Έξι φυτικά συμπληρώματα διατροφής ένοχα για τοξικότητα

Τα φυτικά και διαιτητικά συμπληρώματα περιλαμβάνουν μια πληθώρα προϊόντων που καταναλώνονται από εκατομμύρια ανθρώπους καθημερινά για τη βελτίωση της γενικής τους υγείας και για τη θεραπεία ήπιων παθήσεων.

Πάνω από 80.000 φυτικά και διαιτητικά συμπληρώματα μπορούν να αγοραστούν χωρίς συνταγή σε διάφορα μη ελεγχόμενα καταστήματα λιανικής στις ΗΠΑ ή μέσω του διαδικτύου.

Η μεγαλύτερη ομάδα συμπληρωμάτων που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν πολυβιταμίνες, μέταλλα, βιταμίνη D, ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και ασβέστιο. Στη σήμανση των σκευασμάτων αυτών, καταγράφονται σαφώς όλα τα συστατικά που περιέχουν.

Όμως σε ότι αφορά τα συμπληρώματα φυτικής προέλευσης, εκτιμάται ότι το 5% – 12% των προϊόντων αυτών, περιέχουν πολλά είδη βοτάνων, ταυτόχρονα.

Σχεδόν 15,6 εκατ. ενήλικες πήραν 1 από τα 6 φυτικά συμπληρώματα, περίπου όσοι και αυτοί που χρειάστηκαν με συνταγή, δυνητικά ηπατοτοξικά φάρμακα όπως σιμβαστατίνη (σε 14 εκατ. άτομα) και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (14,8 εκατ. άτομα).

Χημικές αναλύσεις τέτοιων προϊόντων που έχουν σχετιστεί με επιβεβαιωμένες τοξικές επιδράσεις στο ήπαρ δείχνουν συχνές αποκλίσεις στα συστατικά που περιγράφονται στην ετικέτα έναντι των συστατικών που τελικά ανιχνεύονται σε αυτά.

Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα τους, δεν είναι καλά τεκμηριωμένη επειδή δεν υπάρχει ρυθμιστικό πλαίσιο που να ελέγχει ο Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ σχετικά με την ανθρώπινη φαρμακοκινητική ή προοπτικές κλινικές μελέτες πριν τα προϊόντα αυτά τεθούν σε κυκλοφορία στην αμερικανική αγορά.

Τριπλάσιες οι βλάβες

Έτσι, το Δίκτυο για την παρατήρηση ηπατικών βλαβών από πρόκληση – DILIN, που αναλύει δεδομένα ασθενών με ηπατοτοξικές επιδράσεις λόγω φαρμάκων, διαπίστωσε σχεδόν τριπλασιασμό των ηπατικών βλαβών, από το 2004 ως το 2013, από 7% σε 20% εξαιτίας φυτικών συμπληρωμάτων που περιείχαν κυρίως κουρκουμίνη, κράτομ, εκχύλισμα πράσινου τσαγιού και garcinia Cambodia. Οι βλάβες ήταν σοβαρές έως θανατηφόρες. Επιπλέον, η πολυκεντρική Μελέτη Οξείας Ηπατικής Ανεπάρκειας έδειξε αυξανόμενη τάση περιπτώσεων οξείας ηπατικής ανεπάρκειας από φυτικά σκευάσματα, από 12,4% το διάστημα 1998 – 2007, σε 21,1% το 2007 – 2015.
Η μελέτη
Καθώς οι φυτικές θεραπείες κερδίζουν συνεχώς έδαφος τα τελευταία χρόνια, ερευνητές από το τμήμα Γαστρεντερολογίας και Ηπατολογίας του Πανεπιστημίου Ann Arbor του Μίσιγκαν, προχώρησαν σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA, με σκοπό να διερευνήσουν την πιθανή ηπατοτοξική δράση φυτικών σκευασμάτων.

