«Το διεθνές δίκαιο έχει νόημα μόνο αν έχεις στρατιωτική ισχύ»

Για τις εξελίξεις σε Ευρωπαϊκό, και όχι μόνο, επίπεδο, με αφορμή την διάσκεψη του Βερολίνου και το πώς κατάφερε η Ελλάδα να μην βρίσκεται ανάμεσα στους προσκεκλημένους αλλά ακόμη και για την προεδρολογία στην οποία έχει «βυθιστεί» η χώρα, τις τελευταίες ημέρες μίλησε στον Politica 89.8 και στον Χρήστο Κώνστα,  ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Κρήτης, Δημήτρης Ξενάκης.

Για τις τελευταίες εξελίξεις μίλησε ο κ. Ξενάκης, με αφορμή και την τελευταία ομιλία του Ερντογάν, λέγοντας: «Η Τουρκία θα στείλει στρατιωτικές δυνάμεις στην Λιβύη, για να υποστηρίξει την πλευράς Σάρατζ, αυτό που δεν θέλουμε τρεις ημέρες πριν τη Σύνοδο Κορυφής. Αυτό δημιουργεί επιπλέον πίεση και εκεί, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης αλλά και στο μέτωπο, το πραγματικό το οποίο υπάρχει στην Λιβύη και το οποίο φαίνεται ότι η τάση, να τα καταφέρει δηλαδή ο στρατηγός Χάφταρ να καταλάβει και την Τρίπολη και να κυριαρχήσει σε ένα πολυφυλετικό χώρο. Γιατί η Λιβύη είναι πολυφυλετική χώρα, είναι δύσκολη η διακυβέρνηση μιας τέτοιας χώρας. Σε σχέση με τον Ερντογάν, η Τουρκία χρησιμοποιεί όλα τα μέσα και τα διπλωματικά με επιτυχία και τα στρατιωτικά για να διασφαλίσει όλα αυτά τα οποία θεωρεί ότι είναι στα συμφέροντα της. Να προσθέσω ότι τόνισε, ότι θα στείλει και το σεισμογραφικό ερευνητικό σκάφος για να αρχίσει σεισμογραφικές έρευνες στην περιοχή που δέσμευσε με NAVTEX και είναι μες τον χώρο που υποτίθεται ότι οριοθετεί με το μνημόνιο συναντίληψης και οριοθέτησης ουσιαστικά, της ΑΟΖ με τη Λιβύη. Είναι πολύ χαρακτηριστικό, γιατί έτυχε να το διαβάσω κι εγώ ότι τόνισε ότι δεν θα μπορεί κανείς πλέον να κάνει εξορύξεις ή να περάσει αγωγός φυσικού αερίου από τη ζώνη αυτή, δηλαδή να ακυρώσει και τον περίφημο αγωγό τον EastMed».

Για το αν είναι μια απάντηση της Τουρκίας προς το Ισραήλ που ανακοίνωσε χθες ότι έβαλε την Τουρκία στη λίστα με τις απειλές του, ο κ. Ξενάκης απάντησε: «Αυτό είναι πολύ σημαντικό, ίσως είναι το πιο σημαντικό από αυτά που έχουν συμβεί, το Ισραήλ δεν είναι απλή χώρα και είναι πολύ σημαντικό ότι η Τουρκία μπαίνει στη λίστα που έχει το Ισραήλ και υποστηρίζεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες ή τουλάχιστον από ένα κομμάτι πολύ σημαντικό της αμερικάνικης εξωτερικής πολιτικής και γραφειοκρατίας. Περισσότερο έχει να κάνει με την ευρύτερη στρατηγική του Ερντογάν, να πιέζει σε πολλά μέτωπα και ότι κερδίσει. Φαίνεται όμως, να κερδίζει. Δηλαδή αυτή η δραστηριοποίηση του, η οποία ξεπερνάει κάθε όριο πολλές φορές, του αποδίδει οφέλη, εν αντιθέσει με την δική μας στρατηγική που μας έχει οδηγήσει σε περιθωριοποίηση, γιατί όλο το τελευταίο διάστημα, υπάρχει μια συζήτηση ότι ο Ερντογάν βρίσκεται απομονωμένος, και στην πράξη αποδεικνύεται κάτι άλλο. Ότι η Τουρκία τα καταφέρνει μια χαρά, σφιχταγκαλιασμένοι στην φωτογραφία ο Τραμπ, με την Μέρκελ, τον Μακρόν και ο πρόεδρος. Να πω ότι θα πρέπει να τα ξαναδούμε αυτά και να αναστοχαστούμε λίγο τη στάση μας διότι μπορεί να είναι κάτι πολύ κακό για εμάς, ότι θα λείπουμε από το Βερολίνο και από όλη αυτή την διαδικασία αλλά είναι και σχεδόν αναμενόμενο».

Στο ερώτημα πόσο μπορεί να κρατήσει η διπλωματία μέσω της απειλής των όπλων ο κ. Ξενάκης απάντησε: «Στην περιοχή μας λόγω των συνεχών συγκρούσεων η στρατιωτική ισχύς είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας των εξελίξεων και κατ’ επέκταση και επηρεασμού της εξωτερικής πολιτικής των όμορων χωρών. Άρα με αυτή την έννοια και με τη λογική ότι η Τουρκία έχει αναπτύξει πολύ ισχυρή στρατιωτική ισχύ, έχει δική της αμυντική βιομηχανία που έχει φτάσει στο σημείο να παράγει 70% του αμυντικού υλικού που έχει, της δίνει μια αυτάρκεια για να το κάνει αυτό. Προφανώς, ότι την καλούν στην διάσκεψη έχει να κάνει με το γεγονός ότι παίζει ενεργό ρόλο στην διένεξη της Λιβύης. Σε αντίθεση με εμάς, όπου αρνούμαστε να παίξουμε κάποιον ενεργότερο ρόλο, δεν διανοούμαστε να στείλουμε δυνάμεις, για την εξέλιξη αυτής της κατάστασης στη Λιβύη, ούτε έχουμε κάποιο πλάνο για την επόμενη ημέρα, άρα δεν υπάρχει ιδιαίτερος ρόλος αν καλέσουν την Ελλάδα».

Ερωτηθείς αν είναι πεπεισμένος ότι ο στρατηγός  Χάφταρ, παρά τα όσα λέει θα ανατρέψει το μνημόνιο, ο κ. Ξενάκης απάντησε: «Θέλω να πω, ότι αυτή η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης,  η Λιβύη «καταπατεί» την ΑΟΖ, δηλαδή με λίγα λόγια κερδίζει και η Λιβύη. Μην ξεχνάμε τον διεθνή παράγοντα ο οποίος έπαιξε και αυτός το ρόλο του στη συμφωνία των Πρεσπών, δεν ξέρω σε τι κατάσταση θα βρεθεί, τι πιέσεις θα δεχθεί όσο καλές προθέσεις και αν έχει ακόμη και αν δεχθούμε ότι είναι φανατικός υπέρ της Ελλάδος ο στρατηγός. Δεν ξέρω αν την επόμενη ημέρα θα έχει την άποψη αυτή, πολλές φορές έχουν αλλάξει και αν κάποιος διαβάσει το βιογραφικό του, παίζει έναν ρόλο. Δεν είμαι σίγουρος ότι δεν θα υποκύψει στις πιέσεις του διεθνή παράγοντα, πόσο μάλλον όταν είναι απομονωμένος. Και μην ξεχνάμε την Ιταλία, διότι ο βασικός παίκτης στην ιστορία της Λιβύης είναι η Ιταλία, η οποία δυστυχώς θεωρούμε ότι είναι μαζί μας αυτό είναι λάθος. Η Ιταλία ιστορικά, έχει παίξει τέτοιο ρόλο. Φαίνεται να συντάσσεται στον άξονα που δημιουργείται μεταξύ Ρωσίας – Τουρκίας για το Λιβυκό ζήτημα και έχω πολύ μεγάλα ερωτηματικά για την επόμενη ημέρα. Δεν έχουμε κάτι άλλο να κάνουμε από την στιγμή που η άλλη πλευρά είναι σφόδρα φιλοτουρκική, εδώ υπέγραψε ότι θα επιστρέψει κάποια χρωστούμενα που υπήρχαν από τον Καντάφι. Βέβαια, όλη αυτή τη βοήθεια που στέλνει ο Ερντογάν, θα τα πληρώσουν οι άλλοι όπως γίνεται πάντα στους «δανειστές». Γιατί οι Τούρκοι που είναι εκεί και δεν είναι μόνο Τούρκοι, πάνε εκεί με μια ιδιωτική εταιρία «πολέμου» της Τουρκίας και αντιστοίχως της Ρωσίας, αυτά όλα κοστίζουν δεν τα κάνουν δωρεάν οι χώρες, οπότε έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα δεν υπήρχε άλλη επιλογή από το να στηρίξουμε τον στρατηγό, αλλά να το κάνουμε ουσιαστικά. Με αυτή την έννοια, πρέπει να κρατάμε μικρό καλάθι αλλά θα πρέπει να ενεργοποιηθούμε περισσότερο ώστε να μην ξανασυμβεί αυτό, δηλαδή να λείπουμε από το Βερολίνο, που θα διαμορφώσει όλη την ιστορία για το Λιβυκό  και να ελπίσουμε ότι τα πράγματα θα πάνε καλά» ενώ στο ερώτημα αν είναι υπέρμαχος της λογικής ότι η διπλωματία μπορεί να ασκηθεί και με στρατιωτική παρουσία ο κ. Ξενάκης απάντησε: «Είμαι απόλυτος σε αυτό. Θεωρώ ότι όλα αυτά τα διπλωματικά και η επίκληση του διεθνούς δικαίου έχουν νόημα μόνο εφόσον διαθέτεις στρατιωτική ισχύ, αν δεν διαθέτεις δεν σε υπολογίζουν».

Τέλος, για την πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη, για την Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, ο κ. Ξενάκης τοποθετήθηκε λέγοντας: «Υπάρχουν πολύ καλύτερα βιογραφικά και κυρίως σε ότι αφορά την διεθνή διάσταση την οποία θέλουμε να έχει ο ΠτΔ. Η επιλογή της κ. Σακελλαροπούλου, είναι σεβαστή, νομίζω ότι δεν αποτελεί τον πρόεδρο που θα ήθελα εγώ, να έχουμε σε αυτή την χρονική συγκυρία, δεδομένου ότι υπάρχει ένα τεράστιο ζήτημα που έχει ανοίξει με την Τουρκία και όλα αυτά που διεκδικεί η Τουρκία. Με αυτή την έννοια δεν νομίζω ότι ήταν τόσο επιτυχημένη η επιλογή αυτή, θα φανεί βεβαίως στην πορεία, στην βάση ότι είναι μια γυναίκα δεν νομίζω ότι έχουμε τόσο μεγάλες ανισότητες, κι ότι ο συμβολισμός είναι μεγάλος. Η σύγχρονη Ελληνίδα, έχει πετύχει πολλά για να περιμένει να βάλουμε ένα σύμβολο εκεί ψηλά».

Ακούστε εδώ όλη την συνέντευξη του κ. Ξενάκη: