Politica 89.8
Η Νταϊάνα Ματάρ φωτογραφίζει τους τόπους όπου η αμερικανική αστυνομία έχει σκοτώσει πολίτες
Μόνο το 2015, 1.146 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια ή μετά από αλληλεπιδράσεις με υπαλλήλους των αρχών επιβολής του νόμου στις ΗΠΑ. Το 2016, ο αριθμός των νεκρών ήταν 1.093, σύμφωνα με το «The Counted», μια ειδική έκθεση και βάση δεδομένων από τον Guardian.
Στο Άντισον του Τέξας, πουλιά που κάθονται σε καλώδια αγναντεύουν το σημείο όπου ο 16χρονος Χοσέ Κρουζ δολοφονήθηκε από αστυνομικό εκτός υπηρεσίας την ίδια χρονιά
Και τα δύο έτη, η συντριπτική πλειονότητα των θανάτων ταξινομήθηκε ως οφειλόμενοι σε τραύματα από πυροβολισμούς, με έναν μικρό αριθμό θανάτων μετά από άτομα που υπέστησαν ηλεκτροσόκ, χτυπήθηκαν από αστυνομικά οχήματα ή αναφέρθηκαν ως «θάνατοι υπό κράτηση».
Τριακόσιες τοποθεσίες
Η φωτογράφος Νταϊάνα Ματάρ αποφάσισε να μνημονεύσει τους νεκρούς από πυρά της αστυνομίας. Περιόρισε την εστίασή της όμως σε τέσσερις πολιτείες: την Καλιφόρνια και το Τέξας, επειδή είχαν τον υψηλότερο αριθμό τέτοιων περιστατικών σε ολόκληρη τη χώρα, και την Οκλαχόμα και το Νέο Μεξικό επειδή είχαν σταθερά μερικά από τα υψηλότερα ποσοστά ανά κάτοικο.
«Νόμιζα ότι θα μπορούσα να φωτογραφίσω κάθε συμβάν που συνέβη σε δύο χρόνια σε αυτές τις τέσσερις πολιτείες, και ήταν αδύνατο», δήλωσε η Ματάρ στο CNN. «Από άποψη χρόνου, χρημάτων», συνέχισε.
Παρόλα αυτά, σε περίπου τρία χρόνια φωτογραφικών ταξιδιών, η Ματάρ διένυσε εκατοντάδες χιλιόμετρα στις τέσσερις πολιτείες, επισκεπτόμενη περισσότερες από τριακόσιες τοποθεσίες όπου άνθρωποι σκοτώθηκαν από αστυνομικούς το 2015 και το 2016.
View this post on Instagram
Βιογραφικές πληροφορίες
Εκατόν δέκα από αυτές τις εικόνες δημοσιεύονται τώρα στη μονογραφία «Η Αμερική μου»- ήσυχες, μονοχρωματικές εικόνες καθημερινών χώρων, όπως χώροι στάθμευσης, αγροτικοί δρόμοι και πεζοδρόμια προαστίων.
«Ήμουν εξοικειωμένη με αυτή την ιδέα της κληρονομιάς της κρατικής βίας και με το τι κάνει σε μια οικογένεια… αλλά και με το να την εξετάζω μέσα από τη φωτογραφία και το τι κρύβουν αυτά τα τοπία»
Η άκρη ενός άδειου δρόμου με γρασίδι σηματοδοτεί το σημείο όπου ο 40χρονος Τέρενς Κράτσερ σκοτώθηκε από αστυνομικό στην Τάλσα της Οκλαχόμα το 2016.
Στο Άντισον του Τέξας, πουλιά που κάθονται σε καλώδια αγναντεύουν το σημείο όπου ο 16χρονος Χοσέ Κρουζ δολοφονήθηκε από αστυνομικό εκτός υπηρεσίας την ίδια χρονιά. (Το 2018, ο αστυνομικός καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκισης, αφού κρίθηκε ένοχος για φόνο και βιαιοπραγία).
Δύο καρέκλες σε ένα ηλιόλουστο πεζοδρόμιο στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνιας υποδεικνύουν το σημείο όπου η 37χρονη Νόρμα Γκούζμαν, 37 ετών, πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε από αστυνομικούς το 2015.
Δίπλα σε κάθε εικόνα του βιβλίου υπάρχουν τρεις σύντομες γραμμές με βιογραφικές πληροφορίες: το όνομα του θανόντος, το έτος γέννησης και το έτος θανάτου του και η τοποθεσία.
«Η Αμερική μου»
Διεθνώς καταξιωμένη φωτογράφος και διακεκριμένη καλλιτέχνης στο Barnard College του Πανεπιστημίου Columbia στη Νέα Υόρκη, η σχέση της Ματάρ με την καταγραφή των τοπίων και της βίας έχει τις ρίζες της στις προσωπικές της εμπειρίες.
