Politica 89.8
Α. Καραμπατζός: «Eπιβεβλημένο βήμα ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών»
Ως επιβεβλημένο βήμα θεωρεί τον γάμο και την τεκνοθεσία των ομόφυλων ζευγαριών ο καθηγητής Νομικής από το Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντώνης Καραμπατζός που μίλησε για το θέμα στον Politica 89.8 και τον Χρήστο Κώνστα.
Για το αν αυτό είναι ζήτημα που πρέπει να απασχολήσει τα δικαστήρια, τη βουλή, την εκκλησία ή το λαό με ένα δημοψήφισμα ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών ο κ. Καραμπατζός αναφέρει: «Ως ζήτημα με την ευρεία έννοια πρέπει να μας απασχολεί όλους. Όμως για τέτοια ζητήματα, χρειάζεται διάλογος, χρειάζεται επεξεργασία των λύσεων και στο τέλος βεβαίως χρειάζεται ένας σχεδιασμός των βέλτιστων δυνατών λύσεων με προσανατολισμό μας βεβαίως την υπηρέτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.»
Για το αν προχωρά καλώς η κυβέρνηση στο γάμο και την τεκνοθεσία των ομόφυλων ζευγαριών ο κ. Καραμπατζός αναφέρει: «Κατά την άποψή μου, πολύ καλώς, προχωρεί η κυβέρνηση. Είναι ένα βήμα επιβεβλημένο όχι μόνο σε σχέση με τις εξελίξεις στον υπόλοιπο χώρο, δηλαδή στις ευρωπαϊκές χώρες που είναι σημεία αναφοράς και για τη χώρα μας και για την πρόοδο του νομικού μας πολιτισμού, αλλά νομίζω ότι είναι τι είναι ένα δείγμα αρχής της ισότητας, όπως αυτή κατοχυρώνεται και στο Σύνταγμά μας. Αντιλαμβάνομαι βεβαίως ότι μπορεί να υπάρχουν κοινωνικές αντιδράσεις, μπορεί να υπάρχει κάποια αρχική αν θέλετε αδυναμία κατανόησης του βασικού προβλήματος, είναι εύλογο αυτό, σε κάθε μεγάλη αλλαγή του οικογενειακού δικαίου υπήρξαν αντιδράσεις σε κάθε μεγάλη αλλαγή, χρειάζεται να εξηγήσει κανείς στην κοινωνία τι θέλει να κάνει ο νομοθέτης, τι θέλει να κάνει η κυβέρνηση, αλλά νομίζω ότι είναι ένα απολύτως επιβεβλημένο ζήτημα. Ξέρετε, δεν θα αλλάξει για τους πολλούς ο ρυθμός της ζωής τους, ούτε πρόκειται να επηρεαστεί ο θεσμός του γάμου απλώς θα βελτιωθεί και θα επεκταθούν δικαιώματα πολλών συμπολιτών μας οι οποίοι μπορεί να είναι μια μικρή μειονότητα, αλλά αυτό δεν έχει σημασία όταν επιχειρούμε να προασπίσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ξέρετε, δεν πρέπει να μεριμνά μια πολιτεία μόνο για την ευτυχία των περισσότερων, αλλά και για την ευτυχία των λιγότερων και αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία και για το νομικό μας πολιτισμό, αλλά και για την αρμονική κοινωνική μας συμβίωση. Η Ελλάδα δεν έχει υποχρέωση να εισαγάγει τον γάμο μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών, θα μπορούσε να αρκεστεί σύμφωνα με την ομολογία του και στο σύμφωνο συμβίωσης, στο βαθμό που έχει επεκταθεί στα ομόφυλα ζευγάρια. Όμως είναι επιβεβλημένη, όπως σας είπα από την αρχή της ισότητας και δεν είναι ισότιμο το σύμφωνο συμβίωσης με τον πολιτικό γάμο, όσο κι αν έχει ενισχυθεί η μορφή του. Η μεγάλη διαφοροποίηση που εντοπίζεται την κοινωνική αξία και τη βαριά πολιτιστική παράδοση που φέρει ο θεσμός του γάμου, ο οποίος είναι ένας ιερός δεσμός του γάμου. Κανείς δεν μπορεί να επιβάλλει σε ένα ομολογιακό δόγμα, να δεχτεί αυτό το συγκεκριμένο τρόπο, όπως στην εκκλησία, αλλά νομίζω ότι με το ισόκυρο θρησκευτικού και πολιτικού γάμου που έχουμε ήδη από το 1982, μπορούμε να προχωρήσουμε μια χαρά στην εισαγωγή του πολιτικού γάμου στην επέκταση του πολιτικού γάμου και στα ομόφυλα ζευγάρια.»
