Politica 89.8
«Δεν ήταν εκτοπισμός. Ήταν γενοκτονία» – Η Σάντι Αβεδισιάν μιλά για τη Μνήμη των Αρμενίων
«Οι σφαγές που έγιναν τότε δεν μπορούν να σβηστούν από τις μνήμες όλων των γενεών». Η φράση της Σάντι Αβεδισιάν , μέλους της αρμενικής κοινότητας Ηρακλείου και Εκπρόσωπος αυτής, συνοψίζει το βάρος της ιστορικής μνήμης που φέρουν οι Αρμένιοι. Στην συζήτησή μας, ανήμερα της 24ης Απριλίου, , η συναισθηματική φόρτιση είναι έκδηλη.
Η κυρία Αβεδισιάν μίλησε στην εκπομπή “Όμορφη Μέρα” με τον Νίκο Αγγελάκη, με αφορμή την 11οη επέτειο από το γεγνός που συνέβη την 24η Απριλίου του 1915 στην Κωνσταντινούπολη όταν 250 Αρμένιοι προεστοί συνελήφθησαν από τους Τούρκους και εξοντώθηκαν. Το γεγονός θεωρείται ως η έναρξη της Γενοκτονίας των Αρμενίων.
«Η γενοκτονία των Αρμενίων δεν ήταν μόνο το 1915. Συνεχίστηκε και το ’20 και ολοκληρώθηκε με τον Ναγκόρνο Καραμπάχ. Έχουμε και μια δεύτερη γενοκτονία». Μέσα από τη φωνή της ακούγεται η πίκρα, αλλά και η αποφασιστικότητα: «Ο αρμενικός λαός πάντα θα είναι σε μία εγρήγορση, για να μην εξαφανιστεί από τον χάρτη».
Μιλά με σεβασμό για τους 1,5 εκατομμύριο σφαγιασθέντες, οι οποίοι «αγιοποιήθηκαν από την Αρμενική Εκκλησία» και για τους οποίους πλέον «δεν κάνουμε μνημόσυνο, αλλά δοξολογία». Το μνημείο της γενοκτονίας στο προαύλιο της αρμενικής εκκλησίας στο Καμαράκι, στο Ηράκλειο, γίνεται τόπος τιμής κάθε χρόνο. «Όποιος επιθυμεί, μπορεί να αποθέσει ένα λουλούδι στη μνήμη αυτών των ανθρώπων».
Η κυρία Αβεδισιάν είναι Ελληνίδα υπήκοος, γεννημένη στην Κρήτη, αλλά με βαθιές ρίζες στην Αρμενία. Μας εξηγεί πως το αίμα των προγόνων της κουβαλά ιστορίες ξεριζωμού: «Ζήσανε την εξόντωση και τα βασανιστήρια. Τα λόγια μου είναι φτωχά στα συναισθήματα που μου μετέφεραν».
Μιλά για τον λαό της με περηφάνια: «Οι Αρμένιοι είναι πρώτος λαός που ασπάστηκε τον Χριστιανισμό». Και θυμίζει τις κοινές αξίες που ενώνουν Ελλάδα και Αρμενία: «Η ίδια πίστη μάς συνδέει. Νιώθουμε σαν αδερφοί».
Όταν τη ρωτώ για την αναγνώριση της γενοκτονίας από τη διεθνή κοινότητα, απαντά: «Η πρώτη χώρα που την αναγνώρισε ήταν η Ουρουγουάη το 1965. Ακολούθησαν πολλές. Αλλά όχι αρκετές. Η Τουρκία δεν το δέχεται. Λέει ότι ήταν απλός εκτοπισμός. Μα δεν ήταν εκτοπισμός. Ήταν γενοκτονία».
Και προσθέτει χαρακτηριστικά: «Ο πρώτος θάνατος είναι η φυσική εξόντωση. Ο δεύτερος είναι η λήθη. Όταν ξεχνούνται ιστορίες, όταν δεν προφέρονται πια τα ονόματα, τότε πεθαίνει ξανά ο άνθρωπος. Πεθαίνει η μνήμη του, η κληρονομιά του και η αλήθεια του».
Η φωνή της γεμίζει ζωντάνια όταν περιγράφει τη μητέρα πατρίδα: «Η Αρμενία είναι πανέμορφη, με πολύ νερό, δάση, φιλοξενία. Έχει μια άγρια ομορφιά. Είναι μια αξέχαστη εμπειρία για όποιον την επισκεφτεί».
Κλείνει με ένα μήνυμα που είναι και κάλεσμα: «Η αναγνώριση των γενοκτονιών δεν είναι πράξεις μίσους. Είναι πράξεις δικαιοσύνης. Είναι ασπίδα της ανθρωπότητας ενάντια στην επανάληψη της φρίκης».
Ακούστε παρακάτω την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη.
