«Η εκκλησία οφείλει να προστατέψει τη δημόσια υγεία πριν το κάνει ο νόμος»
Για τον … κοροναϊό αλλά και για την πρώτη ποινική διαπραγμάτευση στην Κρήτη, μίλησε στον Politica 89.8 και στον Χρήστο Κώνστα, ο δικηγόρος Γιώργος Κοκοσάλης.
Ξεκινώντας τη συζήτηση, στην ερώτηση ότι αν ως άτομο θέτει κάποιος σε κίνδυνο την δημόσια υγεία, θα πρέπει να απολογηθεί και να υποστεί τις συνέπειες, ο κ. Κοκοσάλης απάντησε: «Για το επιστημονικό κομμάτι δεν θα τοποθετηθώ αλλά σαν άνθρωπος, είμαι πολύ κοντά στην άποψη του κ. Ζαμπετάκη. Από εκεί και μετά πράγματι ο καθένας έχει το δικαίωμα να πράττει όπως θέλει, όποτε θέλει αρκεί να μην επηρεάζει τις ζωές των άλλων, έχει δικαιώματα αλλά έχει και υποχρεώσεις. Εξ’ απόψεως ποινικού δικαίου υπάρχει σαφή και ρητή διάταξη του ποινικού κώδικα, και ειδικά του καινούριου, το άρθρο 285. Όπου ορίζει ρητά ότι όποιος παραβιάζει τα μέτρα που έχει διατάξει ο νόμος ή η αρμόδια αρχή προκειμένου να αποτραπεί η εισβολή ή η διάδοση μιας μεταδοτικής ασθένειας, τιμωρείται με κάποιες διακυμάνσεις. Συγκεκριμένα, με φυλάκιση και χρηματική ποινή, δηλαδή από 10 μέρες ως 5 έτη και χρηματική ποινή μέχρι 360 ημερήσιες μονάδες δηλαδή από 1 έως 100 ευρώ αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος μετάδοσης της ασθένειας σε αόριστο αριθμό ανθρώπων. Αυτή είναι μια διάταξη του 285, στα κοινώς επικίνδυνα εγκλήματα όπου ο νομοθέτης ακριβώς έχοντας περίπου υπόψη του καταστάσεις όπως αυτές που διανύουμε το τελευταίο χρονικό διάστημα, διατάζει δια ροπάλου τη μη παραβίαση των όποιων μέτρων έχει διατάξει ο νόμος ή η αρμόδια αρχή προκειμένου να αποτραπεί η εισβολή διάδοσης της μεταδοτικής ασθένειας. Αν ο γυμνασιάρχης του τάδε γυμνασίου Ηρακλείου, αποφασίσει να ανοίξει το γυμνάσιο, με οποιοδήποτε τρόπο τότε θα πρέπει να παραπεμφθεί, να συλληφθεί και να πάει στην αυτόφωρη διαδικασία με το άρθρο του 285 διότι παραβιάζει τα μέτρα που διέταξε το Υπουργείο χθες το βράδυ της Παιδείας και Θρησκευμάτων και ο Υπουργός Υγείας, διότι με τον τρόπο αυτό δυνητικά αφηρημένα υπάρχει ο κίνδυνος να μην αποτραπεί η εισβολή ή να διευρυνθεί η διάδοση της μεταδοτικής ασθένειας» ενώ όσον αφορά την εκκλησία, ο κ. Κοκοσάλης απάντησε: «Η εκκλησία έχει το αυτοκέφαλο, έχει το αυτοδιοίκητο. Δηλαδή η ίδια αποφασίζει και ειδικά η Κρητική εκκλησία που έχει ένα ειδικό καθεστώς, η ίδια θα πρέπει να αποφασίσει σε επίπεδο Κρήτης ή επίπεδο Ελλάδος αν πράγματι θα κλείσει ή δεν θα κλείσει τις εκκλησίες ή τι περιορισμούς θα γίνουν σε σχέση με την συνάθροιση των πιστών εκεί. Προφανώς είναι δικαίωμα του κάθε πιστού αλλά από την άλλη μεριά το γεγονός, ότι εγώ προσέρχομαι στην εκκλησία, μεταλαμβάνω και πράγματι η θεία κοινωνία εγώ να συμφωνήσω ότι είναι αίμα και σώμα Χριστού, όμως το κουτάλι. Δημιουργούνται θέματα τρομακτικού υγειονομικού ενδιαφέροντος, λαμβάνω ενδεχόμενα τον ιό, επωάζει και τον μεταδίδω, τι κάνω εκεί; Διαπράττω το αδίκημα του 285; Καταρχήν ναι υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα έχει προηγηθεί νομοθετική διάταξη ή διάταξη της αρμόδιας αρχής ότι διατάσσω τον περιορισμό των συναθροίσεων».
