ΤΕΕ/ΤΑΚ: Προβληματισμοί για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων σε δημόσιους χώρους

Με επιστολή του, στον Υπουργό Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκο, το ΤΕΕ/ΤΑΚ εκφράζει τον προβληματισμό του σχετικά με την τροπολογία για ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων στο δημόσιο χώρο λόγω πανδημίας. 

Αναλυτικά η επιστολή:

“Αξιότιμε κ. Υπουργέ, 

Η πανδημία του ιού COVID-19 έφερε όλο τον κόσμο μπροστά σε μία σημαντική αλλαγή, αυτή την τήρησης της λεγόμενης «κοινωνικής απόστασης». Παράλληλα οι συνθήκες του lockdown που επιβλήθηκαν στις πόλεις μας έδειξαν ότι όταν οι μετακινήσεις περιορίζονται, περιορίζονται οι ρύποι και ο θόρυβος ενώ αυξάνονται οι ήπιοι τρόποι μετακίνησης με πρωταγωνιστές το περπάτημα και το ποδήλατο. 

Οι πόλεις του κόσμου φαίνεται να βρίσκονται μπροστά σε μία πραγματική ευκαιρία να αλλάξουν τη μέχρι σήμερα πορεία τους και να στραφούν σε πιο υγιείς και φιλικές στο περιβάλλον λύσεις.

Ενδεικτικά Μιλάνο, Τορίνο, Βαρκελώνη, Βερολίνο, Βρυξέλλες, Γλασκώβη και άλλες πολύ μικρότερες ή μεγαλύτερες πόλεις δημιουργούν έκτακτες λωρίδες ποδηλάτου, παραχωρούν λωρίδες αυτοκινήτου στο περπάτημα, δημιουργούν έκτακτα πάρκα τσέπης στο οδόστρωμα σε βάρος της στάθμευσης, χαμηλώνουν τα όρια ταχύτητας σε 30χλμ/ω, προσπαθούν να περιορίσουν τις επιπτώσεις τις μετακίνησης των ΙΧ πριν την πλήρη επιστροφή στο προηγούμενο ρυπογόνο μοντέλο. 

Ενώ βλέπουμε λοιπόν το ένα κράτος πίσω από το άλλο σε Ευρώπη, ΗΠΑ, Λατινική Αμερική, Αυστραλία κ.α. να λαμβάνει έκτακτα μέτρα για την προώθηση των εναλλακτικών μέσων μετακίνησης και την απόδοση χώρου στους ευάλωτους χρήστες των δρόμων και των δημοσίων χώρων… στην Ελλάδα ετοιμάζεται Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου όχι για τα παραπάνω … αλλά για την αύξηση της απόδοσης ΔΗΜΟΣΙΟΥ χώρου για τα τραπεζοκαθίσματα στην κατεύθυνση της αύξησης του χώρου τους ώστε να διασφαλίζονται οι απαραίτητες αποστάσεις ασφαλείας, να περιορίζεται η εξάπλωση της νόσου και παράλληλα να ενισχύεται η οικονομική δραστηριότητα των όντως πληττόμενων επιχειρήσεων. Η συγκεκριμένη διάταξη συζητείται έντονα στην κεντρική πολιτική σκηνή καθώς η πίεση για άνοιγμα της εστίασης πριν τη 1 Ιουνίου αυξάνει. 

Στην πλειοψηφία των ελληνικών πόλεων και σίγουρα στις μεγάλες πόλεις της Ανατολικής Κρήτης, το ζήτημα της παραχώρησης κοινοχρήστων χώρων σε επιχειρήσεις εστίασης και καφέ είναι προφανώς προβληματικό και ήταν έτσι πολύ καιρό πριν την όποια πανδημία. Κατειλημμένα τα ήδη μικρά πεζοδρόμια, πεζόδρομοι που δεν διέρχονται οχήματα έκτακτης ανάγκης και πολλές φορές ούτε καν πεζοί, κοινόχρηστοι χώροι που παραχωρούνται με ειδικά τέλη και τα καθίσματα εκτείνονται πολύ πέραν του παραχωρούμενου χώρου με ομπρέλες, ζαρντινιέρες, σόμπες κ.α., κατειλημμένες οδεύσεις τυφλών, αποκλεισμένες έξοδοι ακινήτων, παράνομη στάση για τροφοδοσία… και άλλες τέτοιες εικόνες είναι ο κανόνας στα δημοφιλή πολεοδομικά κέντρα και στις παραλιακές αναπτύξεις…  ιδίως κατά την τουριστική περίοδο. 

Ο χώρος που έχει δοθεί από τον πεζό προς τα καταστήματα έχει ήδη τελειώσει και θα έπρεπε να μιλάμε συστηματικά για επανακατάκτησή του και φυσικά αύξηση του χώρου και των δύο για αποκατάσταση της αξιοπρέπειας του βασικού μετακινούμενου – δηλαδή του πεζού.

Αντιλαμβανόμαστε απόλυτα την ανάγκη επαναλειτουργίας των χώρων εστίασης και τις διευκολύνσεις που θα πρέπει να τους αποδοθούν, για να μπορέσουν να ανακάμψουν σε οικονομικό επίπεδο ωστόσο εκτός από τα φορολογικά κίνητρα και τις άλλες οικονομικού χαρακτήρα ενισχύσεις (μείωση δημοτικών τελών, ενοικίου, ασφαλιστικών εισφορών κ.α.)θα πρέπει να είμαστε απόλυτα σαφείς στο ότι ο όποιος επιπλέον χώρος δε μπορεί να ανακτηθεί από εκεί που ήταν ήδη ελλειμματικός. 

Στην παραπάνω κατεύθυνση προτείνουμε τη θέσπιση ειδικών κανόνων που εφόσον όντως αναζητούν χώρο για περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του δημοσίου χώρου προς όφελος των επιχειρήσεων, αυτός ο χώρος να λαμβάνεται από τον ήδη ισχυρό των πόλεων – δηλαδή το ΙΧ. 

Όμοια για την επαναλειτουργία των παραχωρημένων χώρων σε οργανωμένες παραλίες κρίνουμε ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις πιθανές επεκτάσεις τους, ώστε να διατηρείται το δικαίωμα των χρηστών για ελεύθερη διέλευση και χρήση τους και να μην καταστρατηγείται περαιτέρω ο ρόλος του κοινόχρηστου χώρου. 

Βασική μας απαίτηση από την πολιτεία – κεντρική διοίκηση και ΟΤΑ- είναι η λήψη ειδικής μέριμνας και άμεση έκδοση οδηγιών για τον τρόπο που παραχωρούνται οι ΔΗΜΟΣΙΟΙ κοινόχρηστοι χώροι με ιδιαίτερη προσοχή στους ευάλωτους χρήστες και αποκατάσταση των προβλημάτων που ήδη εντοπίζονται στο δημόσιο χώρο.  

Πάγια θέση μας είναι ότι η όποια παραχώρηση κοινοχρήστων χώρων θα πρέπει να συνεκτιμά τις ήδη πιεστικές συνθήκες κυκλοφορίας των ευάλωτων χρηστών (πεζών, ΑΜΕΑ κ.α.) και τον ήδη άπλετο χώρο που έχει δοθεί προς τα ΙΧ και τη μηχανοκίνητη κυκλοφορία, και ως εκ τούτου τα έκτακτα μέτρα παραχώρησης να επιχειρούν την ανάκτηση χώρου από τη στάθμευση και τον οδικό χώρο και όχι σε βάρος των αστικών πλατειών, πεζόδρομων και ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων όπως συμβαίνει σε πλήθος κρατών ανά τον κόσμο με παραχώρηση λωρίδων κυκλοφορίας ή στάθμευσης σε παρόδιους ιδιοκτήτες (ενδεικτικά με παραχώρηση λωρίδων σε πεζούς και ποδήλατα, με δημιουργία χώρων parklet κ.α.), με έκτακτες προσωρινές πεζοδρομήσεις οδών και άλλα δοκιμασμένα μέτρα. Για τον παράλιο χώρο θα πρέπει να ληφθεί ειδική μέριμνα ώστε να μη χαθεί περαιτέρω χώρος ελεύθερης χρήσης προς ανάπτυξη οργανωμένων τραπεζοκαθισμάτων που θα αποκλείουν για μία ακόμα φορά τους ευάλωτους και θα υποβαθμίζουν το φυσικό περιβάλλον.  

Παρακαλούμε για τις άμεσες ενέργειές σας πριν χαθεί πολύτιμος χρόνος και έχουμε φαινόμενα κατάληψης κοινοχρήστων χώρων με συνέπειες τόσο για τους μετακινούμενους όσο και για τους επιχειρηματίες”.

---