Κριτική ματιά στην ποιητική συλλογή της Μαρίας Γουλιδάκη: ΧΥΜΟΤΟΠΙΟ- Από τον Κωστή Τζερμιά

Δημοσιεύτηκε στις 28/04/2025 12:14

69 Ανάγλυφες Σιωπές…

Αν Ποίηση σημαίνει να κάνεις την σιωπή ν’ ακούγεται, το πεδίο γένεσης της δεν θα είναι άλλο από εκείνο, όπου ελπίδες και πόθοι, συναντώνται με την ροή αοράτων χυμών του σύμπαντος. Ο ποιητής, ον πνευματικό, οδηγείται από ένα ανεξερεύνητο ορμέμφυτο στην αέναη περιπλάνηση, όπως ο Οδυσσέας οδηγείται από άθλο σε άθλο από “το χέρι του Δημιουργού” -από και προς- τις πύλες της ιερής Ιθάκης του.

Το ΧΥΜΟΤΟΠΙΟ, η πρώτη συλλογή εξήντα εννέα ποιημάτων της Μαρίας Γουλιδάκη, μοιάζει να μην αγνοεί αυτήν την “νομοτέλεια”. Και κατά το μάλλον ήττον, αποκρυσταλώνει την ιδέα αυτής.

Ο Λόγος και η Μορφή εντός του ποιητικού της κόσμου συντονίζονται αρμονικά, και επιδέξια, και το απότοκο εμφανίζεται στις λευκές σελίδες, ως ιχνιλασία γραμμάτων, που η ματιά τής ποιήτριας παιδιόθεν σα να ‘χε ονειρευτεί.

Έτσι κάθε της ποίημα δεν αρκείται μόνο στον εαυτό του – όπως κάθε άνθος δεν αιωρείται αυτόνομα τού φυτού, τού ουρανού, και της γης που το καθορίζουν ως ύπαρξη. Είναι συνδεδεμένο με τις υπόγειες και υπέργειες δυνάμεις, με αόρατους δεσμούς, εμπνευσμένα, έτσι, που ο αναγνώστης καλείται να το αναγνωρίσει πιότερο ως άρωμα πάρα ως διανοητική υπερβατική διαδικασία.

Ο λυρισμός ειναι διάχυτος ωστόσο η ποιήτρια δεν επαφίεται στην υμνολογία. Διαθέτει το ταλέντο σαν ΓΡΑΜΜΕΝΟ ΑΠΟ ΧΕΡΙ ΙΕΡΟ ( σελ. 46) να ξορκίζει τα μάγια τού αναπόφευκτου φυσικού ναρκισσισμού του δημιουργού, έτσι ώστε το έργο να αποκτά την αυτόνομη φωτεινή του ύπαρξη, σε ένα όμως, αυστηρά επιτηρούμενο πλαίσιο.

Έτσι το κάθε ποίημα ως μη μαριονέτα απατηλών διαθέσεων, ευέλικτα εναρμονίζεται άμεσα, με τον κόσμο τού αναγνώστη. Όπως η ματιά μας, όποτε αυτή επιθεωρεί ένα κήπο με ευωδιαστά, χρωματιστά λουλούδια και φυτά, ενστικτωδώς στο κάθε ένα από όσα συμπληρώνουν το όλον, εντοπίζει τις ιδιαιτερότητες του.

Ο κόσμος των ΧΑΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ ΚΑΙ ΤΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΤΗΣ (σελ. 30), η ιερή συμμαχία φυτών και λουλουδιών, στο ΧΥΜΟΤΟΠΙΟ (σελ. 60), η λυρική καβαδιακή στιγμή στο ποίημα ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (σελ. 45 ), και το “ τελευταίο καρφί”, στο πένθιμο και τολμηρό ΤΕΜΠΗ (σελ. 26) δείχνουν πως η δημιουργός σμιλεύει τις λέξεις με την ανάσα της. Με ταμπεραμέντο λυρικό, αλλά πάντοτε αυστηρό, ακόμη και προς εκείνες τις ίδιες τις πηγές που την ενέπνευσαν. Δονείται και η ίδια από τους ρυθμούς τής δημιουργίας της αλλά με μία και μόνο απαίτηση – την απλότητα στην έκφραση για να μιλήσει για την Αγάπη. Αλλά ποιός κάνει τους τόσους πολλούς ποιητές σε όλο τον κόσμο και σε όλες τις γλώσσες αν όχι η Αγάπη;

Το ΧΥΜΟΤΟΠΙΟ είναι ένα δάσος ανάγλυφων σιωπών, για τον κόσμο και τούς ανθρώπους, το οποίο όλοι μας ενδεχομένως διαθέτουμε, αλλά που μόνο οι ταλαντούχοι φωτίζουν, ταξινομούν και ανασυνθέτουν, έτσι ώστε να αποφευχθεί εκείνο που όλοι επιθυμούμε να αποφύγουμε, αλλά ελάχιστοι το καταφέρνουμε. Να μην παρασυρόμαστε από την θέαση του δείκτη, αλλά να απολαμβάνουμε την ευεργεσία τού δάσους, στο οποίο υπάρχει ανάγκη να αναζητήσουμε την ένωση με την γνώση και την πραγματικότητα ολούθε.

Ποιά άλλη υποθετική λειτουργία μπορούμε ακόμη να αναθέσουμε στον ποιητή, σε μια εποχή που η ποίηση δεν είναι πια ο δάσκαλος της ανθρωπότητας? Αφού δεν είναι ούτε προφήτης ούτε μεσσίας, ούτε βοσκός.

Η Μαρία Γουλιδάκη με την ποίηση της ίσως επιθυμεί να ξανασυλλάβει το νόημα της αποστολής της στον σύγχρονο κόσμο. Ως εκ τούτου πλαισιώνει, εστιάζει, α ν τ ι μ ε τ ω π ί ζ ε ι με διαυγή θυμό, χωρίς αυτό να σημαίνει “καταγγελία “, …… .

Στο εξής ευχόμαστε όσοι συναντήσουν το ΧΥΜΟΤΟΠΙΟ να είναι το ίδιο αυθεντικοί, ευγενικοί και ανυπόκριτοι, ώστε να κατακτηθεί στον υπέρτατο βαθμό η ιερότητα του “Υψηλού” στην οποία πάντοτε τείνει η πρέπει να τείνει η Ποίηση και για την οποία απαιτείται η ιερή συμμαχία ποιητή- αναγνώστη.

Προς τούτο η Μαρία Γουλιδάκη με την πρώτη της ποιητική συλλογή ΧΥΜΟΤΟΠΙΟ, εκτός των άλλων, ορθώς μας υπενθυμίζει ότι η λυρική ποίηση δεν είναι μια επαίσχυντη αρρώστια.

Η καλαίσθητη έκδοση με την σφραγίδα ενός εκ των πλέον σημαντικών εκδόσεων, και το όμορφο εξώφυλλο, τέρπει εκ πρώτης την ματιά του αναγνώστη, και μας προϊδεάζει για ένα αξιόλογο έργο και μια πολλά υποσχόμενη συνέχεια της νέας ποιήτριας Μαρίας Γουλιδάκη.-

* Κωστής Τζερμιάς Συγγραφέας Λιέγη Απρίλιος 2025