Politica 89.8
Πρύτανης ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ: «Tα μη κρατικά πανεπιστήμια θα αφαιμάξουν κρατικούς πόρους από τα ήδη πενιχρά οικονομικά των δημόσιων Α.Ε.Ι»
Την αντίθεση του στην ίδρυση των μη κρατικών πανεπιστημίων στην χώρα μας εξέφρασε ο Πρύτανης του ΕΛΜΕΠΑ Νίκος Κατσαράκης που επεσήμανε στον Politica 89.8 και τον Χρήστο Κώνστα, πως: «Tα μη κρατικά πανεπιστήμια θα αφαιμάξουν κρατικούς πόρους από τα ήδη πενιχρά οικονομικά των δημόσιων Α.Ε.Ι»
Για τους λόγους διαφωνίας του ΕΛΜΕΠΑ με τα μη κρατικά πανεπιστήμια και τα 5 σημεία ο κ. Κατσαράκης ανέφερε: «Διαφωνούμε και προσπαθούμε να το εκφράσουμε εδώ και αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Έχουμε εκφράσει τις αντιρρήσεις μας, 2 μήνες περίπου, περιμάναμε στην αρχή το νομοσχέδιο, στη συνέχεια το πλαίσιο της διαβούλευσης, η οποία κράτησε περίπου 10 ημέρες και τώρα πλέον που έχει κατατεθεί το νομοσχέδιο στη Βουλή βρισκόμαστε ένα βήμα πριν από την ψήφισή του από την κυβερνητική πλειοψηφία. Οι λόγοι λοιπόν είναι η εξής, ένας πρώτος λόγος τον οποίο δεν θεωρούμε ότι μπορούμε να είναι η αντισυνταγματικότητα της συγκεκριμένης διάταξης. Είναι η παραβίαση του άρθρου 16 του Συντάγματος, το οποίο δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρερμηνείας, καθώς αναφέρει ρητά στην παράγραφο 5 ότι η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου που είναι πλήρως αυτοδιοικούμενα και στην παράγραφο 6 που αναφέρει ότι οι καθηγητές των πανεπιστημίων είναι δημόσιοι λειτουργοί. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει, δεν υπάρχει καμία αμφίσημη έννοια στις διατάξεις του συγκεκριμένου άρθρου. Υπάρχουν βέβαια κι ορισμένοι συνταγματολόγοι που θεωρούν πως δεν υπάρχει ζήτημα προσβολής του άρθρου και μάλιστα ορισμένοι από τους συγκεκριμένους συνταγματολόγους πριν από 10 χρόνια είχαν την εντελώς αντίθετη άποψη. Ένας δεύτερο, ζήτημα το οποίο για μας είναι πολύ πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο καταργεί τον ενιαίο τρόπο εισαγωγής πρόσβασης στην τριτοβάθμια, και ουσιαστικά με τον τρόπο αυτό εντείνει σημαντικά τις κοινωνικές ανισότητες, καθώς για να εισαχθεί ένας υποψήφιος, μία υποψήφια σε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο, θα πρέπει να περάσει από τη βάσανο των πανελλαδικών εξετάσεων. Θα πρέπει να επιτύχει τουλάχιστον την ελάχιστη βάση εισαγωγής, του τμήματος στο οποίο θέλει να σπουδάσει, ενώ στην περίπτωση των ιδιωτικών πανεπιστημίων των νομικών προσώπων πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, αρκεί σε πολλές περιπτώσεις ένα διεθνές απολυτήριο του μπακαλορεά. . Για παράδειγμα, τα ιδιωτικά σχολεία, οι απόφοιτοι τους πολλοί απόφοιτοι από τα σχολεία αυτά θα έχουν ένα διεθνές απολυτήριο. Μπακαλορεά, άρα θα μπορούν να εισαχθούν χωρίς εξετάσεις στα ιδιωτικά πανεπιστήμια ή σε διαφορετική περίπτωση αν συζητάμε για δημόσια σχολεία, αρκεί ελάχιστη βάση εισαγωγής του επιστημονικού πεδίου και για να γίνει αυτό κατανοητό η Ιατρική Σχολή, για παράδειγμα, στο τρίτο επιστημονικό πεδίο έχει μία βάση η οποία ξεκινά από τα 18.300 μόρια στην Αλεξανδρούπολη και φτάνει στα 19.000 μόρια στο ΕΚΠΑ, ενώ η ελάχιστη βάση εισαγωγής του πεδίου είναι περίπου στα 9300 μόρια για το 2023. Άρα είναι προφανές ότι δημιουργούνται 2 ταχύτητες τουλάχιστον υποψηφίων και καταργείται για πρώτη φορά στη χώρα το σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια. Θεωρούμε ότι το συγκεκριμένο μέτρο η ρύθμιση αυτή καταργεί σε κάθε περίπτωση τον ενιαίο τρόπο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και προφανώς εντείνει τις κοινωνικές ανισότητες, καθώς αυτοί που έχουν την οικονομική δυνατότητα θα μπορούν να σπουδάσουν σε μια ιατρική σχολή, ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων που έχουν στις πανελλήνιες εξετάσεις. Θα είναι δηλαδή πλέον η ανώτατη εκπαίδευση ένα εμπόρευμα και όχι ουσιαστικά ένα δημόσιο αγαθό.»
Για το γεγονός ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στις ευρωπαϊκές χώρες έχουν πολύ μικρό μερίδιο αγοράς, γιατί ακριβώς δεν έχουν την ποιότητα που έχουν τα δημόσια ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, ο κ. Κατσαρακής απαντά πως: «Δεν έχουμε λόγο να φοβίμαστε, γιατί και αυτό είναι ένα άλλο έωλο επιχείρημα από τους υποστηρικτές ίδρυσης των ιδιωτικών πανεπιστημίων κατά παραβίαση του άρθρου 16 του Συντάγματος, ότι δήθεν τα δημόσια πανεπιστήμια φοβούνται τον ανταγωνισμό. Τα δημόσια πανεπιστήμια είναι πάρα πολύ υψηλά σε όλες τις διεθνείς κατατάξεις. Έχουμε πολλά πανεπιστήμια, τουλάχιστον τα μισά, τα οποία είναι στο 5% των Παγκόσμιων Κατατάξεων. Και επίσης και τα υπόλοιπα πανεπιστήμια που είναι καινούργια πανεπιστήμια, όπως είναι για παράδειγμα το ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο που σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα βρίσκεται ήδη στη δέκατη θέση βάση της κατάταξης. ώ πάρα πολλοί καθηγητές δημόσιων πανεπιστημίων είναι πραγματικά στο 2% της λίστας του Stamford. Δεν υπάρχει ζήτημα ανταγωνισμού. Το ζήτημα, το οποίο προσπαθούμε να αναδείξουμε είναι πραγματικά το θέμα ότι με τον τρόπο αυτό πλέον η είσοδος στην ανώτατη εκπαίδευση τριτοβάθμια εκπαίδευση σε πανεπιστήμια ιδιωτικά, τα οποία έχουν ακαδημαϊκή αντιστοίχιση, δηλαδή θα δίνουν ένα πτυχίο σε πολλές περιπτώσεις τριετές πτυχίο, το οποίο θα είναι αντίστοιχο με το πτυχίο που δίνουν τα δημόσια πανεπιστήμια. Θεωρούμε ότι αυτό δεν είναι σωστό. Θεωρούμε ότι είναι ένα μέτρο το οποίο πραγματικά εντείνει τις κοινωνικές ανισότητες που ήδη υπάρχουν, γιατί αυτός ο οποίος θα μπορεί να πληρώσει, θα μπορέσει να σπουδάσει, ενώ αυτός ο οποίος δεν θα μπορεί να πληρώσει, θα πρέπει να περάσει μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία του λυκείου των πανελλήνιων εξετάσεων και αναρωτιόμαστε, είναι εντέλει η ανώτατη εκπαίδευση δημόσιο αγαθό, όπως εμείς πιστεύουμε ή είναι ένα εμπόρευμα, μια υπηρεσία την οποία μπορούμε να αγοράσουμε πάρα πολύ απλά. Υπάρχουν κάποια ζητήματα τα οποία νομίζω πρέπει να τεθούν σε ένα διάλογο ο οποίος θα είναι ειλικρινής, όχι ι με συνθήματα ή με ιδεοληψίες, οι οποίες κατηγορούν τους υπερασπιστές των δημόσιων πανεπιστημίων για ζητήματα τα οποία πραγματικά δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.»
