Politica 89.8
«Το Πολυτεχνείο ζει για να προστατεύει τη διακίνηση ιδεών και όχι τον φασισμό ιδεών»
Ξημέρωνε Σάββατο 17 Νοέμβρη 1973 και ανάμεσα στους φοιτητές που αγωνίστηκαν για την δημοκρατία και την ελευθερία, ήταν και ένας Κρητικός. Ο κ. Γιάννης Νισταζάκης, φοιτητής τότε του τμήματος Τοπογράφων του Πολυτεχνείου και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής, μίλησε στον Politica 89.8 και στον Χρήστο Κώνστα για τα γεγονότα της 17 Νοέμβρη, περιγράφοντας την στιγμή της εισόδου του τανκς ενώ επίσης μίλησε και για το μήνυμα του Πολυτεχνείου σήμερα.
Η αλήθεια για το Πολυτεχνείο
«Ποια αλήθεια;» δήλωσε ο κ. Νισταζάκης. Όπως τόνισε ο ίδιος, ο καθένας έχει τη δική του αλήθεια. «Είναι μια βιωματική σχέση, και στη βιωματική σχέση δεν ζητάς ιστορικότητα. Καμία φορά φτιάχνουμε έναν μύθο ακόμη και αν τα ζήσαμε τα γεγονότα. Ξεκίνησαν να λένε τότε ότι εμείς δημιουργήσαμε το Πολυτεχνείο, δεν το κάναμε όμως. Ήταν μια στάση κάποιων φοιτητών, ξεκινήσαμε πολύ νωρίς να αντιστεκόμαστε στη Χούντα, να δημιουργούμε προϋποθέσεις μιας αντίστασης και μια στιγμή αυτό ξέσπασε. Εμείς προσπαθήσαμε να το διαχειριστούμε, δεν είμαστε μια ηγεσία που κρατούσε όλη αυτή την εξέλιξη».
«Αν με ρωτήσουν τα εγγόνια μου τι έκανα τότε, έχω το θάρρος να πω, πως ήμουν μέσα κι όχι έξω»
«Δεν ξέρω αν είναι μύθος το Πολυτεχνείο, μίλησα όμως σε προσωπικό επίπεδο. Οπωσδήποτε για μένα προσωπικά είναι μεγάλη ηθική αναγνώριση ότι έπαιξα αυτό το ρόλο τότε, και είναι αναγνώριση , όχι για να το υπερηφανεύομαι αλλά όταν με ρωτήσουν τα παιδιά και τα εγγόνια μου «τι έκανες τότε;» θα πω «ήμουν μέσα κι όχι έξω». Ήμασταν γύρω στους 4 με 5 χιλ. μαθητές. Μέχρι τότε είχαν ωριμάσει τα προβλήματα κι είχε συνειδητοποιήσει ο κόσμος ότι η Χούντα έπρεπε να φύγει. Αυτό είχε συνειδητοποιηθεί, ότι έγιναν κάποιες συνελεύσεις εκείνες τις ημέρες, ήταν επειδή αντιμετώπιζαν το πρόβλημα των ελεύθερων εκλογών. Αυτό ήταν το έναυσμα για να ξεκινήσει. Από εκεί και πέρα όλοι οι φοιτητές, οι συνειδητοποιημένοι, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα μας. Τότε μάλιστα διαμαρτυρήθηκαν οι φοιτητές, με την κατάληψη της Νομικής το ’73, στις 13 Νοεμβρίου, εμείς αρχίσαμε να παίρνουμε τα προσωρινά απολυτήρια. Όταν αποβιβαστήκαμε εμείς ακόμη φορούσαμε τα στρατιωτικά. Μπήκαμε στο Πολυτεχνείο και είχε αρχίσει η συγκέντρωση, έγιναν οι γενικές συνελεύσεις όπου μετείχαμε. Ήταν μια ώριμη κατάσταση, κατεβάσαμε σχεδόν όλη την Αθήνα, εκεί συγκλονίστηκε η Χούντα και ταράχτηκε συθέμελα».
«Δεν ήμασταν έτοιμοι να διαχειριστούμε έναν τέτοιο σηκωμό, σηκώσαμε όλη την Ελλάδα»
Για το βράδυ της Παρασκευής, λίγες ώρες πριν την συγκλονιστική στιγμή με το τανκ, μίλησε ο κ. Νισταζάκης, λέγοντας: «Οπωσδήποτε εμείς προβληματιστήκαμε, δεν ήμασταν έτοιμοι να διαχειριστούμε έναν τέτοιο σηκωμό, εγώ δεν είχα κλείσει ακόμη τα 22 και καλούμαστε να διαχειριστούμε ένα τεράστιο βάρος, σηκώσαμε όλη την Ελλάδα. Σταδιακά το συνειδητοποιούσαμε αλλά κάπου αιφνιδιαστήκαμε, μας προβλημάτιζε. Συνεχώς συνεδριάζαμε να δούμε τι θα κάνουμε μετά. Ήταν φανερό πλέον ότι τα πράγματα πήγαιναν γοργά για μια γενική εξέγερση . Τα πράγματα είχαν πλέον εκραγεί. Είχαν φτάσει τα πράγματα σε μια κατάσταση επανάστασης. Θα είμαστε εγωιστές αν πούμε ότι το διαχειριστήκαμε με επάρκεια και εμπειρία κάποιων που ήξεραν τι θέλουν να κάνουν».
«Ήταν φανερό πως ο εγκλωβισμός στο Πολυτεχνείο, ήταν από μόνος του μια παγίδα»
«Προβληματιζόμασταν γιατί ήταν φανερό, πως ο εγκλωβισμός στο Πολυτεχνείο ήταν από μόνος του μια παγίδα. Όμως αυτή τη στιγμή ο κόσμος αγκάλιασε το Πολυτεχνείο και το Προστάτευε, αυτό έπρεπε να εκφραστεί και αυτό μας προβλημάτιζε. Η Χούντα το είδε αυτό και μόλις έφτασε μετά τα μεσάνυχτα πήρε την απόφαση ότι πρέπει να εκκενώσει το κτίριο. Εγώ ήμουν στην αντιπροσωπεία που πήγε να βγει έξω από την πύλη και να διαπραγματευτεί, να μας πουν τι θέλουν. Και τότε αντί να κουβεντιάσει κάποιος μαζί μας, ο πρώτος που βγήκε τον «βούτηξαν» και τον έβαλα στην κλούβα της Αστυνομίας. Οπότε επιστρέψαμε πίσω και περιμέναμε σαν πολιορκημένοι την εξέλιξη. Είμαστε ακριβώς στην πύλη, πίσω από την Mercedes του Πρύτανη και την είχαμε βάλει σαν οχύρωση. Όταν είδαμε το τανκς να γυρίζει την κάνη προς τα πίσω φύγαμε και τότε στην προσπάθεια μας να αποφύγουμε να πέσει η πόρτα πάνω μας ακούσαμε και τις φωνές της κοπέλας που της πλάκωσε τα πόδια η πόρτα».
Οι πρώτες ώρες μετά την εισβολή
Τις πρώτες ώρες, μετά την εισβολή σύμφωνα με τον κ. Νισταζάκη μπήκαν στο Πολυτεχνείο οι στρατιώτες. «Δεν συμπεριφέρθηκαν πολύ κακά, μας οδήγησαν έξω, είχαν κατεβάσει τα κάγκελα και μας έσπρωχναν προς τα έξω. Από εκεί ξεκινούσε η ιστορία της Αστυνομίας, που προσπάθησε να συλλάβει όσους μπορούσε. Η κατάσταση ήταν σοβαρή. Έχω πει πολλές φορές το επεισόδιο όπου μόλις βγήκαμε είδαμε ότι είχαν έρθει πυκνές δυνάμεις της αστυνομίας και μας περίμεναν. Όταν εγώ απευθύνθηκα στον επικεφαλής του στρατιωτικού τμήματος βγήκε μπροστά με ένα καλάσνικοφ και άνοιξε δρόμο η αστυνομία και περάσαμε. Βέβαια νομίζω ότι τον συνέλαβαν μετά».
Ο συσχετισμός του τότε με το σήμερα
«Πρώτα θα έλεγα ότι εμείς είχαμε κάποια αιτήματα. Δεν ήταν τυχαίες, ούτε άσκοπες οι κινητοποιήσεις. Λέω συχνά στα παιδιά, δεν γίνεται για κάθε ένα θέμα να χάνονται εκπαιδευτικές ώρες επειδή έτσι θέλουν. Η εκπαίδευση είναι μια κατάρτιση, αυτή ήταν η θέση μας, ήμασταν υπέρ της αναβάθμισης της εκπαίδευσης και αυτό διαπερνούσε τους αγώνες μας. Δεν αμφιβάλλω ότι κάποια κρίσιμα θέματα χρειάζονται αντίσταση αλλά δεν είναι η κατάληψη μια καθημερινή μορφή κλεισίματος των σχολείων. Δεν αντιμετωπίζεται με το να είμαστε σε σύγκρουση με τα παιδιά βέβαια. Το μεγάλο ζήτημα που σχετίζεται και με το θέμα της ΑΣΟΕΕ είναι σίγουρα ότι η συντριπτική παράταξη θέλει να καταργήσει οποιοδήποτε έννοια ασύλου. Θέλει να καθορίζει τα της εκπαίδευσης, επειδή από τη φύση της η εκπαίδευση είναι ανατρεπτική θέλει να τη φιμώσει. Απέναντι σε αυτή την αντίληψη εσύ τι άσυλο θέλεις; Το άσυλο είναι για την ελεύθερη διακίνηση ιδεών. Ανταλλαγή ιδεών ναι αλλά όχι φασισμός και επιβολή κάποιων αντιλήψεων και θεωριών».
Το μήνυμα του κ. Νισταζάκη στους φοιτητές
«Προκλήσεις θα υπάρχουν από την αστυνομία και είναι σκόπιμες. Θα έπρεπε το φοιτητικό κίνημα να μη μασάει σε αυτά. Και θα έπρεπε να απομονώνουν τους λίγους που η μόνη τους προσπάθεια είναι να απομονώσουν το προοδευτικό κίνημα από δύο διαφορετικές κατευθύνσεις , να είναι κάτω από την μπότα της μειοψηφούσας παράταξης που ευθύνεται για όλα τα εγκλήματα σε αυτό τον τόπο. Το στίγμα του χθες και του σήμερα. Σε αυτά θα πρέπει να ζητήσουμε τη γνώμη του ελληνικού λαού».
Ακούστε εδώ όλη τη συνέντευξη του κ. Νισταζάκη:
