Politica 89.8
H.Κώνστας- Σύμβουλος Σιδηροδρομικών Συστημάτων: «Υπάρχει ζήτημα με την άδεια λειτουργίας των Σιδηροδρόμων-Ο Σταθμάρχης είναι η κορυφή του παγόβουνου»
Να μην εστιάζουμε στις ευθύνες του σταθμάρχη που είναι σαφείς, αλλά να εξετάσουμε και το ζήτημα με την άδεια λειτουργίας των Σιδηροδρόμων, καθώς είναι αδιανόητο, εν έτη 2023 να λειτουργούμε χωρίς σύστημα σηματοδότησης, προτείνει ο μηχανολόγος μηχανικός και σύμβουλος σιδηροδρομικών συστημάτων Ηλίας Κώνστας, που μίλησε στον Politica 89.8 και τον Χρήστο Κώνστα.
Ο κ. Κώνστας, αναφέρθηκε στους λόγους που οδήγησαν στο δυστύχημα της σύγκρουσης των τρένων στα Τέμπη, απαντώντας παράλληλα σε ερωτήματα σχετικά με την άδεια λειτουργίας των Σιδηροδρόμων, σχετικά με τις τεχνικές έρευνες του δυστυχήματος αλλά και με την απόδοση των ευθυνών.
Ο κ. Κώνστας, απάντησε στο τι δεν πήγε καλά και συνέβη το δυστύχημα της σύγκρουσης των δύο συρμών, επισημαίνοντας πως: «Όταν βασίζεται κανείς στο ανθρώπινο παράγοντα, ακόμα κι αν οι διαδικασίες και τα πρωτόκολλα τηρηθούν εξακολουθεί να υπάρχει μια αυξημένη πιθανότητα, ενός καταστροφικού συμβάντος και γιατί το λέω αυτό, γιατί ο ανθρώπινος παράγοντας αν αστοχήσει μπορεί να επέλθει μια σύγκρουση. Σε αντίθεση με τα ηλεκτρονικά συστήματα για τα οποία γίνεται λόγος και το σύστημα σηματοδότησης. Το σύστημα σηματοδότησης, εποπτεύει τους συρμούς, γνωρίζει που βρίσκονται, γνωρίζει την πορεία κίνησης τους κι αποτρέπει 2 συρμούς να έρθουν σε πορεία σύγκρουσης, όπως επίσης αν 2 συρμοί κινούνται στην ίδια τροχιά και στην ίδια κατεύθυνση, αποτρέπει αυτούς από το να έρθουν πολύ κοντά ακριβώς για να μειώσει τις πιθανότητες μιας σύγκρουσης. Αν μάλιστα κάποιος μηχανοδηγός από αυτούς τους συρμούς επιταχύνει περισσότερο από το προβλεπόμενο, το σύστημα του δίδει μια προειδοποίηση κι αν την αγνοήσει του κόβει ταχύτητα αυτομάτως.»
Για την άδεια λειτουργίας των Σιδηροδρόμων ο κ. Κώνστας ανέφερε πως: «Το gps δεν υποκαθιστά, ένα σύστημα σηματοδότησης γιατί η ακρίβεια του δεν είναι η προβλεπόμενη, για να γνωρίζει κανείς σε ποια από τις παράλληλες τροχιές βρίσκεται ένας συρμός. Είναι κοντά οι γραμμές κι είναι αρκετά πιθανό το σήμα να μπερδευτεί. Σε ότι αφορά την άδεια λειτουργίας υπάρχουν σε όλες τις χώρες κάποιες αρχές που εκδίδουν την άδεια λειτουργίας βάση κάποιων παραμέτρων, αυτές οι παράμετροι είναι κάποιες μελέτες, μια εξ αυτών είναι, η μελέτη προβλεπόμενων κινδύνων, στην οποία περιλαμβάνονται και τα μέτρα, τα οποία μειώνουν σε αποδεκτά όρια αυτούς τους προβλεπόμενους κινδύνους. Πρέπει να υποθέσουμε λοιπόν, ότι κάποια στιγμή, αυτή υποβλήθηκε και κάπως αδειοδοτήθηκε το σύστημα. Στην Ελλάδα, φορέας αδειοδότησης είναι η ΡΑΣ, Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων. Αν στην πορεία, αυτοί οι παράμετροι έχουν αλλάξει, είτε γιατί κάποιος παλαιότερος εξοπλισμός, απαξιώθηκε αντικαταστάθηκε και δεν λειτουργεί πλέον, πρέπει η άδεια είτε να τροποποιηθεί είτε να ανακληθεί. Όταν λέμε να τροποποιηθεί εννοούμε με ποιες νέες παραμέτρους θα λειτουργεί. Αυτό δεν ξέρουμε αν έχει γίνει, θα το ελέγξουν οι αρμόδιες επιτροπές. Τις τελευταίες μέρες στο ρεπορτάζ βλέπουμε Εκτελεστικός Διευθυντής