Για τη διαφορά των μη κρατικών μη κερδοσκοπικών από τα ιδιωτικά πανεπιστήμια ο κ. Κατσαράκης αναφέρει: «Έάν πραγματικά υπήρχε διάθεση να γίνει μια αντίστοιχη συζήτηση, θα έπρεπε να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος. Θα έπρεπε να υπάρξει ο χρόνος να πάνε συντεταγμένα τα πολιτικά κόμματα σε μια διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης, όπου να να συζητήσουμε για τα μη κρατικά μη κερδοσκοπικά, να συζητήσουμε για τα παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων, γιατί γι αυτό συζητάμε σήμερα να συζητήσουμε για την ποιότητα, να συζητήσουμε αν θα προσελκύσουμε πράγματικά ξένα πανεπιστήμια, τα είναι υψηλού κύρους ή αν τελικά θα έχουμε μια μετατροπή των 33 ιδιωτικών κολλεγίων ή μέρους αυτών σε ιδιωτικά πανεπιστήμια με μια απλή νομοθέτηση. Υπάρχουν πολλά θέματα που θα μπορούσαν να τα συζητήσουν συντεταγμένα στη βουλή και να μπουν σε μια διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης. Αν αυτού, έχουμε μια διαδικασία η οποία γίνεται με ένα πάρα πολύ γρήγορο τρόπο, χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα να συζητηθούν όλα αυτά τα ζητήματα. Όντως όμως, για να απαντήσω στην ερώτησή σας, τα δημόσια πανεπιστήμια στην Ευρώπη κυριαρχούν. Σχεδόν, το το 85-90% των φοιτητών σπουδάζουν σε δημόσια πανεπιστήμια, δεν σπουδάζει σε ιδιωτικά πανεπιστήμια ή έστω σε μη κρατικά μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια. Αυτό είναι μια πραγματικότητα. Από την άλλη πραγματικά, υπάρχουν στη χώρα μας ήδη πάρα πολλά προβλήματα, τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Έχουμε το τεράστιο πρόβλημα της παραπαιδείας στο λύκειο έχουμε ουσιαστικά τη μη λειτουργία των 2 τελευταίων τάξεων του λυκείου με όλα αυτά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η μέση ελληνική οικογένεια να πληρώσει τα φροντιστήρια, να καταφέρει να φτάσει το παιδί της σε αυτή την πολυπόθητη διαδικασία να εισαχθεί σε ένα πανεπιστήμιο και πάνω σε αυτή τη διαδικασία, πάνω σε αυτό το πρόβλημα που ουσιαστικά έχουμε, θα έλεγα μια εμπορευματοποίηση και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με τα φροντιστήρια και με τα ιδιαίτερα πάνω σε αυτό το πρόβλημα ερχόμαστε να δημιουργήσουμε και άλλα προβλήματα στην ανώτατη εκπαίδευση με την ίδρυση αυτών των ιδιωτικών πανεπιστημίων που βάσει των προϋποθέσεων, δεν έχουμε δα και τις αυστηρές προϋποθέσεις τις οποίες ακούγαμε ότι θα δούμε στο νομοσχέδιο. Θα έλεγα ότι έχουμε επιεικείς προϋποθέσεις οι οποίες προδιαθέτουν για μια μετατροπή ενός τμήματος των κολλεγίων σε πανεπιστήμια. και εδώ θα έχουμε το εξής, οξύμωρο να έχουμε τριετή προγράμματα σπουδών από τα κολλέγια να αντιστοιχίζονται με τετραετή ή πενταετή προγράμματα σπουδών δημοσίων πανεπιστημίων. Αυτό θα οδηγήσει κατά τη γνώμη μας, συνολικά σε μια υποβάθμιση των πτυχίων των παιδιών μας, των νέων και για αυτό το λόγο έχουμε πάρα πολύ σοβαρές αντιρρήσεις.»
