Ο Ιατρός Στέλιος Ψυχαράκης μας συμβουλεύει για…Χριστούγεννα χωρίς ιώσεις

Μπορούμε άραγε να καταπολεμήσουμε τις ιώσεις που μας περιτριγυρίζουν, ώστε να περάσουμε καλά στις εορτές που έρχονται και να μην ταλαιπωρηθούμε τόσο εμείς όσο και τα συγγενικά κι αγαπημένα μας πρόσωπα;

Ο Ιατρός Στέλιος Ψυχαράκης  Ειδικός Γενικής και Οικογενειακής Ιατρικής, Διδάκτωρ Ιατρικής, μας δίδει σήμερα τις πολύτιμες συμβουλές του, φιλοξενούμενος του Νίκου Παπαδάκη, στην εκπομπή “Δημοσίως” στον politica 89.8 fm.

Διαβάστε λοιπόν και λάβετε τα …μέτρα σας: Βρισκόμαστε στη καρδιά του χειμώνα και είναι γνωστό ότι κατά τους χειμερινούς μήνες αυξάνεται η συχνότητα των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού.

Το κρύο δημιουργεί τις συνθήκες για να πάθουμε κρυολογήματα και να κολλήσουμε γρίπη. Μπορούμε να ξεφύγουμε από τη μοιραία συνάντηση με τις χειμωνιάτικες «λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού»;

Βρισκόμαστε στη καρδιά του χειμώνα και είναι γνωστό ότι κατά τους χειμερινούς μήνες αυξάνεται η συχνότητα των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού. Ένας  βασικός λόγος  είναι και η αλλαγή στο τρόπο θέρμανσης τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης, που αντικατέστησε την κεντρική θέρμανση με την υπερβολική χρήση του A/C.

Ο ξηρός αέρας προκαλεί μια παράλυση των κροσσών του αναπνευστικού βλεννογόνου, με αποτέλεσμα να είναι πολύ πιο ευνοϊκή η ανάπτυξη των ιογενών και μικροβιακών λοιμώξεων. Ακόμη τα σπίτια δεν αερίζονται όπως παλιά, με αποτέλεσμα να μαζεύουν αρκετή υγρασία και να είναι πολύ πιο φορτωμένα με αλλεργιογόνα και σκόνη, που λειτουργούν ως προδιαθεσικός  παράγοντας φλεγμονής.

ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ:

Οι συνήθεις τρόποι μετάδοσης των λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος γίνεται είτε με άμεση επαφή, είτε με σταγονίδια των εκκρίσεων του αναπνευστικού. Αυτό, ειδικά την περίοδο του χειμώνα, που η παραμονή ενηλίκων και παιδιών σε κλειστούς χώρους είναι πολύ πιο συχνή, όπως σε εμπορικά κέντρα, θέατρα, κινηματογράφους οδηγεί σε μια ευκολία μετάδοσης λοιμώξεων. Πιο ευάλωτα είναι τα μικρά παιδιά, τα οποία έχουν αδύναμο ανοσοποιητικό και λόγω της ηλικίας τους δεν έχουν μάθει ακόμα να τηρούν τους κανόνες υγιεινής, αλλά και οι ηλικιωμένοι, που συχνά πάσχουν από χρόνια προβλήματα υγείας, που εξασθενούν τον οργανισμό τους και επιβαρύνουν την αναπνευστική λειτουργία τους.

Συνηθισμένες λοιμώξεις του Χειμώνα

Οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού αφορούν συνήθως στον φάρυγγα, στον λάρυγγα, στις αμυγδαλές, στα αυτιά, προκαλώντας αντίστοιχα φαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα και ωτίτιδα.

Οι εποχικές λοιμώξεις:

Ένας ξαφνικός πυρετός, βήχας, πονόλαιμος, κακή διάθεση, ή η «βουλωμένη» μύτη, είναι μερικά από τα συχνά συμπτώματα με τα οποία συνήθως εκδηλώνεται, αρχικά μια μεγάλη ομάδα παθήσεων, που περιλαμβάνει ο όρος «λοίμωξη αναπνευστικού». Ωστόσο το φάσμα των λοιμώξεων του αναπνευστικού είναι μεγάλο, περιλαμβάνοντας παθήσεις λιγότερο ή περισσότερο σοβαρές, που χρειάζονται διαφορετική αντιμετώπιση κάθε φορά.

Η πιο συχνή λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, το κοινό σε όλους μας κρυολόγημα, είναι ιδιαίτερα μεταδοτική. Προσβάλλει τη μύτη και εκδηλώνεται με μπούκωμα, καταρροή, βήχα, φτέρνισμα, πυρετό, διαταραχές όσφρησης, γεύσης και γενικότερη αίσθηση αδυναμίας, και συνήθως κάνει τον κύκλο της σε 7-10 μέρες.

Η φαρυγγίτιδα συνήθως συνοδεύεται από έντονο πόνο, οίδημα, πυρετό και συχνά πρησμένους λεμφαδένες. Προκαλείται από διάφορους μικροοργανισμούς, κυρίως ιούς, και πρέπει να αντιμετωπίζεται εγκαίρως, για να αποφευχθούν επιπλοκές, όπως ιγμορίτιδα, ωτίτιδες ή η δημιουργία αποστήματος.

Η ωτίτιδα ξεκινάει συχνά ως ρινοφαρυγγίτιδα και μεταφέρεται στο μέσο ους μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας. Τα πιο πολλά περιστατικά συμβαίνουν σε ηλικίες 3-6 ετών. Κύριοι προδιαθεσιακοί  παράγοντες είναι ο συγχρωτισμός πολλών παιδιών στο σχολείο, η ύπαρξη αλλεργικής ρινίτιδας, τα υπερμεγέθη κρεατάκια και το γεγονός ότι η ευσταχιανή σάλπιγγα δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως σ’ αυτές τις ηλικίες.

Η αμυγδαλίτιδα εκδηλώνεται με πονόλαιμο, πυρετό, διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων, κακοσμία, επίμονο βήχα και εύκολη κόπωση. Συχνά εξέλιξη της αμυγδαλίτιδας είναι το περιαμυγδαλικό απόστημα. Σημαντική είναι η βοήθεια του strep test στη διάγνωση, το οποίο άμεσα, γρήγορα και με αξιοπιστία (περίπου 85-90%) μπορεί να δώσει απάντηση για το αν υπάρχει στρεπτόκοκκος, που προκαλεί τη λοίμωξη.

Τα συμπτώματα της λαρυγγίτιδας είναι παρόμοια με αυτά του κρυολογήματος, δηλαδή εμφανίζεται με βραχνή φωνή μέχρι και αφωνία. Συνοδεύεται από βήχα, πόνο, δυσκαταποσία και σε κάποιες περιπτώσεις έντονη δύσπνοια. Η οξεία λαρυγγίτιδα οφείλεται κυρίως σε ιούς και προσβάλλει συχνότερα τα μικρά παιδιά.

Συνήθειες που επιβαρύνουν την υγεία μας στις γιορτές

Επιπρόσθετα, την περίοδο των εορτών ξεφεύγουμε διατροφικά από τις ρουτίνες μας, τρώμε πιο άτακτα, και συχνά «πρόχειρο» φαγητό και γενικότερα ακολουθούμε μια διατροφή αυξημένη σε λιπαρά και σάκχαρα, καπνίζουμε περισσότερο και υπερβάλλουμε, καταναλώνοντας μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Οι συνήθειες αυτές λειτουργούν ερεθιστικά, με αποτέλεσμα να οδηγούν πιο εύκολα σε έξαρση αλλεργιών, ιγμορίτιδων, λαρυγγίτιδων και αρκετές φορές και σε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η οποία μιμείται τα συμπτώματα μιας ίωσης, αφού συχνά εκδηλώνεται με βήχα, βραχνάδα, πονόλαιμο και αίσθημα βάρους στο στήθος. Εδώ, σύμφωνα με τους ειδικούς, έχει βασικό ρόλο η ολιστική αξιολόγηση των συμπτωμάτων, ώστε να δοθεί η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και οδηγίες για αλλαγή συνηθειών.

Συμβουλές για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων

Η ισορροπημένη διατροφή, η αποχή από το κάπνισμα, η συστηματική άσκηση, ο επαρκής ύπνος και, γενικά, ο υγιεινός τρόπος ζωής μπορούν να συντελέσουν στην ενίσχυση της καλής λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος. Για αποφυγή των ιώσεων συνιστάται επίσης συχνό πλύσιμο των χεριών και σχολαστικός καθαρισμός των επιφανειών και των αντικειμένων με τα οποία ερχόμαστε σε επαφή.

 Να ξεκουραζόμαστε αρκετά

Όταν νιώθουμε άσχημα, είναι σημαντικό να δώσουμε στον οργανισμό μας χρόνο για να αναρρώσει. Είναι λάθος να βιαστούμε να επιστρέψουμε στην εργασία μας, γιατί έτσι καθυστερούμε την αναρρωτική διαδικασία και παράλληλα κινδυνεύουμε να μεταδώσουμε τον ιό σε άλλους.

Να μένουμε ενυδατωμένοι

Όταν έχουμε πυρετό, χρειαζόμαστε επιπλέον υγρά για να αποφύγουμε την αφυδάτωση. Το άφθονο πόσιμο νερό είναι σημαντικό για την αντικατάσταση των υγρών που χάνουμε με την εφίδρωση και τη ρινική καταρροή. Επίσης, βοηθούν τα αφεψήματα βοτάνων (χαμομήλι, τσάι του βουνού, τίλιο).

Να τρεφόμαστε υγιεινά

Είναι απολύτως φυσιολογικό να χάσουμε την όρεξή μας όταν έχουμε κρυολόγημα ή γρίπη. Χωρίς πίεση, μόλις επιστρέψει, ακολουθούμε μια ισορροπημένη διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε ωφέλιμα λιπαρά και φυτικές ίνες που βοηθούν τον οργανισμό μας να λειτουργεί σωστά.

Να προλαμβάνουμε τη μετάδοση των ιώσεων

Το «κλειδί» για την πρόληψη των ιώσεων είναι ένα υγιές και ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο μας βοηθά να αντιμετωπίζουμε τις βακτηριακές και ιογενείς λοιμώξεις και να προφυλασσόμαστε από τις βλαβερές συνέπειες της ρύπανσης του περιβάλλοντος.

 

Φαρμακευτική αντιμετώπιση

τα αναλγητικά,

τα αποχρεμπτικά

τα ρινικά σπρέι που χορηγούνται για την ανακούφιση των συμπτωμάτων

η αντιβιοτική αγωγή

τα εισπνεόμενα

τα κορτικοστεροειδή

 

Εμβολιασμός

Γρίπη 1 φορά ετησίως στις ομάδες υψηλού κινδύνου

Χορηγείται σε άτομα που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου-Ηλικία >60 ετών-Ενήλικες που παρουσιάζουν έναν η περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:

Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες

Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή

Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη)

Μεταμόσχευση οργάνων

Δρεπανοκυτταρική αναιμία και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες

Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα

Χρόνια νεφροπάθεια

Νευρολογικά ή νευρομυϊκά νοσήματα

Έγκυες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωΐδες, θηλάζουσες

Άτομα με δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) >40 kg/m2oΆτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά < 6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα που τους κατατάσσει σε ομάδα υψηλού κινδύνου

Κλειστοί πληθυσμοί όπως το προσωπικό και οι εσωτερικοί σπουδαστές σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών και ειδικών σχολείων, νεοσύλλεκτοι στις ένοπλες δυνάμεις, καθώς και οι τρόφιμοι και το προσωπικό ιδρυμάτων, κλπ.

Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και λοιποί εργαζόμενοι) και σε κέντρα διαμονής προσφύγων –μεταναστών

Κτηνίατροι καθώς και επαγγελματίες στον χώρο της ζωϊκής παραγωγής και ειδικά: πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πουλερικά.

Πνευμονιόκοκκος

Ενήλικες ≥65 ετών ή που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου που υπάρχει ένδειξη εμβολιασμού με πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο,

 

Τζάκι: οικονομία στη θέρμανση ή κίνδυνος για την υγεία μας;

Ήδη από την έναρξη της οικονομικής κρίσης, οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου όσον αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλούν τα τζάκια ανοικτού τύπου και τις επιπτώσεις που έχουν στην υγεία.

Η αύξηση στην τιμή του πετρελαίου απομάκρυνε τη χρήση του από την κατηγορία της ψυχαγωγίας και την τοποθέτησε ως βασική επιλογή για θέρμανση σπιτιών, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται περισσότερο η ατμόσφαιρα με ρύπους. Η ατμόσφαιρα στα μεγάλα αστικά κέντρα, ιδιαίτερα τις ημέρες κατά τις οποίες επικρατεί άπνοια γίνεται αποπνικτική μετά την δύση του ήλιου.

Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνες, ενώ παλιότερα η συγκέντρωση των αιωρούμενων σωματιδίων ήταν εντονότερη τις ώρες της κυκλοφοριακής αιχμής, τώρα είναι εντονότερη μετά τις 8 το βράδυ όταν ανάβουν τα τζάκια λόγω της πτώσης της θερμοκρασίας. Η έντονη μυρωδιά είναι απόδειξη των σωματιδίων που συγκεντρώνονται στον αέρα και ανάλογα με την ποσότητά τους βλάπτουν περισσότερο ή λιγότερο.

Η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος παρακολουθεί την εξέλιξη των τιμών των συγκεντρώσεων αιωρουμένων σωματιδίων σε 24ωρη βάση και συνιστά τη μη χρήση των τζακιών όταν οι μετεωρολογικές συνθήκες είναι τέτοιες που ευνοούν τη συσσώρευση ρύπανσης από αιωρούμενα σωματίδια στην ατμόσφαιρα. Βήχας, άσθμα, βρογχιτιδικά επεισόδια, ρινική συμφόρηση και ερεθισμένοι οφθαλμοί είναι μερικά μόνο από τα ανεπιθύμητα συμπτώματα της περιβαλλοντικής μόλυνσης.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση από τα τζάκια επηρεάζει κυρίως τις ευπαθείς ομάδες. Οι ομάδες αυτές συμπεριλαμβάνουν τους ηλικιωμένους, τα μωρά καθώς και ασθενείς που έχουν υφιστάμενα πνευμονολογικά νοσήματα.

Οι φυσικές και χημικές ιδιότητες των αιωρούμενων σωματιδίων από την καύση των ξύλων έχουν μεγάλη επιρροή στο πώς τα σωματίδια αυτά μπορούν να επηρεάσουν την υγεία μας. Η επιδείνωση των καρδιαγγειακών παθήσεων και των αναπνευστικών νόσων, όπως το άσθμα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, είναι οι κύριες ανησυχίες.

Σύμφωνα με τον οργανισμό Environment and Human Health Inc. πρέπει να γνωρίζουμε τα ακόλουθα σχετικά με την καύση ξύλων στο σπίτι:

– Τα συστατικά του καπνού από την καύση ξύλου και τσιγάρου είναι αρκετά παρόμοια και πολλά συστατικά και των δύο είναι καρκινογόνα. Ο καπνός από την καύση ξύλου περιέχει λεπτά σωματίδια, μονοξείδιο του άνθρακα, φορμαλδεΰδη, διοξείδιο του θείου και διάφορα ερεθιστικά αέρια όπως τα οξείδια του αζώτου που μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στους πνεύμονες. Ο καπνός από την καύση ξύλου περιέχει επίσης χημικά που είναι γνωστές καρκινογόνες ουσίες, όπως οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAH) και οι διοξίνες.

– Ο καπνός από την καύση του ξύλου μπορεί αν επηρεάσει την κανονική ανάπτυξη των πνευμόνων σε βρέφη και παιδιά. Επίσης, αυξάνει τον κίνδυνο στα παιδιά για ασθένειες του κατώτερου αναπνευστικού όπως βρογχίτιδα και πνευμονία.

– Η παρατεταμένη έκθεση σε καπνό από την καύση ξύλου μπορεί να καταστείλει το ανοσοποιητικό σύστημα και να βλάψει το στρώμα των κυττάρων στους πνεύμονες που προστατεύει και καθαρίζει τους αεραγωγούς.

– Ο καπνός από καύση ξύλων μπορεί να προκαλέσει βήχα, πονοκεφάλους και ερεθισμό στα μάτια και τον λαιμό σε κατά τα άλλα υγιείς ανθρώπους.

– Για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, όπως τα άτομα με άσθμα, χρόνια αναπνευστική νόσο και άτομα με καρδιαγγειακή νόσο, ο καπνός από την καύση ξύλου είναι ιδιαίτερα επιβλαβής. Ακόμη και η σύντομη έκθεση σε αυτόν μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη.

– Τα σωματίδια που παράγονται από την καύση ξύλου είναι τόσο μικρά ώστε δεν φιλτράρονται από την μύτη ή το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Έτσι καταλήγουν βαθιά στους πνεύμονες όπου παραμένουν για μήνες, προκαλώντας δομικές βλάβες και χημικές αλλαγές.

– Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι τα λεπτά σωματίδια που πάνε βαθιά μέσα στους πνεύμονες αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων. Στα άτομα με καρδιακή νόσο, ακόμη και η μικρή έκθεση σε αυτά τα σωματίδια έχει συνδεθεί με αυξημένες καρδιακές προσβολές και αρρυθμίες. Εάν έχετε καρδιακή νόσο, αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια μπορεί να σας προκαλέσουν πόνο στο στήθος, ταχυπαλμία, δύσπνοια και κόπωση.

Συγκεντρωτικά, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι το περιβάλλον μας αποτελεί προέκταση του βιολογικού μας εγώ. Κατά συνέπεια όταν παρεμβαίνουμε χωρίς να λαμβάνουμε υπόψιν μας τις πιθανές επιπτώσεις της εξωγενούς δραστηριότητας μας, τότε αναπόφευκτα καταπονούμε τον οργανισμό μας και βλάπτουμε την υγεία  μας ανεπιστρεπτί.

«Οι γιορτές έρχονται και όλοι μας θέλουμε να ξεκουραστούμε και να περάσουμε όμορφες στιγμές με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Το σημαντικότερο όλων, όμως, είναι να μάθουμε να κατανοούμε το σώμα μας και να μην το ταλαιπωρούμε με υπερβολές. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, όλοι τις μέρες αυτές να διασκεδάσουμε με μέτρο, χωρίς να καταπονούμε τον οργανισμό μας, καθώς, όπως έλεγαν και οι αρχαίοι πρόγονοί μας «Παν μέτρον άριστον», γιατί έτσι το ζην γίνεται ευ ζην»….

Ακούστε εδώ ολόκληρη την συνέντευξη του Ειδικού Ιατρού Γενικής και Οικογενειακής Ιατρικής Στέλιου Ψυχαράκη:

---