του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γιόσεβ Ντόπελμπάουερ, έκανε κάποιες αναφορές πάνω στο θέμα της ΡΑΣ, είπε ότι η χώρα μας είχε αναλάβει 2 υποχρεώσεις, να υπάρχει μια Εθνική Αρχή Ασφάλειας, που είναι η ΡΑΣ και φαίνεται και στο καταστατικό της ως αρμόδια για την ασφάλεια πέραν από τις αδειοδοτήσεις και να υπάρχει μια ανεξάρτητη αρχή διερεύνησης ατυχημάτων που δεν υπάρχει γιατί αν υπήρχε θα είχε ενεργοποιηθεί ήδη. Τελευταία φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έστειλε υπόμνημα μέσα στο 2022, κι η Ρας απάντησε με ένα λεπτομερές πλάνο του πως θα βελτιωθεί. Ένα από τα βασικά θέματα ήταν η υποστελέχωση της. Ατυχώς δεν πρόλαβε να γίνει τίποτα από αυτά. »
Στην ερώτηση για το αν θα έπρεπε να έχει επανεξεταστεί η άδεια λειτουργίας του ηλεκτρονικού συστήματος σηματοδότησης, που εγκαταστάθηκε το 2014 αλλά δεν λειτούργησε λόγω βλαβών και δολιοφθορών ο κ. Κώνστας απαντά πως: «Δεν ξέρουμε αν έχει γίνει, προφανώς και θα έπρεπε να έχει γίνει επανεξέταση της άδειας λειτουργίας, του ηλεκτρονικού συστήματος σηματόδοτησης. Η επανεξέταση θα έπρεπε να κοιτάξει αν το υφιστάμενο σύστημα μειώνει τους κινδύνους στα αποδεκτά όρια σύμφωνα με τα Διεθνή πρότυπα. Γι αυτό και θα πρέπει να εξεταστούν τα έντυπα που υποβλήθηκαν αν υποβλήθηκαν και ποιο ήταν το συμπέρασμα. Εν έτη 2023 να λειτουργεί ένα σύστημα χωρίς σηματοδότηση είναι μη αποδεκτό.»
Απάντησε στο που θα πρέπει να εστιαστεί η έρευνα τεχνικά ώστε να αποσαφηνιστεί τι έχει συμβεί, επισημαίνοντας πως: «Θα πρέπει να δει κανείς τι ηλεκτρονικές καταγραφές, έχουν γίνει για όλες τις ενέργειες. Υπάρχει εντός των οχημάτων, ένα μαύρο κουτί που δεν είναι όμως σαν εκείνο των αεροσκαφών, καταγράφει διαφορετικά πράγματα, δεν καταγράφει φωνή επί των συρμών. Δείχνει, τα σήματα από τους αισθητήρες του οχήματος είτε αναλογικά είτε ψηφιακά. Οπότε, γνωρίζει κανείς, διαβάζοντας το αν ο μηχανοδηγός, επιβράδυνε επιτάχυνε, σταμάτησε, άνοιξε αισθητήρες και πότε ακριβώς έγινε αυτό. Είναι ένας πολύπλοκος ταχογράφος που δείχνει πάρα πολλές παραμέτρους πέρα από τις διακυμάνσεις. Από μόνο του δεν θα ρίξει ιδιαίτερο φως θα πρέπει να εξεταστεί σε συνάρτηση με όλα τα υπόλοιπα. Αν ήμουν μέλος μιας επιτροπής εμπειρογνωμόνων, αν εξέταζα το τι έγινε τις ώρες που προηγήθηκαν του ατυχήματος κι όχι πιο μακροπρόθεσμα, θα εξέταζα τις μαρτυρίες, τις καταγραφές από τον ασύρματο, τις όποιες καταγραφές υπήρχαν στο σταθμαρχείο, το βιβλίο, τον ταχογράφο του οχήματος. »
Σε ότι αφορά την απόδοση ευθυνών ο κ. Κώνστας, σημειώνει πως: «Είναι αποπροσανατολιστικό να εστιάζουμε μόνο στις ευθύνες του σταθμάρχη και των μηχανοδηγών. Οι ευθύνες του σταθμάρχη είναι σαφείς των μηχανοδηγών λιγότερες. Η ουσία είναι το πως φτάσαμε εν έτη 2023 να λειτουργούμε χωρίς σύστημα σηματοδότησης. Πρέπει να δούμε, τι προηγήθηκε, τι έγινε, με τις συμβάσεις, τι έγινε με τις άδειες λειτουργίας, τι έγινε με τις λειτουργίες των οργανισμών και τα δομικά προβλήματα τους, και φυσικά τι έγινε με τις κλοπές. Πολλές από αυτές τις κλοπές είναι οργανωμένες, δεν είναι μικροκλοπές, έρχονται οργανωμένα με ακριβά ειδικά οχήματα και κλέβουν τον εξοπλισμό λίγο μετά την εγκατάσταση του. »