Για το αν τελικά το κυρίαρχο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει αποκατεστημένη τάξη στην κρατική τριτοβάθμια εκπαίδευση και ερχόμαστε την ίδια ώρα που δεν είναι αποκαταστημένη η τάξη να δημιουργήσουμε νέα προβλήματα με ένα νομοσχέδιο όπως αυτό κι όχι με την ίδρυση των μη κρατικών πανεπιστημίων ο κ. Κατσαράκης απαντά πως: «Είναι σίγουρα κι αυτό. Υπάρχουν πολλά σοβαρά προβλήματα στην ανώτατη εκπαίδευση, τα οποία έχουν να κάνουν κυρίως με την υποχρηματοδότηση. Είμαστε η τελευταία χώρα στην Ευρώπη όσον αφορά την κρατική δαπάνη ανά φοιτητή με την υποστελέχωση, είμαστε η τελευταία χώρα στην Ευρώπη. Όσον αφορά την αναλογία φοιτητών ανά μέλος ΔΕΠ πολύ πιο κάτω και από τις βαλκανικές χώρες και έχουμε σοβαρά προβλήματα βγαίνοντας από μια οικονομική κρίση, η οποία έχει διαρκέσει περίπου 15 χρόνια. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι όλη αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει σε δύσκολες συνθήκες τα δημόσια πανεπιστήμια της χώρας και πραγματικά θεωρούμε ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, το οποίο επιτρέπει. Επαναλαμβάνω όμως κατά παράβαση του άρθρου 16 του Συντάγματος, την ίδρυση μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων θα επιδεινώσει σημαντικά αυτή την κατάσταση. Και θα ήθελα επίσης να βάλω και ένα τέταρτο σημείο, που έχει να κάνει με τα περιφερειακά πανεπιστήμια και ι που αφορά την Κρήτη και για το λόγο αυτό άλλωστε υπήρξε και αντίστοιχο ψήφισμα από το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης και από το Δημοτικό Συμβούλιο Ηρακλείου ενάντια στην ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Και ο λόγος ποιος είναι ότι πραγματικά βγαίνοντας από αυτή την 15 ετή κρίση, έχοντας τα προβλήματα στα δημόσια πανεπιστήμια που έχω αναφέρει έχοντας την εισαγωγή της ελάχιστης βάσης εισαγωγής το 2021 που έχει μειώσει τους φοιτητές, κάθε χρόνο μειώνονται οι φοιτητές κατά περίπου 15-20.000, στα δημόσια πανεπιστήμια, με τα πανεπιστήμια που θίγονται να είναι κυρίως τα περιφερειακό, από τη Θράκη, την Ήπειρο, τη Δυτική Μακεδονία, την Πελοπόννησο, το Ιόνιο, το Αιγαίο και την Κρήτη, αντιλαμβάνεστε ότι η μετατροπή ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων α μεταλυκειακής εκπαίδευσης σε πανεπιστήμια, θα δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση σε πολύ ποιοτικά περιφερειακά πανεπιστήμια όσον αφορά τον αριθμό των φοιτητών. Και αναρωτιόμαστε, πραγματικά είναι κάτι το οποίο μας προβληματίζει. Είναι σωστό αυτό σε αυτή την περίοδο, δηλαδή πραγματικά να συμπιέσουμε ακόμα περισσότερο τα περιφερειακά δημόσια πανεπιστήμια της χώρας; Μήπως τελικά ο επόμενος στόχος είναι η απομείωση των περιφερειακών τμημάτων στα περιφερειακά πανεπιστήμια; Δηλαδή να έχουμε μειώσεις συγχωνεύσεις ή καταργήσεις τμημάτων ; Είναι θέματα τα οποία μας απασχολούν και μας απασχολούν, όχι όπως ορισμένες φορές εκφράζεται ότι τα μέλη ΔΕΠ προσπαθούν μέσα στο δημόσιο πανεπιστήμιο να διατηρήσουν κάποια κεκτημένα. Εμείς πραγματικά πιστεύουμε ότι η ποιότητα του δημόσιου πανεπιστημίου είναι πάρα πολύ υψηλή και ζητάμε το αυτονόητο. Ζητάμε μια έμπρακτη στήριξη από την πολιτεία στο δημόσιο πανεπιστήμιο, με αύξηση της χρηματοδότησης, με διορισμούς μελών ΔΕΠ. Αυτό είναι το ζητήματα που θα έπρεπε να αντιμετωπίσει πολιτεία και όχι να ασχολείται πραγματικά και μάλιστα με ένα νομοσχέδιο με την ίδρυση νομικών προσώπων πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.»
Για το αν ενισχύεται η οικονομική δυσπραγία των δημοσίων πανεπιστημίων ο κ. Κατσαράκης απαντά: «Από τη στιγμή που θα ιδρυθούν τα νομικά πρόσωπα πανεπιστημιακής εκπαίδευσης για λόγους ισονομίας, είναι προφανές και βάσει του Συντάγματος, αφού θα έχει καταπατηθεί το Σύνταγμα, στη συνέχεια θα έρθουν και αυτό που θα ζητήσουν είναι να έχουν κρατική επιχορήγηση, όπως έχουν κρατική επιχορήγηση, τα μη κρατικά μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια σε ολόκληρο τον κόσμο, όπου υπάρχουν και προφανώς θα συμμετέχουν στις προσκλήσεις των διαφόρων υπουργείων που έχουν να κάνουν με τη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης και της έρευνας στα δημόσια πανεπιστήμια. Προφανώς είναι προφανές ότι από τη στιγμή που θα ιδρυθούν για λόγους ισονομίας θα διεκδικήσουν να συμμετέχουν στην χρηματοδότηση από κρατικά έσοδα. Αυτό συμβαίνει σε όλους, συμβαίνει σε ολόκληρη την Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο.»
