ΤΕΕ/ΤΑΚ: Οι ενστάσεις και οι προβληματισμοί για αεροδρόμιο Καστελίου και ΒΟΑΚ

Ενστάσεις και προβληματισμούς εκφράζει για το αεροδρόμιο Καστελίου και τον ΒΟΑΚ το Τμήμα Ανατολικής Κρήτης του Τεχνικού Επιμελητηρίου.

Συγκεκριμένα  τις απόψεις της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ/ΤΑΚ καταθέτει σχετικά με την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για το Νέο Αερολιμένα Καστελίου στην Π.Ε. Ηρακλείου Κρήτης και την οδική του σύνδεση με το Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης και την οδό Ηρακλείου- Βιάννου, λόγω της επικαιροποίησης του τελικού σχεδιασμού του έργου», η οποία είναι σε διαβούλευση με φορέα έργου την Ανώνυμη Εταιρείας με την επωνυμία «ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ» έως και τις 29.05.2023.

Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι: ως Δ.Ε. δεν είχαμε λάβει πρότερη γνώση για την προηγούμενη- αρχική ΜΠΕ του έργου του αεροδρομίου (2009), ούτε για τη σχετική αρχική ΜΠΕ που αφορούσε στη χάραξη της οδικής σύνδεσης μεταξύ ΒΟΑΚ και Νέου Αεροδρομίου, και επιπλέον δεν έχουμε λάβει γνώση για ευρύτερη μελέτη κυκλοφοριακών επιπτώσεων στην περιοχή παρέμβασης, ούτε για σχετική μελέτη πολεοδομικών και χωροταξικών επιπτώσεων στην ευρύτερη περιοχή παρέμβασης. Ως εκ τούτου οι όποιες απόψεις μας είναι αποσπασματικές και επιχειρούν έστω και ετεροχρονισμένα να αξιολογήσουν δεδομένα με μέρος των αποφάσεων να είναι ήδη ειλημμένες.

Αναλυτικά το κείμενο του ΤΕΕ/ΤΑΚ:

Έπειτα από την συνεδρίαση της Δ.Ε. του ΤΕΕΤΑΚ, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 27.04.2023 ασχοληθήκαμε με τη ΜΠΕ για το Νέο Αερολιμένα Καστελίου στην Π.Ε. Ηρακλείου Κρήτης και την οδική του σύνδεση με το Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης και την οδό Ηρακλείου- Βιάννου, λόγω της επικαιροποίησης του τελικού σχεδιασμού του έργου», η οποία είναι σε διαβούλευση με φορέα έργου την Ανώνυμη Εταιρείας με την επωνυμία «ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ» έως και τις 30.4.2023.

Τα σχετικά αρχεία του τεύχους της ΜΠΕ μαζί με τα συνοδευτικά σχέδια, χάρτες, έγγραφα και υπομνήματα ανακτήθηκαν από το σύνδεσμο που αναρτήθηκε δημόσια στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας Κρήτης (https://www.crete.gov.gr/mpe-neoy-aerolimena-kastellioy-kai-ton-odikon-toy-syndeseon-logo-epikairopoiisis-telikoy-schediasmoy/) στις 18.4.2023. Το σχετικό υλικό της ΜΠΕ βρίσκεται στο σύνδεσμο: https://drive.google.com/file/d/15M1N_aq0p3qBVZbk3LE1bL0v5sU0C5A3/view?usp=sharing

⦁ Σημειώνουμε ότι ως Δ.Ε. δεν είχαμε λάβει πρότερη γνώση για την προηγούμενη- αρχική ΜΠΕ του έργου του αεροδρομίου (2009), ούτε για τη σχετική αρχική ΜΠΕ που αφορούσε στη χάραξη της οδικής σύνδεσης μεταξύ ΒΟΑΚ και Νέου Αεροδρομίου, και επιπλέον δεν έχουμε λάβει γνώση για ευρύτερη μελέτη κυκλοφοριακών επιπτώσεων στην περιοχή παρέμβασης, ούτε για σχετική μελέτη πολεοδομικών και χωροταξικών επιπτώσεων στην ευρύτερη περιοχή παρέμβασης. Ως εκ τούτου οι όποιες απόψεις μας είναι αποσπασματικές και επιχειρούν έστω και ετεροχρονισμένα να αξιολογήσουν δεδομένα με μέρος των αποφάσεων να είναι ήδη ειλημμένες.
⦁ Τέλος πρέπει να αναφέρουμε για μία ακόμα φορά ότι καλούμαστε να καταθέσουμε απόψεις αφενός στο στάδιο της ΜΠΕ και όχι στο στάδιο της αρχικής μελέτης – χάραξης του έργου και αφετέρου καλούμαστε να καταθέσουμε απόψεις σε ένα έργο που από πλευράς οδικών συνδέσεων είναι ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ με την κατασκευή της οδικής αρτηρίας σύνδεσης του Αεροδρομίου με τον ΒΟΑΚ να βρίσκεται σήμερα σε εξέλιξη με ποσοστό προόδου 26,7%, ενώ και η κατασκευή στο οδικό τμήμα Αεροδρόμιο – Κόμβος Αρκαλοχωρίου βρίσκεται σε ποσοστό προόδου 47,2% (στοιχεία από τεύχος ΜΠΕ).

Στο ασφυκτικό χρονικό διάστημα που μας διατέθηκε επιχειρήσαμε να μελετήσουμε συνοπτικά την υπό διαβούλευση ΜΠΕ, κυρίως αναφορικά με τις οδικές συνδέσεις εξαιτίας της πίεσης χρόνου. Επισημαίνουμε ωστόσο ότι η όποια προσπάθειά μας για την κατανόηση και αξιολόγηση ενός τέτοιου εγχειρήματος-έργου, που αλλάζει εκ θεμελίων τόσο την περιοχή παρέμβασης και το Δήμο Μινώα Πεδιάδος, αλλά και εν γένει την Περιφ. Ενότητα Ηρακλείου, δεν ήταν δυνατόν να μας δώσει πλήρη γνώση και κατανόηση των υπό διαβούλευση θεμάτων, πολλά εκ των οποίων ξεφεύγουν εντελώς του γνωστικού-επιστημονικού μας αντικειμένου. Κατά την γνώμη μας επίσης η δημόσια διαβούλευση κρίσιμων θεμάτων, τα οποία χρειάστηκαν χρονικό διάστημα άνω του έτους εσωτερικών διαδικασιών και συζητήσεων των υπηρεσιών της κεντρική διοίκησης για να αποφασίσουν απλά και μόνο `περιορισμένου μεγέθους` αλλαγές στα ήδη εγκεκριμένα έργα, δεν κρίνουμε ότι είναι ορθό και σκόπιμο να πραγματοποιούνται σε προεκλογική περίοδο, καθώς οι όποιοι προβληματισμοί αναπτυχθούν ευκόλως μπορούν να δημιουργήσουν παρεξηγήσεις και καχυποψία.
Κατωτέρω παρουσιάζουμε συνοπτικά στοιχεία για το έργο και εν συνεχεία τις αρχικές απόψεις μας.

⦁ Συνοπτικά γενικά στοιχεία για το έργο
Το υπό μελέτη έργο αφορά στην ανάπτυξη του Νέου Αερολιμένα Καστελίου και σε δύο οδικές συνδέσεις, Α) την οδική σύνδεση του με το Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης και Β) την οδό Ηρακλείου- Βιάννου. Τα ανωτέρω έχουν ήδη επιμέρους περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις ήδη από το 2009 με εγκρίσεις περιβαλλοντικών όρων και πλήθος τροποποιήσεων. Η παρούσα ΜΠΕ εξετάζει ως προς την επικαιροποίηση του νέου σχεδιασμού κυρίως τα 9 κάτωθι στοιχεία:
⦁ Την αύξηση του μεγέθους του κτιρίου του αεροσταθμού (από 71.618,64 m2 στο περιβαλλοντικά αδειοδοτημένο έργο σε 93.572 m2 στον προτεινόμενο σχεδιασμό, βλ. παρ. 6.1.1.2 και 6.2.1.2 της ΜΠΕ),
⦁ Την προσαύξηση της περιοχής των εμπορικών χρήσεων (διατήρηση της περιβαλλοντικά αδειοδοτημένης εμπορικής ζώνης, επιφάνειας 443.000m2 και προσθήκη περιοχής για μελλοντική χρήση με έκταση 282.000 m2, βλ. παρ. 6.2.3.1.1 της ΜΠΕ),
⦁ Την αύξηση της επιφάνειας κατάληψης των επιμέρους δραστηριοτήτων του αεροδρομίου από περίπου 1.158 στρ (στον περιβαλλοντικά αδειοδοτημένο σχεδιασμό) σε 1499 στρ (στον προτεινόμενο σχεδιασμό). Οι αλλαγές στις επιφάνειες κατάληψης των επιμέρους χρήσεων του αερολιμένα παρουσιάζονται στους πίνακες 6.1.3.5-1 και 6.2.3.5-1 της μελέτης,
⦁ Την αύξηση των επιβατών που θα δέχεται ο αερολιμένας την 5η και τη 10η επέτειο του έργου και μείωση του αριθμού των επιβατών την 15η και 30η επέτειο λειτουργίας του αεροδρομίου (βλ. πίνακες 6.1.3.3-1 και 6.2.3.3-1 της ΜΠΕ). Οι αλλαγές στους χώρους στάθμευσης οχημάτων και αεροσκαφών παρουσιάζονται στους πίνακες 6.1.3.5-1 και 6.2.3.5-1 της ΜΠΕ,
⦁ τις αλλαγές στην οδική σύνδεση του αερολιμένα με το ΒΟΑΚ (βλ. παρ. 6.2.2 της μελέτης)
⦁ τις εσωτερικές αλλαγές στην περιοχή του διαδρόμου προσγειώσεων – απογειώσεων (αλλαγή στη χωροθέτηση των εσωτερικών τροχόδρομων και μετατόπιση των 2 συνδετήριων τροχόδρομων με το στρατιωτικό αεροδρόμιο, βλ. παρ. 6.2.1.3 της ΜΠΕ),
⦁ την Αλλαγή σημείων προσέγγισης του προσωπικού του αεροδρομίου (βλ. παρ. 6.2.3.1.8 της μελέτης),
⦁ την Αλλαγή στο δίκτυο οδικών προσβάσεων του αεροδρομίου εντός της ζώνης απαλλοτρίωσης του έργου (βλ. παρ. 6.1.3.2.1 της μελέτης),
⦁ την  Αλλαγή των διαστάσεων και εσωτερικές μετατοπίσεις και αλλαγή χωροθέτησης επιμέρους κτιρίων (π.χ. βορειοδυτική μετατόπιση κτιρίου τροφοδοσίας, ανατολική μετατόπιση αστυνομικού τμήματος και απομονωμένης πίστας, κ.α.).
⦁ την αλλαγή `λογικής λειτουργίας` και θέσης του βιολογικού καθαρισμού, ο οποίος πλέον θα αναλάβει και λύματα οικισμών της περιοχής.
Ανάδοχος του έργου είναι η «Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης Α.Ε.» (ΔΑΗΚ) με συμμετοχή 45,9 του Δημοσίου, 32,46% της ΓΕΚΤΕΡΝΑ ΚΑΣΤΕΛΙ και 21,64% της GMR Airports Greece (ινδικών συμφερόντων). Επισημαίνεται ότι δεν υπάρχει αναφορά στα εκτός του χώρου δικαιοδοσίας του ανάδοχου, θέματα πού έχουν ήδη συζητηθεί σε διάφορα επίπεδα και μάλιστα για κάποια εξ αυτών το υπουργείο έχει αναλάβει ήδη δράση (σύνταξη γενικότερης αντιπλημμυρικής μελέτης).