Eurovision 2024: Πιέσεις για να αποβληθεί το Ισραήλ – Ο πόλεμος στη Γάζα, οι χορηγοί και το… βατερλό της μουσικής
Οι φωνές για την αποβολή του Ισραήλ από τον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision 2024 λόγω του πολέμου στη Γάζα εντείνονται όλο και πιο πολύ – ιδίως στη βόρεια Ευρώπη – αλλά η χώρα έχει… κρυφό «άσο» για την παραμονή της στον θεσμό και την αποφυγή της «μεγαλύτερης απειλής» της Ευρώπης.
Επισημαίνεται, δε, πως το Ισραήλ, την περασμένη Τρίτη (30/01), κληρώθηκε να διαγωνιστεί στο β’ μισό του δεύτερου ημιτελικού, ο οποίος θα γίνει την Πέμπτη 9 Μαΐου στο Μάλμε της Σουηδίας και σε αυτόν, μάλιστα, συμμετέχει και η Ελλάδα με τη Μαρίνα Σάττι.
Βέβαια, όπως και να έχει, το… βατερλό [σ.σ. για να θυμηθούμε και τους ABBA που νίκησαν στον διαγωνισμό της Eurovision με το τραγούδι «Waterloo» πριν από 50 χρόνια] της μουσικής είναι δεδομένο και φέτος, αφού μπαίνει σε δεύτερη μοίρα λόγω της πολιτικής και των χορηγιών.
Οι αντιδράσεις για το Ισραήλ στη Eurovision 2024
Στη Σουηδία, η οποία θα φιλοξενήσει τον διαγωνισμό τραγουδιού στο Μάλμε τον Μάιο, περισσότεροι από 1.000 μουσικοί, μεταξύ των οποίων και η Robyn, έγραψαν ανοιχτή επιστολή προς τη διοργανώτρια Αρχή του θεσμού, την Ευρωπαϊκή Ένωση Ραδιοτηλεόρασης (EBU), επισημαίνοντας την υποκρισία της απέναντι στην «ανθρωπιστική καταστροφή», που συντελείται στη Γάζα, όπως αναφέρει η Aftonbladet.
Οι Φινλανδοί καλλιτέχνες κάλεσαν τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα της χώρας (YLE) να πιέσει την EBU να αποτρέψει «μια χώρα που διαπράττει εγκλήματα πολέμου και συνεχίζει μια στρατιωτική κατοχή [από το να αποκτήσει] μια δημόσια σκηνή για να καθαρίσει την εικόνα της στο όνομα της μουσικής».
Από την πλευρά της, η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση της Ιρλανδίας (RTÉ) έλαβε σχεδόν 500 e-mails, που το καλούσαν να αποσυρθεί από τη διοργάνωση, εάν το Ισραήλ συμμετείχε στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision 2024, σύμφωνα με δημοσίευμα της The Journal.
Επίσης, στις 13 Ιανουαρίου διεξήχθη ο πρώτος ημιτελικός του εθνικού τελικού της Νορβηγίας για τον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision 2024, του λεγόμενου Melodi Grand Prix 2024, και κατά τη διάρκεια της ζωντανής μετάδοσης εμφανίστηκε διαδηλώτρια με τη σημαία της Παλαιστίνης.
Η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση της Ισλανδίας (RÚV) δήλωσε ότι θα καθυστερήσει την απόφασή για το αν θα συμμετάσχει στον φετινό διαγωνισμό της Eurovision αφού ολοκληρώσει τη διαδικασία εθνικής επιλογής, στην οποία συμμετέχει ένας Παλαιστίνιος τραγουδιστής, ο Bashar Murad με το τραγούδι «Vestrið Villt».
Επίσημη ανακοίνωση από τη Σουηδία για το Ισραήλ
Η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση της Σουηδίας (SVT) εξέδωσε ανακοίνωση, την περασμένη Δευτέρα (29/01), και σε αυτήν πέταξε το μπαλάκι στην EBU, καθώς τόνισε ότι «η EBU είναι αυτή που αποφασίζει ποιοι θα συμμετάσχουν στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision»
Η ανακοίνωση του SVT
«Η συμμετοχή του Ισραήλ στη Eurovision δημιουργεί συζητήσεις και σήμερα βλέπουμε ένα κάλεσμα από Σουηδούς καλλιτέχνες, όπου καλούν την EBU να αποβάλει το Ισραήλ από τον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision 2024. Η EBU είναι αυτή που αποφασίζει ποιος συμμετέχει στο διαγωνισμό και ως διοργανώτρια χώρα, το SVT συμμορφώνεται με ό,τι αποφασίζει η EBU.
