Χρήσιμες συμβουλές, για να αντιμετωπίσουμε τις φοβίες και τις καταστάσεις που μας προκαλούν άγχος, έδωσε στους ακροατές και ακροάτριες του Politica 89.8, μιλώντας στον Νίκο Παπαδάκη, ο Κλινικός Ψυχολόγος Μανώλης Καργάκης.
Σύμφωνα με τον κ. Καργάκη: “Οι φοβίες είναι ψυχικές διαταραχές που μπορούν να διαγνωστούν. Το άτομο βιώνει έντονο άγχος όταν αντιμετωπίζει την πηγή του φόβου. Αυτό πολλές φορές επηρεάζει την καθημερινότητα και μπορεί να οδηγήσει σε κρίσεις πανικού. Στην Αμερική περίπου 19 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν φοβίες.”
Η φοβία είναι ο υπερβολικός και παράλογος φόβος. Ο όρος “φοβία” συχνά αναφέρεται σε ένα φόβο για κάτι συγκεκριμένο. Ωστόσο υπάρχουν τρεις τύποι φοβίας, σύμφωνα με τον κ. Καργάκη:
Κοινωνική Φοβία: Αυτός είναι ένας βαθύς φόβος για τον δημόσια έκθεση, εξευτελισμό, τον σχολιασμό από άλλους σε κοινωνικές εκδηλώσεις. Η ιδέα μιας μεγάλης κοινωνικής συγκέντρωσης είναι τρομακτική για κάποιον με κοινωνική φοβία. Δεν είναι το ίδιο με τη συστολή και την απλή ντροπή.
Την Αγοραφοβία: Αυτός είναι ο φόβος για καταστάσεις από τις οποίες ένα άτομο είναι δύσκολο να αποδράσει, όπως το ασανσέρ. Είναι συχνά παρεξηγημένος ως ο φόβος για τους ανοιχτούς χώρους αλλά μπορεί να συμβεί και σε μικρούς χώρους. Οι άνθρωποι με αγοραφοβία έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν κρίσεις πανικού.
Την Ειδική Φοβία: Αυτός είναι έντονος, υπερβολικός φόβος για κάτι συγκεκριμένο. Οι ειδικές φοβίες είναι γνωστές ως απλές φοβίες καθώς συνδέονται με κάποια αναγνωρίσιμη αιτία η οποία ίσως δεν είναι συχνή στην καθημερινότητα, όπως τα φίδια. Δεν επηρεάζουν την ζωή του ατόμου σε μεγάλο βαθμό.
Η κοινωνική φοβία και η αγοραφοβία είναι γνωστές ως σύνθετες φοβίες, καθώς οι αφορμές είναι λιγότερο εύκολο να αναγνωριστούν. Οι άνθρωποι με σύνθετες φοβίες είναι πιο δύσκολο να αποφύγουν τις αιτίες, όπως το να φεύγουν από το σπίτι ή να βρίσκονται σε μέρη με πολύ κόσμο.
Η φοβία γίνεται αναγνωρίσιμη όταν ένα άτομο οργανώνει την ζωή του με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγει τις αιτίες του φόβου του. Αυτό είναι πολύ πιο σοβαρό από ότι μια φυσιολογική αντίδραση στον φόβο. Οι άνθρωποι με κάποια φοβία έχουν μια έντονη ανάγκη να αποφεύγουν πράγματα που τους δημιουργούν ανησυχία.
Σύνθετες Φοβίες:
Οι σύνθετες φοβίες είναι πιο πιθανό να επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του ατόμου από ότι οι ειδικές φοβίες. Για παράδειγμα, τα άτομα με αγοραφοβία ίσως να έχουν έναν αριθμό άλλων φοβιών που να συνδέονται. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν τον φόβο να μείνει κάποιος μόνος και την κλειστοφοβία ή τον φόβο να παγιδευτεί σε κλειστούς χώρους. Σε σοβαρές περιπτώσεις, ένα άτομο με αγοραφοβία σπάνια θα βγει από το σπίτι του.
Οι πιο κοινές ειδικές φοβίες περιλαμβάνουν:
Την Κλειστοφοβία: Ο φόβος για κλειστά,περιορισμένα μέρη.
Την Αεροφοβία: Ο φόβος του να πετάς
Την Αραχνοφοβία: Ο φόβος για τις αράχνες
Την Φοβία της Οδήγησης: Ο φόβος της οδήγησης αυτοκινήτου
Την Εμετοφοβία: Ο φόβος για τον εμετό
Την Ερυθροφοβία: Ο φόβος του κοκκινίσματος
Την Υποχονδρία: Ο φόβος για τις αρρώστιες
Την Ζωοφοβία: Ο φόβος για τα ζώα
Την Υδροφοβία :Ο φόβος για το νερό
Την Ακροφοβία: Ο φόβος για τα ύψη
Η Φοβία για το αίμα και τις ενέσεις: Ο φόβος για τα τραύματα που περιλαμβάνουν αίμα
Η Φοβία για τις Κυλιόμενες Σκάλες: Ο φόβος για την κυλιόμενες σκάλες
Η Φοβία για τα Τούνελ: Ο φόβος για τα τούνελ είναι κάποιοι μόνο από τους τύπους των ειδικών φοβιών.
Οι άνθρωποι αναπτύσσουν φοβίες σχεδόν για όλα. Επίσης, καθώς η κοινωνία αλλάζει, η λίστα των πιθανών φοβιών αλλάζει επίσης. Για παράδειγμα, ο φόβος να μείνεις χωρίς κινητό ή υπολογιστή.
Ένα άτομο με φοβία βιώνει τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Αίσθηση απώλειας του ελέγχου όταν κάποιος εκτίθεται στην πηγή του φόβου του
- Αίσθηση ότι η πηγή του φόβου πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος.
- Δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά όταν εκτίθεται στο φόβο Αναγνώριση ότι ο φόβος είναι υπερβολικός, παράλογος και αναίτιος, που συνδέεται με την έλλειψη ελέγχου των συναισθημάτων.
- Ένα άτομο μπορεί να βιώνει πανικό και έντονο άγχος όταν εκτίθεται σε ότι του προκαλεί την φοβία.
Οι σωματικές επιδράσεις περιλαμβάνουν:
- Εφίδρωση
- Μη-φυσιολογική αναπνοή
- Αύξηση των καρδιακών παλμών
- Τρέμουλο Εξάψεις ή κρυάδες
- Αίσθηση πνιγμού
- Πόνος στο στήθος
- Πεταλούδες στο στομάχι
- Μούδιασμα και μυρμήγκιασμα
- Ξηροστομία
- Σύγχυση
- Ναυτία
- Ζαλάδα
- Πονοκέφαλο
Η ανησυχία αυξάνεται απλά με την σκέψη της φοβίας. Στα μικρά παιδιά,οι γονείς ίσως να παρατηρήσουν ότι κλαίνε, κολλάνε πάνω τους ή κρύβονται πίσω από τα πόδια τους.Ίσως επίσης να έχουν εκρήξεις θυμού για να δείξουν το άγχος τους.
Ακούμε τον κ. Καργάκη:
Ακούστε τη συνέχεια εδώ: