάρκα και κήπους, αναφέρει ο ΕΟΔΥ στην εγκύκλιό του.
Ο ευρωπαϊκός υπότυπος της νόσου ενδημεί σε αγροτικές και δασώδεις περιοχές κυρίως της κεντρικής, ανατολικής, δυτικής και βόρειας Ευρώπης, με χιλιάδες κρούσματα να καταγράφονται ετησίως. Ο αριθμός των κρουσμάτων στις ενδημικές περιοχές της Ευρώπης έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 400% τα τελευταία 30 έτη, με εξάπλωση της νόσου σε νέες περιοχές. Χώρες με αυξημένες επιπτώσεις και κίνδυνο μετάδοσης κροτωνογενούς εγκεφαλίτιδας είναι οι εξής: Βαλτικές χώρες (Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία), Σλοβενία, Τσεχία, Σλοβακία, Αυστρία, Φιλανδία, νότια και ανατολική Σουηδία, νότια Γερμανία. Επίσης, η νόσος ενδημεί στη Ρωσία.
Στην Ευρώπη, τα περισσότερα περιστατικά της νόσου καταγράφονται συνήθως σε αγροτικές περιοχές, συχνότερα κατά την περίοδο υψηλής δραστηριότητας των βασικών κροτώνων – διαβιβαστών είδους Ixodes ricinus (Απρίλιο έως Νοέμβριο), αλλά και καθόλη τη διάρκεια του έτους (και τον χειμώνα) ιδίως σε νότιο – ευρωπαϊκές χώρες. Στην κεντρική Ευρώπη παρατηρούνται δύο κορυφώσεις της δραστηριότητας των τσιμπουριών – διαβιβαστών, μία τον Απρίλιο-Μάιο και μία τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο.
Ομάδες αυξημένου κινδύνου
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, αυξημένου κινδύνου γενικά θεωρούνται άτομα που έχουν δραστηριότητες σε περιοχές όπου μπορεί να υπάρχουν κρότωνες/τσιμπούρια, δηλαδή στην ύπαιθρο, σε αγροτικές ή ορεινές περιοχές, είτε λόγω εργασίας (π.χ. κτηνοτρόφοι, βοσκοί, αγρότες, ξυλοκόποι, ψαράδες, κηπουροί και στρατιωτικοί) ή λόγω αναψυχής (π.χ. όσοι κάνουν κάμπινγκ, φυσιολάτρες, ορειβάτες, πεζοπόροι, κυνηγοί), καθώς και σε αστικές περιοχές με βλάστηση (αστικά πάρκα και κήπους).