Ο ανθρώπινος πόνος σε αυτή τη βαθιά περίπλοκη σύγκρουση είναι τρομακτικός. Κανείς δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από τις συνθήκες που επικρατούν αυτή τη στιγμή στη Γάζα ή από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ. Ανησυχούμε, επίσης, για τις εξελίξεις. Κατανοούμε και σεβόμαστε ότι ακούγονται συλλογικά όλες οι φωνές.
Ως διοργανώτρια χώρα, η Σουηδία – και το SVT – διεξάγει διάλογο με την EBU σχετικά με τις προκλήσεις που συνεπάγεται η διεξαγωγή του μεγαλύτερου τηλεοπτικού προγράμματος της Ευρώπης σε αυτούς τους καιρούς ανησυχίας. Είμαστε ταπεινοί απέναντι στο έργο και εργαζόμαστε για να διασφαλίσουμε ότι το πρόγραμμα μπορεί να διεξαχθεί με τον καλύτερο τρόπο, με το όραμα της ένωσης μέσω της μουσικής».
To θέμα έφτασε μέχρι το Ευρωκοινοβούλιο
Η Idoia Villanueva, Ισπανίδα βουλεύτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θέλησε να τονίσει τον ρόλο του ισραηλινού ραδιοτηλεοπτικού φορέα σε επιστολή προς την EBU και στάλθηκε εκ μέρους της ομάδας της Αριστεράς.
Μάλιστα, σε σχετική επιστολή της που περιήλθε στην κατοχή του Politico, η Ισπανίδα ευρωβουλεύτρια – μεταξύ άλλων – τονίζει: «Υπενθυμίζεται ότι ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας του Ισραήλ (KAN) δημοσίευσε, τον περασμένο Νοέμβριο, ένα βίντεο με ανήλικους να τραγουδούν για τη Γάζα και να εκστομίζουν φράσεις όπως “μέσα σε έναν χρόνο θα τους εξοντώσουμε όλους”, αναφερόμενοι στον παλαιστινιακό πληθυσμό της Γάζας».
Η κριτική στην EBU για το Ισραήλ – Το προηγούμενο της Ρωσίας
Πολλοί κατηγορούν τις δημόσιες ραδιοτηλεοράσεις από αρκετές χώρες της Ευρώπης, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση Ραδιοτηλεόρασης (EBU) που διοργανώνει τον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision, για δύο μέτρα και δύο σταθμά στην περίπτωση του Ισράηλ. Μάλιστα, υπενθυμίζουν πως όταν, τον Φεβρουάριο του 2022, η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, τότε η Ρωσία αποβλήθηκε εν μια νυκτί από την EBU – και κατ’ επέκταση και από τη Eurovision – κάτι που δεν έχει συμβεί και με το Ισραήλ μέχρι στιγμής.
Ο πρέσβης του Ισραήλ στη Σουηδία, σχολιάζοντας τις εκκλήσεις για αποκλεισμό της χώρας του από τον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision 2024, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του Guardian, έχει δηλώσει: «Στις 7 Οκτωβρίου, το Ισραήλ δέχθηκε βάναυση επίθεση από μια μοχθηρή τρομοκρατική οργάνωση που καλεί ανοιχτά για την εξόντωσή του. Η προώθηση του μποϊκοτάζ του Ισραήλ υποστηρίζει τις πράξεις της Χαμάς, δίνει βραβείο στην τρομοκρατία και είναι ασυμβίβαστη με τις αξίες της EBU και του διαγωνισμού τραγουδιού της Eurovision».
Ποια η θέση της EBU για το Ισραήλ
Η EBU πήρε θέση στο ζήτημα της συμμετοχής του Ισραήλ στη Eurovision μέσα από ανακοίνωσή της που δημοσιεύθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2023 στη βελγική εφημερίδα HLN και σημειώνει πως δεν σχεδιάζει να αποκλείσει το Ισραήλ.
Χαρακτηριστικά, η EBU τονίζει: «Ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision είναι ένας διαγωνισμός για δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς από όλη την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Είναι ένας διαγωνισμός για ραδιοτηλεοπτικούς φορείς – όχι για κυβερνήσεις – και ο ισραηλινός δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας συμμετέχει στον διαγωνισμό εδώ και 50 χρόνια. Η EBU είναι ένας οργανισμός που καθοδηγείται από τα μέλη της. Τα διοικητικά όργανα της EBU – με επικεφαλής το Διοικητικό Συμβούλιο – εκπροσωπούν τα μέλη. Τα όργανα αυτά αξιολόγησαν τον κατάλογο των συμμετεχόντων και αποφάσισαν ότι ο ισραηλινός δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας συμμορφώνεται με όλους τους κανόνες του διαγωνισμού. Μαζί με άλλα 36 κανάλια, μπορεί να συμμετάσχει στον διαγωνισμό του επόμενου έτους».