View this post on Instagram
Το 1990, ο πεθερός της Ματάρ, ηγέτης της λιβυκής αξιωματικής αντιπολίτευσης, απήχθη από το σπίτι του στο Κάιρο, όπου ζούσε εξόριστος. Η αιγυπτιακή μυστική υπηρεσία τον παρέδωσε στο καθεστώς Καντάφι την επόμενη ημέρα- οι λεπτομέρειες γύρω από την εξαφάνισή του είναι ακόμη άγνωστες.
«Ήμουν εξοικειωμένη με αυτή την ιδέα της κληρονομιάς της κρατικής βίας και με το τι κάνει σε μια οικογένεια… αλλά και με το να την εξετάζω μέσα από τη φωτογραφία και το τι κρύβουν αυτά τα τοπία», δήλωσε η Ματάρ.
Η Ματάρ γεννήθηκε στην Καλιφόρνια, αλλά έχει ζήσει στο εξωτερικό για σχεδόν δύο δεκαετίες. Η φωτογραφική της πρακτική την έχει οδηγήσει σε τοποθεσίες στη Λιβύη, τη Βόρεια Αφρική, την Ιταλία και την Ουκρανία, εξετάζοντας τις διασταυρώσεις του τοπίου και της μνήμης, και ειδικότερα εξετάζοντας χώρους όπου άνθρωποι είχαν σκοτωθεί. Αλλά πριν ξεκινήσει τη δουλειά της για το «Η Αμερική μου», δεν είχε στρέψει ποτέ το φακό της στις ΗΠΑ.
«Δεν έχω την ψευδαίσθηση ότι αυτό το έργο θα αλλάξει κάτι»
Χρησιμοποιώντας μια σειρά από πηγές – συμπεριλαμβανομένων βάσεων δεδομένων θυμάτων, καλύψεων από τα μέσα ενημέρωσης, εγγράφων του εισαγγελέα και αστυνομικών αναφορών – η Ματάρ πραγματοποίησε το έργο της κατά τη διάρκεια έξι μεγάλων οδικών ταξιδιών. Παρακολουθούσε βίντεο ή καλύψεις τοπικών ειδήσεων για το τι συνέβαινε στην τοποθεσία ακριβώς πριν φωτογραφίσει το συγκεκριμένο σημείο.
«Αυτό πραγματικά με επηρέαζε πολύ συναισθηματικά», δήλωσε.
View this post on Instagram
«Κάθε φορά που έβγαινα από το αυτοκίνητο, είχα πλήρη επίγνωση ότι δεν φωτογραφίζω απλώς ένα τοπίο ή ένα κτίριο. Φωτογράφιζα κάτι που κρατούσε τις τελευταίες στιγμές της ζωής κάποιου ανθρώπου – εκτός αν είχε μεταφερθεί στο νοσοκομείο, ήταν το μέρος όπου συνέβαιναν αυτοί οι θάνατοι. Με έκανε να προβληματιστώ για τη χώρα μου και με έκανε να αναρωτηθώ για πολλά πράγματα».
Από όλες τις τοποθεσίες που επισκέφθηκε η Ματάρ, είπε ότι μόνο επτά είχαν κάποιου είδους μνημείο, είτε αυτό ήταν τοιχογραφία, λουλούδια, αναμνηστικά ή φωτογραφίες. Κατά κάποιον τρόπο, όμως, οι φωτογραφίες και οι πληροφορίες που τοποθετούνται δίπλα τους στο βιβλίο «Η Αμερική μου» έχουν από μόνες τους μια ποιότητα που μοιάζει με μνημείο- η Ματάρ τονίζει ότι αυτό ήταν μια συνειδητή απόφαση στο σχεδιασμό του βιβλίου. «Ήθελα πολύ λευκό χώρο εκεί μέσα, γιατί ήθελα ο θεατής να καθίσει και να σκεφτεί και όχι απλώς να προχωρήσει γρήγορα», είπε σε συνέντευξη της στο CNN.
Ενώ οι βιογραφικές πληροφορίες δίπλα σε κάθε φωτογραφία είναι λιγοστές, η Ματάρ ερεύνησε και έγραψε ένα μεγαλύτερο κείμενο αφιερωμένο στη ζωή και το θάνατο κάθε ατόμου, το οποίο περιλαμβάνεται στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου.
«Δεν έχω την ψευδαίσθηση ότι αυτό το έργο θα αλλάξει κάτι» ανέφερε στο CNN.
«Αυτό που πιστεύω, όμως, είναι ότι το να στρέφεις μια κάμερα σε κάτι, να ερευνάς κάτι, να γράφεις για κάτι – όλα αυτά τα πράγματα απαιτούν μεγάλη προσοχή. Και αυτή η προσοχή λέει ότι αυτό έχει σημασία, αυτό έχει πραγματικά σημασία».
*Με πληροφορίες από: Guardian | CNN | Middle East Eye Κεντρική φωτογραφία θέματος: John O’Keefe, 1981-2015, Αλμπουκέρκη, Νέο Μεξικό | Diana Matar
