Το χρονικό της επίσκεψης της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου στη Γαύδου, στις αρχές του νέου έτους, παραθέτει μέσω ανακοίνωσης το Πολυτεχνείο Κρήτης.
Αναλυτικά:
Η εξοχώτατη Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας (ΠτΔ), κα Κατερίνα Σακελλαροπούλου, επισκέφθηκε τον Δορυφορικό Σταθμό Γαύδου του Πολυτεχνείου Κρήτης την Πέμπτη 6 Ιανουαρίου 2022 στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψής της στη Γαύδο για τον εορτασμό των Θεοφανείων.
Την ΠτΔ υποδέχθηκαν και ξενάγησαν ο Πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης, Καθ. Ευάγγελος Διαμαντόπουλος, καθώς και ο Επιστημονικά Υπεύθυνος του σταθμού, Καθ. Στέλιος Μερτίκας της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων και Διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωδαισίας και Γεωπληροφορικής. Παρόντες εκ μέρους του Πολυτεχνείου Κρήτης ήταν επίσης οι Αντιπρυτάνεις Αν. Καθ. Μιχαήλ Γ. Λαγουδάκης και Καθ. Νικόλαος Καλλίθρακας-Κόντος, καθώς και ο υποψήφιος διδάκτορας Κωνσταντίνος Κοκολάκης, μέλος της Επιστημονικής Ομάδας του Εργαστηρίου Γεωδαισίας και Γεωπληροφορικής.
Το Χρονικό της Επίσκεψης
Η ΠτΔ ταξίδεψε από τη Χώρα Σφακίων μέχρι τη Γαύδο με το πλοίο της γραμμής με όλες τις αρχές και τους επισήμους που την συνόδευαν, αφού πρώτα έφτασε αεροπορικώς στα Χανιά και οδικώς στα Σφακιά. Μαζί της ταξίδεψαν και τα μέλη της Πρυτανείας του Πολυτεχνείου Κρήτης, ενώ τα μέλη της Επιστημονικής Ομάδας του Δορυφορικού Σταθμού βρίσκονταν ήδη στη Γαύδο από την προηγούμενη ημέρα για να προετοιμάσουν την επίσκεψη. Μετά το δίωρο (και τρικυμιώδες) ταξίδι και την άφιξη στη Γαύδο, ετελέσθη ο Μέγας Αγιασμός των Θεοφανείων στο λιμάνι του Καραβέ και στη συνέχεια στο Δημαρχείο Γαύδου η ΠτΔ ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης Γαύδου. Ακολούθησαν οι επισκέψεις στα ενδιαφέροντα και ιστορικά σημεία του νησιού, μεταξύ των οποίων και ο Δορυφορικός Σταθμός Γαύδου του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Η ΠτΔ έφτασε στον χώρο του σταθμού περίπου στις 13:30, συνοδευμένη από τον σύντροφό της κ. Παύλο Κοτσώνη, τη Δήμαρχο Γαύδου κα Λίλιαν Στεφανάκη, τον Αντιπεριφερειάρχη Χανίων κ. Νίκο Καλογερή, τον Μητροπολίτη Κισσάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιο και πολλούς άλλους επισήμους των πολιτικών και στρατιωτικών αρχών.
Η ΠτΔ ξεναγήθηκε από τον κ. Πρύτανη και τον κ. Μερτίκα στις νέες εγκαταστάσεις του σταθμού, οι οποίες παραδόθηκαν το φθινόπωρο του 2021. Ο κ. Μερτίκας τόνισε ότι πρόκειται για ένα έργο εθνικής, στρατηγικής, αλλά και επιστημονικής σημασίας, καθώς στο σημείο αυτό πάνω από τη Γαύδο διασταυρώνονται οι τροχιές πολλών επιχειρησιακών και επιστημονικών δορυφόρων και ο σταθμός λειτουργεί ως ένας άλλος δορυφόρος επί της γης που επικοινωνεί με τους διερχόμενους για να επιτρέψει τη βαθμονόμησή τους και τη διόρθωση των συσσωρευμένων σφαλμάτων σε κάθε διέλευσή τους πάνω από τη Γαύδο. Εξήγησε ότι πρόκειται για μοναδική εγκατάσταση σε επίπεδο εξειδικευμένου εξοπλισμού transponder (υπάρχουν μόνο τρεις στον κόσμο), η οποία λειτουργεί πλέον ως η μόνιμη εγκατάσταση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (European Space Agency) για τη βαθμονόμηση όλων των δορυφόρων της που παρακολουθούν την κλιματική αλλαγή. Εντύπωση έκανε στην ΠτΔ το γεγονός ότι η βαθμονόμηση του ύψους (αλτιμετρία) γίνεται με ακρίβεια της τάξης του ενός εκατοστού, παρόλο που η απόσταση μεταξύ του δορυφόρου σε τροχιά και του επίγειου σταθμού είναι περίπου 1300 χιλιόμετρα!