Για την τεκνοθεσία ομόφυλων ζευγαριών σημείωσε πως: «Ο θεσμός της υιοθεσίας, η τεκνοθεσία, είναι ο πολιτικά ορθός. Ο θεσμός της υιοθεσίας καθιερώνεται ήδη από τη θέσπιση από την έναρξη ισχύος του αστικού μας κώδικα το 1946. Επιτρέπεται η υιοθεσία είτε από μόνο άνδρα είτε από μόνη γυναίκα και φυσικά επιτρέπονται και από έγκαυμα ζευγάρια ετερόφυλα. Δεν θα μπορούσε και αυτό το έχει πει και επανειλημμένα η κυβέρνηση εξ όσων έχω αντιληφθεί δεν θα μπορούσε να θεσπίσει τον πολιτικό γάμο μεταξύ ομοφύλων και να τους στερήσει τη δυνατότητα τεκνοθεσίας ή υιοθεσίας που έχουνε τα ετερόφυλα ζευγάρια τα έγγαμα γιατί αυτό θα ήταν αντίθετο και προς την αρχή της ισότητας και προς τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και θα αντέβαινε σε μια σειρά από κανόνες και αρχές, αλλά κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να συμβεί. Στην πράξη άλλωστε, υφίσταται ήδη στη χώρα μας ντε φάκτο ομόφυλες οικογένειες, όπου στην πράξη υφίσταται ήδη στη χώρα μας ντε φάκτο ομόφυλες οικογένειες. Έτσι ένα παιδί που μπορεί να έχει αποκτηθεί είτε από προηγούμενη ετερόφυλη σχέση, είτε με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή άγαμης γυναίκας ή από μονογονεϊκή υιοθεσία, συμβιώνει, με τον ομόφυλο σύντροφο του γονέα του. Αυτές οι ντε φάκτο καταστάσεις, δεν είχαν μέχρι στιγμής την απαραίτητη κοινωνική ορατότητα, περνούσαν κάτω από το ραντάρ της αντίληψής μας, δεν μπορεί όμως να μην τους δίνεται και νομική αναγνώριση για διάφορους και πολύ συγκεκριμένους λόγους. Η μη αναγνώριση γονικών δικαιωμάτων στο μη βιολογικό γονέα δημιουργεί σειρά σοβαρών προβλημάτων, ιδίως σε σχέση με τα ανήλικα τέκνα. Για παράδειγμα, ο μη νομικά αναγνωρισμένος γονέας, δεν μπορεί να λάβει αποφάσεις για το παιδί του λόγου χάρη για σχολικά ζητήματα, ή για να πάει το παιδί του στο νοσοκομείο, ενώ ια να πούμε και ένα άλλο παράδειγμα από το πεδίο του κληρονομικού δικαίου σε περίπτωση που πεθάνει ο νομικά αναγνωρισμένος γονέας, τα παιδιά του ενδέχεται να καταλήξουν σε κάποιον μακρινό συγγενή ακόμη και σε ίδρυμα. Και αντιστρόφως, αν πεθάνει ο μη νομικά αναγνωρισμένος γονέας, τα παιδιά τους στερούνται κληρονομικών δικαιωμάτων, σαν κάποιο εξωτερικό πρόσωπο σαν ο οποιοσδήποτε τρίτος. Δηλαδή, αυτό σημαίνει πως μπορούμε να έχουμε υιοθεσία άνευ γάμου, αλλά γάμο άνευ υιοθεσίας δεν θα μπορούσαμε να έχουμε.»
Για το ζήτημα της παρένθετης μητρότητας ο κ. Καραμπατζός, τονίζει πως: «Η κυβέρνηση έκανε μια πολιτική επιλογή. Η πολιτική αυτή επιλογή βρίσκεται σε συμφωνία με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα δικαιώματα του ανθρώπου. Κατά πάσα πιθανότητα η χώρα μας δεν κινδυνεύει με καταδίκη αν καθιερώσει τον γάμο μεταξύ ομοφύλων και την υιοθεσία, αλλά δεν επεκτείνει το δικαίωμα της παρένθετης κυοφορίας, η παρένθετης μητρότητας, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται και στα ομόφυλα ζευγάρια, δεν κινδυνεύουμε με καταδίκη έτσι όπως δείχνουν τα μέχρι στιγμής δεδομένα της νομολογίας του Δικαστηρίου του Στρασβούργου. Από την άλλη πλευρά, εντάξει, υπάρχουν κάποιοι νομικοί, ανήκω και εγώ σε αυτή την ομάδα που πιστεύουμε ότι εδώ υπάρχει ένα ζήτημα άνισης μεταχείρισης που ούτως ή άλλως υπάρχει ήδη από το 2002 που καθιερώθηκε η παρένθετη μητρότητα στη χώρα μας και η παρένθετη κυοφορία, την αδυναμία πρόσβασης στον θεσμό σε άγαμους άνδρες ή ομόφυλα ζευγάρια. Υπάρχει μια διάκριση εδώ λόγω φύλου. Κατά την άποψη μου δεν δικαιολογείται επαρκώς από άλλους λόγους που κι αυτή μπορεί να προβλεφθούν. Όμως ας πορευόμαστε βήμα προς βήμα, και μην τα βάζουμε όλα μαζί. Χρειάζεται χρόνος για να εφαρμοστούν σωστά στην πράξη, γιατί και η παρένθετη κυοφορία, έτσι όπως έχει εφαρμοστεί στη χώρα μας, όλα αυτά τα χρόνια, έχει πολλά προβληματική ή θολά σημεία που αξίζει να επανεξεταστούν σε ένα μεταγενέστερο στάδιο.»