Στη μελέτη οι ερευνητές συμπεριέλαβαν αντιπροσωπευτικά δεδομένα από 9.685 ενήλικες, σύμφωνα με τα οποία, το 4,7% των ενηλίκων στις ΗΠΑ ανέφερε έκθεση σε 6 δυνητικά ηπατοτοξικά συμπληρώματα βοτάνων, κυρίως με κουρκουμά, αλλά και με πράσινο τσάι, ashwagandha, Garcinia cambogia, μαγιά κόκκινου ρυζιού και τσιμιτσιφούγκα. Οι χρήστες των προϊόντων αυτών ήταν σημαντικά μεγαλύτεροι σε ηλικία, πιο μορφωμένοι και ήταν πιο πιθανό να έχουν αρθρίτιδα σε σύγκριση με αυτούς που δεν χρησιμοποιούσαν τέτοια συμπληρώματα.

Χωρίς έλεγχο

Τα έξι αυτά βότανα, είναι αυτά που προκαλούν συνήθως τη μεγαλύτερη ηπατοτοξικότητα, αν και δεν είναι ευρέως γνωστά ούτε η συχνότητα χρήσης τους ούτε και οι λόγοι χρήσης τους. Έτσι, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι κλινικοί γιατροί θα πρέπει να γνωρίζουν πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες από την κατανάλωση αυτών των προϊόντων, για τα οποία δεν υπάρχει νομοθεσία που να ρυθμίζει την ασφάλειά τους.

Αποτελέσματα

Η μέση ηλικία των 9.685 ενηλίκων, των οποίων αναλύθηκαν τα δεδομένα, ήταν 47,5 έτη και το 51,8% ήταν γυναίκες. Η συχνότητα χρήσης φυτικών και διαιτητικών συμπληρωμάτων ήταν 57,6%, ενώ η συχνότητα χρήσης των 6 συμπληρωμάτων που ελέγχθηκαν ήταν 4,7%. Συχνότερη ήταν η χρήση συμπληρωμάτων που περιείχαν κουρκουμά (236 άτομα), ενώ ακολουθούσαν τα προϊόντα που περιείχαν πράσινο τσάι (92 άτομα), ashwagandha (28 άτομα), Garcinia cambogia (20 άτομα), μαγιά κόκκινου ρυζιού (20 άτομα ) και τσιμιτσιφούγκα (19 άτομα).

Οι καταναλωτές αυτών των 6 προϊόντων ήταν σημαντικά μεγαλύτεροι σε ηλικία με διπλάσιους αυτούς άνω των 60 ετών έναντι εκείνων από 40-59 ετών. Το μορφωτικό τους επίπεδο ήταν υψηλότερο από αυτό του γενικού πληθυσμού, ενώ το 2,27% είχε αρθρίτιδα.

Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, εκτιμάται ότι περίπου 15.584.599 ενήλικες στις ΗΠΑ (από 13.047.571 μέχρι 18.648.801) χρησιμοποίησαν τουλάχιστον 1 από αυτά τα 6 προϊόντα, αριθμός παρόμοιος με τον εκτιμώμενο αριθμό ασθενών στους οποίους συνταγογραφήθηκαν δυνητικά ηπατοτοξικά φάρμακα, μεταξύ των οποίων σιμβαστατίνη (σε 14.036.024 άτομα) και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (άλλα 14.793.837 άτομα).

Ο πιο συνηθισμένος λόγος για την κατανάλωση κουρκουμά και πράσινου τσαγιού ήταν η βελτίωση ή η διατήρηση της υγείας.

Καθώς για τα προϊόντα αυτά η νομοθεσία δεν προβλέπει συγκεκριμένες προδιαγραφές υπό τον έλεγχο του FDA, η μελέτη συνιστά, οι κλινικοί γιατροί να γνωρίζουν πιθανά ανεπιθύμητα συμβάντα από την κατανάλωση αυτών των προϊόντων που σε μεγάλο βαθμό είναι μη ελεγχόμενα.

 

---