Δυσκολεύεστε να χάσετε βάρος; Η εξήγηση βρίσκεται στον εγκέφαλο!

Θα μπορούσε το κριτήριο για την κατανόηση του φαινομένου της παχυσαρκίας να είναι το μέγεθος του εγκεφάλου ενός ατόμου; Μια νεότερη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Neuroimage Clinical, διαπίστωσε ότι το «κέντρο ελέγχου» του εγκεφάλου που ρυθμίζει την όρεξη έχει μεγαλύτερο μέγεθος στα άτομα που είναι υπέρβαρα.

Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ ανακάλυψαν ότι ο υποθάλαμος -μια βασική περιοχή του εγκεφάλου που εμπλέκεται στον έλεγχο της όρεξης- είναι πιο σημαντικός σε υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα από ό,τι σε άτομα με πιο υγιές βάρος. Το εύρημα αυτό παρέχει νέα στοιχεία, που συνδέουν τη δομή του εγκεφάλου με το βάρος και την κατανάλωση τροφής, σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα.

Οι διατροφικές μας συνήθειες επηρεάζονται από διαφορετικούς παράγοντες, όπως τη γενετική, τη ρύθμιση των ορμονών και τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Αν και οι μηχανισμοί του εγκεφάλου που σηματοδοτούν την πείνα ή τον κορεσμό παραμένουν ασαφείς, μελέτες έχουν δείξει ότι ο υποθάλαμος παίζει καθοριστικό ρόλο.

«Αν και γνωρίζουμε ότι ο υποθάλαμος είναι σημαντικός για τον καθορισμό του πόσο τρώμε, στην πραγματικότητα έχουμε πολύ λίγες άμεσες πληροφορίες για αυτή την περιοχή του εγκεφάλου σε ζωντανούς ανθρώπους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι είναι πολύ μικρός και δύσκολα διακρίνεται στις παραδοσιακές μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου» σημειώνει η δρ Stephanie Brown από το Τμήμα Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.

H δρ Brown δήλωσε ότι τα περισσότερα στοιχεία σχετικά με το ρόλο του υποθαλάμου στη ρύθμιση της όρεξης προέρχονται από μελέτες σε ζώα. Αυτές οι μελέτες έχουν καταδείξει πολύπλοκες οδούς εντός του υποθαλάμου, με διάφορα κύτταρα να συντονίζονται για να σηματοδοτήσουν την πείνα ή το κορεσμό.

Η στράτευση, ωστόσο, των ερευνητών στην παρούσα μελέτη ήταν κάπως διαφορετική: χρησιμοποίησαν έναν αλγόριθμο μηχανικής μάθησης για να αναλύσουν τις εγκεφαλικές σαρώσεις μαγνητικής τομογραφίας 1.351 νεαρών ενηλίκων -ηλικίας 18 έως 40 ετών- με διαφορετικές βαθμολογίες δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ). Στόχος ήταν να αναζητήσουν τις διαφορές στον υποθάλαμο μεταξύ ατόμων που είναι λιποβαρή, με φυσιολογικό βάρος, υπέρβαρα ή παχύσαρκα.

Όπως αποκάλυψαν τα ευρήματά τους, ο συνολικός όγκος του υποθαλάμου ήταν «σημαντικά μεγαλύτερος» στους υπέρβαρους και παχύσαρκους νεαρούς ενήλικες. Οι μεγαλύτερες διαφορές στον όγκο εντοπίστηκαν στις υποθαλαμικές υποπεριοχές που ελέγχουν την όρεξη μέσω της απελευθέρωσης ορμονών για τη ρύθμιση της πείνας και του κορεσμού.

Αν και η ακριβής σημασία αυτού του ευρήματος παραμένει ασαφής, η δρ Μπράουν διατύπωσε την άποψη ότι η αλλαγή αυτή μπορεί να σχετίζεται με τη φλεγμονή. Προηγούμενες μελέτες σε ποντίκια έχουν δείξει ότι μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά θα μπορούσε να προκαλέσει φλεγμονή στον υποθάλαμο, οδηγώντας σε αντίσταση στην ινσουλίνη και παχυσαρκία. Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι αυτή η φλεγμονή μπορεί να αυξήσει την ποσότητα φαγητού που απαιτείται για να αισθανθεί κάποιος χορτάτος.

«Αν αυτό που βλέπουμε στα ποντίκια ισχύει και στους ανθρώπους, τότε η κατανάλωση μιας δίαιτας υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά θα μπορούσε να προκαλέσει φλεγμονή στο κέντρο ελέγχου της όρεξής μας» εξηγεί η δρ Brown.

Τα διαφορετικά σήματα των ορμονών που στέλνονται από το έντερο στον εγκέφαλο είναι άλλωστε ευμετάβλητα και επηρεάζονται από διαφορετικούς παράγοντας, όπως την ποιότητα του ύπνου, για παράδειγμα, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη κατανάλωση τροφής.