Στη συνέχεια, η ΠτΔ συνομίλησε μέσω τηλεδιάσκεψης με τον Dr. Craig Donlon από το European Space Research and Technology Centre (ESTEC) της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (European Space Agency – ESA) στην Ολλανδία, ο οποίος είναι ο Επικεφαλής των Επιστημονικών Αποστολών για την παρατήρηση της Γης. Ο Dr. Donlon εξήρε τη σημασία του σταθμού στην ιδιαίτερη γεωγραφική θέση που κατέχει η Γαύδος και τη συμβολή του Πολυτεχνείου Κρήτης στην απαραίτητη περιοδική βαθμονόμηση των δορυφόρων που παρακολουθούν την κλιματική αλλαγή και πραγματοποιούν μετρήσεις όλο το χρόνο, κάθε ημέρα, όλο το εικοσιτετράωρο. Η ΠτΔ δήλωσε πολύ εντυπωσιασμένη από τα όσα είδε στον Δορυφορικό Σταθμό Γαύδου και ο Dr. Donlon την ευχαρίστησε εκ μέρους της ESA για το ενδιαφέρον που έδειξε να συμπεριλάβει τον σταθμό στο πρόγραμμα των επισκέψεών της.
Η ΠτΔ ανεχώρησε από τον σταθμό, συγχαίροντας τον Πρύτανη και τον Καθ. Στ. Μερτίκα για το επιστημονικό αυτό επίτευγμα του Πολυτεχνείου Κρήτης το οποίο φέρνει το διάστημα στο ακριτικό νησί της Γαύδου.
Με την ολοκλήρωση των επισκέψεων στα σημεία ενδιαφέροντος του νησιού, τα μέλη του Πολυτεχνείου Κρήτης είχαν και πάλι την ευκαιρία να συνομιλήσουν και να φωτογραφηθούν με την ΠτΔ, τόσο κατά το γεύμα που παρατέθηκε, όσο και στο λιμάνι προ της αναχώρησης, αλλά και εν πλω κατά την επιστροφή με το πλοίο προς τη Χώρα Σφακίων.
Ο Δορυφορικός Σταθμός Γαύδου του Πολυτεχνείου Κρήτης
Μετά από δύο έτη εργασιών και εν μέσω πανδημίας, ολοκληρώθηκαν το φθινόπωρο του 2021 οι μόνιμες εγκαταστάσεις της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (European Space Agency – ESA) στη Γαύδο σε έκταση του Πολυτεχνείου Κρήτης. Οι εγκαταστάσεις αυτές ελέγχουν το πώς λειτουργούν, πώς συμπεριφέρονται και πώς εξελίσσονται διαχρονικά τα όργανα που φέρουν δορυφόροι αλτιμετρίας, ποια είναι η αξιοπιστία και η ακρίβεια των μετρήσεων και των αποτελεσμάτων τους. Δορυφόροι αλτιμετρίας παρατηρούν από 1300 km την μεταβολή της στάθμης της θάλασσας, το ύψος κύματος και την ταχύτητα του ανέμου και ουσιαστικά την κλιματική αλλαγή, με αντικειμενικό και αδιαμφισβήτητο τρόπο χάριν των εγκαταστάσεων στη Γαύδο, ως προς το κέντρο μάζας της Γης και με ακρίβεια ±1 cm.
Έλεγχος των δορυφορικών παρατηρήσεων γίνεται από επιστημονικό εξοπλισμό (μικροκυματικός αναμεταδότης) που αναπτύχθηκε και κατασκευάστηκε από το Πολυτεχνείο Κρήτης και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος. Τα δύο αυτά όργανα είναι μοναδικά στον κόσμο και είναι εγκατεστημένα στα βουνά της Δυτικής Κρήτης και στη Γαύδο. Παρόμοιο εξοπλισμό εδάφους ετοιμάζεται να λειτουργήσει και η ΝΑSΑ από το νησί Catalina, ανοικτά των ακτών της Νότιας Καλιφόρνια (η αντίστοιχη Γαύδος) στις ΗΠΑ.
Στις αρχές Οκτωβρίου 2021, το διευθυντικό στέλεχος όλων των αποστολών της ESA για την παρατήρηση της Γης (πλην ατμόσφαιρας), Dr. Craig Donlon, επισκέφθηκε το Πολυτεχνείο Κρήτης για μία εβδομάδα. Επιθεώρησε τις νέες εγκαταστάσεις της Διαστημικής Υπηρεσίας στη Γαύδο, είχε συναντήσεις με την Πρυτανεία του Ιδρύματος και το Εργαστήριο Γεωδαισίας και Γεωπληροφορικής, και παρευρέθηκε στην πρώτη μέτρηση που έγινε 11 Οκτωβρίου 2021 στη Γαύδο στις 16:33:42 το απόγευμα με τους δορυφόρους Sentinel-6A και Jason-3. Από τις 18 Δεκεμβρίου 2020 και μέχρι τον Μάρτιο 2022, oι δορυφόροι Sentinel-6A και Jason-3 πετούν o ένας πίσω από τον άλλον, στην ίδια ακριβώς τροχιά και σε απόσταση 200km. Έτσι, οι μετρήσεις και η συμπεριφορά του νέου δορυφόρου Sentinel-6A αναλύονται και αξιολογούνται από τη Γαύδο ως προς τον προπορευμένο κατά 200 km παλαιότερο δορυφόρο Jason-3.
Οι μετρήσεις και τα αποτελέσματα των δύο αυτών δορυφόρων από τις εγκαταστάσεις εδάφους της ESA στη Γαύδο αναλύονται και αξιολογούνται από ομάδα 15 ατόμων με εκπροσώπους του Πολυτεχνείου Κρήτης, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος, του Ευρωπαϊκού Κέντρου Eumesat στη Γερμανία, της Γαλλικής Υπηρεσίας Διαστήματος, της ΝΑSΑ, του Κέντρου Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA), και συνεργάτες της ESA από Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία και Γερμανία. Επιστημονικά Υπεύθυνος του σταθμού είναι ο Καθ. Στέλιος Πολ. Μερτίκας της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης.