Politica 89.8
Κρήτη: Οι παράγοντες που “εκτοξεύουν” τις αυτοκτονίες
Στα ετήσια στοιχεία αυτοκτονιών που αναλύθηκαν και επεξεργάστηκαν από το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών και το ερευνητικό δίκτυο καταγραφής του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της οργάνωσης «ΚΛΙΜΑΚΑ», αναφέρθηκε στον Politca 89.8 και τον Χρήστο Κώνστα, η ψυχολόγος του Κέντρου Ημέρας Δήμητρα Ζαφειροπούλου, επισημαίνοντας πως: «Οι αυτοκτονίες στην Kρήτη από το 2020 έως το 2022, έχουν αυξηθεί κατά σχεδόν 17%.»
Μάλιστα επεσήμανε πως, το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο από ότι δείχνουν τα στοιχεία, καθώς η έρευνα σε καμιά περίπτωση δεν αντικατοπτρίζει την συνολική διάσταση του προβλήματος, λόγω της δεδομένης σε παγκόσμιο επίπεδο υποκαταγραφής των αυτοκτονιών.
Σε ότι αφορά την Κρήτη και την πρωτιά που καταλαμβάνει σε επίπεδο θνησιμότητας λόγω αυτοκτονίας, η κ. Ζαφειροπούλου, υπογράμμισε πως: «Λόγω της δυσκολία πολλών συμπολιτών μας, να ζητήσουν βοήθεια από κάποιον ειδικό, ενώ αντιμετωπίζουν ζητήματα που έχουν σχέση με την ψυχική υγεία, για λόγους στιγματισμού. Στην Κρήτη παρατηρείται μια αυξημένη ευαλωτότητα στα ψυχικά νοσήματα, μία δυσκολία των κατοίκων να ζητήσουν βοήθεια για να αντιμετωπίσουν ένα ψυχικό νόσημα αλλά και τα ιδιαίτερα πολιτισμικά χαρακτηριστικά των Κρητών, όπως ο άντρας προστάτης, που δεν του επιτρέπεται η αδυναμία λειτουργεί επιβαρυντικά. Ενώ ένας τρίτος παράγοντας έχει να κάνει με την πρόσβαση των ατόμων στα θανατηφόρα μέσα, όπως τα υψηλά ποσοστά οπλοκατοχής.
Πρόσθεσε δε στους παράγοντες που “εκτοξεύουν” τις αυτοκτονίες στο νησί, με το δεδομένο πως η συντριπτική πλειονότητα των αυτοχείρων ήταν άντρες, πως οι περισσότεροι εξ αυτών, δεν επιθυμούσαν να αποδεχτούν ότι αντιμετώπιζαν ζητήματα που έχουν σχέση με την ψυχική υγεία, επειδή θεωρούνταν ως προστάτες της οικογένειας.
Ακόμη, εξήγησε η κ. Ζαφειροπούλου, πως συνδέονται τα υψηλά ποσοστά οπλοχρησίας και τροχαίων ατυχημάτων στο νησί, με τον υψηλό αριθμό αυτοκτονιών.
Να σημειωθεί πως η κ. Ζαφειροπούλου, για την πρόληψη των αυτοκτονιών, ζητά την συνδρομή της πολιτείας, υπογραμμίζοντας πως: «Επιζητούμε και είναι δική μας ερευνητική διαδικασία να γίνουν από την πολιτεία συγκεκριμένες ψυχολογικές αυτοψίες, που θα μπορούσαν να μας επιτρέψουν να διεισδύσουμε ακόμη περισσότερο στην κατανόηση της αυτοκτονίας, ώστε να μπορούμε να την προλάβουμε. »
Αναλυτικότερα, τα στοιχεία διαμορφώθηκαν ως εξής:
Η συντριπτική πλειονότητα των αυτοχείρων ήταν άντρες (78%) και ακολούθησαν οι γυναίκες σε ποσοστό 22%.
* Αναφορικά με την ηλικιακή ομάδα, τα άτομα άνω των 60 ήταν εκείνα που σημείωσαν τις περισσότερες αυτοκτονίες σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού. Σε επίπεδο φύλου, οι περισσότεροι θάνατοι για τους άντρες συγκεντρώθηκαν στις ηλικίες 60-64, ενώ εν αντιθέσει, στις γυναίκες οι θάνατοι συγκεντρώθηκαν στις νεαρές ηλικίες των 35-39 ετών.
* Αυξητικές τάσεις παρουσιάζει ο αριθμός των αυτοκτονιών στις νεαρές ηλικίες εν γένει (ηλικίες άνω των 20) σε σύγκριση με τα στοιχεία του 2021.
* Σε επίπεδο διοικητικών περιφερειών, ο υψηλότερος αριθμός αυτοκτονιών για το 2022 καταγράφηκε στην Κρήτη (το 17% του συνολικού αριθμού των θανάτων) και ακολούθησε η Κεντρική Μακεδονία. Η Κρήτη, σύμφωνα με τους ειδικούς, αποτελεί μία περιφέρεια με διαχρονικά υψηλούς δείκτες αυτοκτονίας πάνω από μία δεκαετία.
Το ζήτημα της υψηλής αυτοκτονικότητας στην Κρήτη είναι κρίσιμης σημασίας και αποτελεί από ετών ένα πεδίο ερευνητικού ενδιαφέροντος του Παρατηρηρίου Αυτοκτονιών της ΚΛΙΜΑΚΑ.
* Η πιο συχνή μέθοδος αυτοκτονίας σε επίπεδο πληθυσμού αποτέλεσε ο απαγχονισμός και ακολούθησαν η πτώση και ο αυτοπυροβολισμός.
* Το μεγαλύτερο μέρος των αυτοχείρων άνηκε στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό της χώρας και βρισκόταν εντός γάμου.
* Το 55% των θανάτων έλαβε χώρα εντός της οικίας του θανόντα.
Η πλειονότητα των αυτοκτονιών σημειώθηκε κατά τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούνιος – Ιούλιος – Αύγουστος), ενώ οι ημέρες στις οποίες καταγράφηκε ο υψηλότερος αριθμός αυτοκτονιών ήταν η Δευτέρα και η Τρίτη. Οι περισσότεροι θάνατοι έλαβαν χώρα τα ξημερώματα.
Τονίζεται ότι το 95% των θανάτων θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί εάν είχαν εφαρμοστεί έγκαιρες και ουσιαστικές παρεμβάσεις.
Ακούστε την κ. Ζαφειροπούλου:
