Το «Τέχνη Καθ’ Οδόν» στην περιπατητική διαδρομή των Ενετικών Τειχών της πόλης

Ένα νέο έργο με τίτλο «Κρυπτογράφηση» στολίζει την περιπατητική διαδρομή των Ενετικών Τειχών της πόλης εκεί που οι άνεμοι δεν κοπάζουν ποτέ. Ζωηρές, πολύχρωμες σημαίες ανεμίζουν στα Ενετικά Τείχη της πόλης κοιτώντας τον Bορρά, εκεί που συνήθως φυσάει ο άνεμος.

Το έργο αυτό τοποθετήθηκε στην διαδρομή των ενετικών Τειχών στο πλαίσιο των δράσεων του Φεστιβάλ «Τέχνη Καθ’ Οδόν» 2021 και είναι δημιουργία της Χρυσάνθης Κουμιανάκη, εικαστικό που ασχολείται με τη γλώσσα, τον κώδικα, τη λεκτική, σωματική και εικονική επικοινωνία.  Έχει δημιουργηθεί με βάση την τρέχουσα και πολύπτυχη φυσιογνωμία της πόλης σε διάλογο με την επιμελήτρια Όλγα Χατζηδάκη και απαρτίζεται από ένα σύνολο φανταστικών σημαιών και κοσμεί τμήμα της υπάρχουσας περιπατητικής διαδρομής της πόλης που κοιτάζει τόσο το παρελθόν όσο και το παρόν.

Τι να σημαίνουν άραγε και σε ποιους ανήκουν;

Για το Ηράκλειο η Κουμιανάκη επέλεξε να δουλέψει με σημαίες για να δομήσει μία νέα, ανοιχτή ερμηνευτικά και συμπεριληπτική γλώσσα, γεγονός που ίσως φαντάζει παράδοξο για ένα σύμβολο τόσων δυνητικών συμβολισμών με αδιαμφισβήτητη ισχύ στην ανθρώπινη ιστορία. Είναι εντυπωσιακό πόσα πράγματα περιέχει μία υπαρκτή και οικεία σημαία, χωρίς να απαρτίζεται από την παραμικρή λεκτική επικοινωνία. Σε μία υφασμάτινη επιφάνεια μπορεί και περιγράφεται η ιστορία, ο μύθος, η προέλευση, η γεωγραφία, η φυλή, το φύλο, η θρησκεία, ο κοινός και ο αλλότριος σκοπός. Όλα εκείνα που ορισμένους τους ενώνουν και άλλους τους διχάζουν.

Δεν περισσεύει ιδιαίτερη αμφιβολία πως η σημαία είναι ένα καθαρόαιμο πολιτικό σύμβολο το οποίο στο Ηράκλειο Κρήτης μπορεί δυνητικά να ενεργοποιήσει στοιχειά και δαίμονες της μακραίωνης τοπικής ιστορίας. Το γεγονός ότι το έργο τοποθετείται στο οχυρωματικό έργο των Βενετών ατενίζοντας την πόλη από ψηλά και με πορεία κατεύθυνσης τη θάλασσα και τον Βορρά, ζωηρεύει τη φαντασία και υπενθυμίζει όλα όσα απαρτίζουν την πόλη αυτή.

Βρισκόμαστε στη Μεσόγειο, στο νότιο Αιγαίο, το Κρητικό πέλαγος.

Από εδώ έχουν περάσει Άραβες, Οθωμανοί, Γερμανοί, Ισπανοί και άλλοι πολλοί κατακτητές. Όλοι τους άφησαν ίχνη, ορισμένα ζωντανά ως τώρα στην όψη της πόλης και άλλα να μετοικούν το πνεύμα και το υποσυνείδητό της. Μέσα από αυτή τη διαδρομή σκέψης, η Κουμιανάκη επέλεξε ένα αστικό, πολιτικό συμβόλου με την πρόθεση να το οικειοποιηθεί με καλλιτεχνική ελευθερία στο δημόσιο χώρο της πόλης.

Οι σημαίες που δημιουργεί δανείζονται στοιχεία και τεταρτημόρια, που έχουν αποσπαστεί από υπαρκτές σημαίες. Με μια κίνηση ανακατανομής των στοιχείων που παραπέμπουν σε οικείες σημαίες, αποτυπώνεται στο πανί ένα νέο λεξιλόγιο αποδεσμευμένο από την αχλή της ιστορίας. Νέα σχέδια ξεπηδούν, γεωμετρίες και οπτικές αφηγήσεις με τη δική τους οντότητα. Ελεύθερες από συμβολισμούς και κρυπτογραφήσεις οι σημαίες του έργου τονίζουν τη σχέση μας με το τοπόσημο, δίνοντας του μία διακριτική έμφαση. Για όσους βαδίζουν στα Ενετικά Τείχη το βλέμμα στρέφεται σε αυτές τις σημαίες και από τις σημαίες πίσω προς το ιστορικό μνημείο. Η πόλη είναι το ισχυρότερο σύμβολο. Οι σημαίες αυτές έχουν τη δική τους γλώσσα και επικοινωνία. Ένας οπτικός ρυθμός μας κρατάει συνδεδεμένους από σημαία σε σημαία χωρίς να καθίσταται αναγκαίο να γνωρίζουμε πολλά για αυτές. Αρκεί μία φευγαλέα σχέση μαζί τους, η σύντομη συνειδητοποίηση της χειρονομίας που δεν περιέχει ένα ορισμένο μήνυμα αλλά μας επιτρέπει την ελευθερία της έκφρασης, της κίνησης, της ενατένισης.

Συντελεστές:  Χρυσάνθη Κουμιανάκη (Καλλιτέχνης), Όλγα Xατζηδάκη (Επιμελήτρια έργου), Khandaq (παραγωγή έργου)

Διοργάνωση – Παραγωγή: Δήμος Ηρακλείου – Αντιδημαρχία Πολιτισμού για το Φεστιβάλ «Τέχνη Καθ’ Οδόν» 2021