Εμοιαζε απίθανο, αλλά πλέον γίνεται πραγματικότητα. Όπως μεταδίδει ο Τύπος στη Βραζιλία, μια ομάδα ερευνητών πραγματοποιεί δοκιμές σε ζώα του πολλά υποσχόμενου φαρμάκου, το οποίο θα μπορούσε να σταματήσει την καταναγκαστική επιθυμία για κατανάλωση του ναρκωτικού.
Είναι γνωστά τα προβλήματα που προκαλεί η κατανάλωση ναρκωτικών. Είτε είναι σποραδικές είτε, ακόμη χειρότερα, μόνιμες στην καθημερινή ζωή κάποιου, ο κατάλογος των παρενεργειών που είναι επιβλαβείς για την υγεία είναι ατελείωτος: αυξημένος καρδιακός ρυθμός, ανάπτυξη παράνοιας, ευερεθιστότητα και άγχος, αϋπνία ή παράνοια και παραισθήσεις που μπορούν να μας οδηγήσουν σε ακραίες καταστάσεις είναι μόνο μερικά παραδείγματα.
Ο θάνατος είναι το χειρότερο όλων. Το τέλος. Μια αυτοκτονία μετά από ένα ατέρμονο μαρτύριο.
Για όλους αυτούς τους λόγους, και παρόλο που συνεχίζουν να εμφανίζονται νέες επικίνδυνες τοξικές ουσίες, οι εργασίες γίνονται με διπλή γραμμή πρόληψης.
Αφενός, με ευαισθητοποίηση των αρχών, αλλά και με φαρμακευτικά ερευνητικά προγράμματα που καταφέρνουν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα υγείας που προκύπτουν.
Τώρα, η Βραζιλία οδηγεί τον αγώνα για την απόκτηση του πρώτου εμβολίου στον κόσμο που καταφέρνει να αναστέλλει τις επιπτώσεις της κοκαΐνης και του κρακ και έτσι βοηθά τους ναρκομανείς να απαλλαγούν από αυτές τις εξαιρετικά εθιστικές ουσίες. Η θεραπεία, που προωθείται από το Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο της περιοχής Minas Gerais (UFMG), ονομάστηκε «Calixcoca» και, παρόλο που βρίσκεται μόλις σε μια αρχική φάση, δημιουργεί μεγάλες προσδοκίες για το τι θα μπορούσε να σημαίνει.
«Είναι ένα θεραπευτικό εμβόλιο. Η λειτουργία του είναι να βοηθά τον χημικά εξαρτημένο να παράγει αντισώματα που προσκολλώνται στο ναρκωτικό και το εμποδίζουν να εισέλθει στον εγκέφαλο», εξήγησε ο ψυχίατρος Φρεντερίκο Γκαρσία, συντονιστής του έργου, ο οποίος μόλις κέρδισε το βραβείο Euro Innovation για την Υγεία στη Λατινική Αμερική με την φαρμακευτική εταιρεία Eurofarma.
Το «Calixcoca» έχει λάβει ούτε περισσότερα ούτε λιγότερα από 500.000 ευρώ για να συνεχιστεί η ανάπτυξή του και να επιβεβαιωθεί η επιτυχία του.
Στην πράξη, και όπως λέει ο Γκαρσία, το εμβόλιο επιδιώκει να εμποδίσει την αίσθηση ευφορίας που προκαλεί η κοκαΐνη στον εγκέφαλο, έτσι ώστε να μην υπάρχει καταναγκαστική επιθυμία να την καταναλώσουν και «αυξάνει τις ευκαιρίες» που θα μπορούν να έχουν οι εθισμένοι να παραμείνουν σε αποχή.
«Δεν υπάρχει ειδική καταγεγραμμένη θεραπεία για την εξάρτηση από την κοκαΐνη ή το κρακ. Σήμερα χρησιμοποιούνται ψυχολογικές προσεγγίσεις, κοινωνική βοήθεια και τελικά νοσηλεία» τονίζει ο ψυχίατρος, ο οποίος αντιλαμβάνεται αυτό το εμβόλιο ως ένα ακόμη συστατικό στην καταπολέμηση των ναρκωτικών.
Οι δοκιμές, όπως και με κάθε εμβόλιο, είναι μακροχρόνιες και περίπλοκες, αλλά φαίνεται να είναι στο σωστό δρόμο. Το Calixcoca’ δοκιμάζεται τώρα σε ζώα (το τελικό βήμα πριν από την απόπειρα δοκιμών σε ανθρώπους) και οι ερευνητές, όπως επιβεβαίωσε η ομάδα, έχουν εντοπίσει ότι παράγεται σημαντική ποσότητα αντισωμάτων κατά της κοκαΐνης. Επιπλέον, μέχρι στιγμής έχουν εμφανιστεί λίγες παρενέργειες.
Άλλοι τύποι δοκιμών επιβεβαίωσαν επίσης ότι το εμβόλιο μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο σε εθισμένες έγκυες γυναίκες, καθώς έρευνα που διεξήχθη σε εγκύους αρουραίους έχει εντοπίσει ότι τα έμβρυά τους προστατεύονταν από τις επιπτώσεις της κοκαΐνης. Το «Calixcoca» πρέπει να περάσει από διάφορες φάσεις έως ότου ο Εθνικός Οργανισμός Εποπτείας της Υγείας εγκρίνει τη χρήση του.
Ο Γκαρσία υπογραμμίζει, σε δηλώσεις του, ότι το εμβόλιο παρασκευάζεται από ένα μείγμα χημικών ενώσεων που έχουν σχεδιαστεί από το εργαστήριο, το οποίο είναι λιγότερο δαπανηρό να παραχθεί από άλλες βιολογικές ενώσεις. Επιπλέον, δεν απαιτείται μεγάλη αλυσίδα για τη διανομή της, η οποία θα επέτρεπε επίσης χαμηλό κόστος.
Οι ερευνητές επισημαίνουν επίσης ότι αυτό το εμβόλιο προορίζεται για εκείνους τους χρήστες που έχουν ξεκινήσει αποτοξίνωση.
Το προφίλ του φαρμάκου θα καθοριστεί με βάση τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών, που θα είναι η επόμενη φάση. Το ενδιαφέρον για αυτό το εμβόλιο, ωστόσο, είναι ήδη πολύ υψηλό: περισσότερα από 3.000 άτομα έχουν έρθει σε επαφή με την ομάδα του Γκαρσία για να συμμετάσχουν ως εθελοντές στις δοκιμές.
Δεν είναι η πρώτη φορά που μια ομάδα ερευνητών εργάζεται προς αυτήν την κατεύθυνση, αλλά είναι πιθανώς η στιγμή που ένα έργο έχει ξεπεράσει τόσες πολλές προηγούμενες διαδικασίες. Ένα έργο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, που είναι η κορυφαία χώρα κατανάλωσης κοκαΐνης στον κόσμο, «κόλλησε» κατά τη διάρκεια κλινικών δοκιμών και δεν απέφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα που φαίνεται πως έχιε τώρα το βραζιλιάνικο φάρμακο σε ενέσιμη μορφή.