Ακόμα, επισημαίνεται ότι η EBU βασίζει την απόφασή της αυτή στη στάση άλλων διεθνών οργανισμών απέναντι στο Ισραήλ. «Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια συμπεριληπτική στάση απέναντι στους Ισραηλινούς συμμετέχοντες σε μεγάλους διαγωνισμούς, ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision παραμένει ένα μη πολιτικό γεγονός, που ενώνει το κοινό σε όλο τον κόσμο μέσω της μουσικής», καταλήγει στην ανακοίνωσή της η EBU.
Ο κρυφός «άσος» του Ισραήλ για τη Eurovision 2024
Η ερευνήτρια του διαγωνισμού τραγουδιού της Eurovision, Zoë Jay, δήλωσε αρχικά, την Τετάρτη (31/01), πως μπορεί να είναι εφικτή η αποβολή του Ισραήλ από τον μουσικό διαγωνισμό.
Συγκεκριμένα, σε σχετικές δηλώσεις της στη φινλανδική εφημερίδα Helsingin Sanomat, η ίδια είπε: «Ο πήχης για τον αποκλεισμό χωρών από τον διαγωνισμό είναι ψηλά, αλλά νομίζω ότι είναι ακόμα πιθανό το Ισραήλ να αποκλειστεί για παρόμοιους λόγους με τη Ρωσία. Ειδικά τώρα που το Διεθνές Δικαστήριο έχει δηλώσει τον “πιθανό κίνδυνο” γενοκτονίας. Η συμμετοχή του Ισραήλ θέτει σε κίνδυνο τη φήμη της EBU ως ενός οργανισμού που ενώνει τους ανθρώπους μέσω της μουσικής».
Ωστόσο, σύμφωνα με τη Zoë Jay, η οποία εργάζεται στη μονάδα που μελετά τον ευρωπαϊκό νομικό πολιτισμό, τις αξίες και τα ιδανικά στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, υπάρχει ένας παράγοντας που μειώνει την πιθανότητα αποκλεισμού του Ισραήλ. Είναι ο κύριος χορηγός του διαγωνισμού τραγουδιού της Eurovision 2024, δηλαδή η MoroccanOil, εταιρεία γνωστή για τα προϊόντα περιποίησης μαλλιών.
«Πρόκειται για εταιρεία που ανήκει στο Ισραήλ, οπότε η EBU έχει οικονομικό κίνητρο να κρατήσει το Ισραήλ στον διαγωνισμό. Ωστόσο, η πιθανότητα να μείνει εκτός το Ισραήλ αυξάνεται, καθώς όλο και περισσότερες συμμετέχουσες χώρες ασκούν πίεση στην EBU», τόνισε στη συνέχεια η Zoë Jay και πρόσθεσε: «Αρκετές συμμετέχουσες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Φινλανδίας και της Σουηδίας, απείλησαν να αποχωρήσουν αν η Ρωσία συμμετείχε το 2022. Οι καλλιτέχνες και οι fans στην Ισλανδία, στη Φινλανδία και στη Σουηδία έχουν εκφράσει ιδιαίτερα έντονα την άποψή τους για τον αποκλεισμό του Ισραήλ».
Οι 37 χώρες που συμμετέχουν στη Eurovision 2024
- Άγιος Μαρίνος
- Αζερμπαϊτζάν
- Αλβανία
- Αρμενία
- Αυστραλία
- Αυστρία
- Βέλγιο
- Γαλλία
- Γερμανία
- Γεωργία
- Δανία
- Ελβετία
- Ελλάδα
- Εσθονία
- Ηνωμένο Βασίλειο
- Ιρλανδία
- Ισλανδία
- Ισπανία
- Ισραήλ
- Ιταλία
- Κροατία
- Κύπρος
- Λετονία
- Λιθουανία
- Λουξεμβούργο
- Μάλτα
- Μολδαβία
- Νορβηγία
- Ολλανδία
- Ουκρανία
- Πολωνία
- Πορτογαλία
- Σερβία
- Σλοβενία
- Σουηδία
- Τσεχία
- Φινλανδία