«Η εκκλησία έχει το αυτοκέφαλο και το αυτοδιοίκητο, ναι μεν υπάγεται διοικητικά στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, τυπικά ουσιαστικά όμως έχει το αυτοδιοίκητο. Ξέρετε, εδώ δε μιλάμε για πράξη αλλά για παράλειψη. Παράλειψη του να μην παραβιάσω τα μέτρα που ενδεχόμενα έχει διατάξει ο νόμος ή η αρμόδια αρχή. Στη φάση που βρισκόμαστε η εκκλησία, αν δεν διατάξει το κλείσιμο των εκκλησιών, δεν διαπράττει το οποιοδήποτε ποινικό αδίκημα. Θα πρέπει να έχει προηγηθεί, μέτρο, δηλαδή δεσμευτική εντολή είτε εκ του νόμου ή αρμόδιας αρχής, που να λέει ότι απαγορεύω τις συναθροίσεις σε οποιοδήποτε δημόσια συνάντηση. Εκεί αν δεν πειθαναγκαστεί η εκκλησία τότε πράγματι, έχουμε το αδίκημα του 285, αν όμως δεν προϋπάρξει διάταξη νόμου ή αρμόδιας αρχής που να λέει ότι πρέπει να κλείσουν οι εκκλησίες κλπ, τότε δυστυχώς ή ευτυχώς δεν διαπράττεται το αδίκημα του 285. Άρα καταλήγουμε ότι μάλλον είναι και θέμα πολιτικής βουλήσεως και θέμα επικοινωνίας των ταγών τόσο της εκκλησίας όσο και της πολιτείας να επέλθει μια πάρα πολύ σύντομη συνεννόηση. Ήδη σήμερα φημολογείται έντονα και στους δικαστικούς κύκλους και έχουν αποσταλεί και επιστολές, μάλιστα ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών διέταξε τα μέλη του σε αποχή από την επόμενη εβδομάδα. Ο Δικηγορικός Σύλλογος Ηρακλείου, σήμερα δεν έλαβε την αντίστοιχη απόφαση, δεν διέταξε αποχή σε επίπεδο δικαστηρίων Ηρακλείου, αλλά ένας από τους λόγους που πήρε αυτή την απόφαση είναι πρώτον να αποφύγει τη διαμάχη μεταξύ των συνηγόρων διότι κακά τα ψέματα, είναι δύσκολη η οικονομική εποχή τώρα, από την άλλη μεριά πιστεύω ότι η προκείμενη της λήψης αυτής της αποφάσεως είναι γιατί αναμένεται βάσιμα από το Υπουργείο Δικαιοσύνης το κλείσιμο των Δικαστηρίων. Άρα αν αύριο το πρωί ο Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων διατάξει την απαγόρευση των συναθροίσεων στις εκκλησίες, τότε αν δεν πειθαναγκαστούν οι πιστοί, όποιος παραβιάζει τα μέτρα τότε μπορεί να τιμωρηθεί με φυλάκιση και χρηματική ποινή. Αν η παραβίαση είχε ως αποτέλεσμα να μεταδοθεί σε άνθρωπο αυτή η μεταδοτική ασθένεια τότε επιβάλλεται κάθειρξη ως 10 έτη και αν ένεκα τούτου επέλθει θάνατος μεγάλου αριθμού ατόμων μπορεί να επιβληθεί και ισόβια κάθειρξη» υπογράμμισε ο κ. Κοκοσάλης.
Για το αν θεωρεί πως θα αντιμετωπίσουμε την εφαρμογή αυτού του άρθρου σύντομα, ο κ. Κοκοσάλης απάντησε: «Γνωρίζοντας την ελληνική κουλτούρα νομίζω ότι είναι σίγουρο πως θα το συναντήσουμε. Ήδη στην Ηλεία, την Αμαλιάδα κλπ ο Δήμαρχος έκανε δημόσια έκκληση και διαμαρτυρία για την συμπεριφορά των κατοίκων, ότι δηλαδή δεν πειθαναγκάζονται με τις αποφάσεις της πολιτείας. Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι η πολιτεία θα κάνει χρήση έστω και συμβολικά, αυτής της διατάξεως προκειμένου να δοθεί το μήνυμα και στους υπόλοιπους πολίτες ότι στα σπίτια σας. Πιστεύω βάσιμα ότι θα το ζήσουμε, και σε έντονο βαθμό θέλοντας να δείξει η πολιτεία τα αντανακλαστικά της. Ή το σπίτι σας ή στο κρατητήριο και κακούργημα, είμαι σχεδόν σίγουρος ότι θα το βιώσουμε» ενώ στο ότι η εκκλησία θα έπρεπε να βοηθήσει μόνη της προς αυτή την κατεύθυνση απάντησε: «Θεωρώ ότι θα έπρεπε να βοηθήσει, σε μια δύσκολη συγκυρία τη χώρα μας. Νομίζω πως ότι μπορεί να κάνει ο καθένας από εμάς και ειδικά οι ταγή, ας το κάνουν για να διευκολύνουν την καθημερινότητα των πολιτών και την αποτροπή μιας σοβαρότατης απειλής, που όπως φαίνεται είναι ο κοροναϊός. Ναι, από όσο μπορώ και εγώ κάνω έκκληση σε αυτούς τους ανθρώπους που ρυθμίζουν τις τύχες θεσμών να διευκολύνουμε, να μη μεταδοθεί αυτός ο ιός».
Γεγονός η πρώτη ποινική διαπραγμάτευση στην Κρήτη
Για το πώς διαχειρίστηκε την υπόθεση του 32χρονου, ο κ. Κοκοσάλης απάντησε: «Συνελήφθη ένας νεαρός 32 ετών, πριν από 3 βδομάδες, ο οποίος ήταν κουμπάρος σε μια κοινωνική εκδήλωση, όπου έριξε πυροβολισμούς με δύο διαφορετικά πολεμικά τυφέκια, άσκοπους πυροβολισμούς, ξέρετε τη γνωστή για μένα ανόητη τακτική, αυτό το έθιμο που δυστυχώς έχουμε εδραιώσει και έχουμε αποδεχθεί σε επίπεδο Κρήτης, τότε συνελήφθη εκείνος με κατοχή, οπλοφορία δύο πολεμικών τυφεκίων, άσκοπους πυροβολισμούς κατοχή πυρομαχικών, οδηγήθηκε στον Εισαγγελέα, πέρασε από τον Ανακριτή, και η Ανακρίτρια διέταξε την προσωρινή του κράτηση. Δεν σας κρύβω μια σκληρή απόφαση για τα ποινικά δεδομένα της Κρήτης, γιατί λίγο ως πολύ άλλο ένα καλάσνικοφ στα χέρια ενός ανθρώπου στα Εξάρχεια άλλο ένα καλάσνικοφ στα χέρια ενός ανθρώπου στην Κρήτη. Εμείς λοιπόν, εγώ αναλαμβάνοντας την υπόθεση μετά την προφυλάκιση, είδα ότι μπορεί να τύχει εφαρμογή στο νέο άρθρο 303, ένας νεόφερτος θεσμός στα δικά μας δεδομένα, λίγο ξένος ως προς την ευρωπαϊκή ποινική δίκη, τα τελευταία χρόνια έχει απορροφηθεί από όλα τα σύγχρονα κράτη της Ε.Ε. Η Ελλάδα μαζί με το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία ήταν οι τρεις τελευταίες χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης που δεν το είχαν εισάγει. Απεφάσισαν και το καλοκαίρι του 2019 με την τροποποίηση του κώδικα ποινικής δικονομίας να εισαχθεί το Plea Bargaining, τι είναι; Το παζάρι, η διαπραγμάτευση, όταν ο κατηγορούμενος από την πρώτη στιγμή ομολογήσει την ενοχή του, και δεν έχει να προβάλλει κάποιον άλλο ισχυρισμό κάνει μια αίτηση είτε στην αστυνομία είτε στην ανακριτή και έρχεται σε απευθείας επαφή με τον εισαγγελέα εφετών ή με τον εισαγγελέα πλημμελειοδικών σε περίπτωση που έχουμε να κάνουμε με πλημμέλημα. Ο εισαγγελέας εφετών λαμβάνει αυτή την αίτηση, που περιέχει την ομολογία της ενοχής του κατηγορουμένου, ομολογώ ότι διέπραξα το αδίκημα και παρακαλώ ανταλλάξετε το, με μια επιβολή μειωμένης ποινής. Αυτή είναι η διαδικασία. Ο εισαγγελέας είναι υποχρεωμένος αν κρίνει ότι η υπόθεση είναι ώριμη προς διαπραγμάτευση με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πράξης, την προσωπικότητα του κατηγορουμένου κλπ, οπότε αν ο εισαγγελέας κρίνει ότι η υπόθεση είναι ώριμη προς διαπραγμάτευση καλεί τον κατηγορούμενο μαζί με τον συνήγορο του πάλι επαναλαμβάνει ο κατηγορούμενος ότι ομολογώ την ενοχή μου, επιβραβεύει ο εισαγγελέας αυτή τη συμπεριφορά, επιβάλλοντας μια μειωμένη ποινή τα πλαίσια των οποίων περιγράφονται ρητά στο νόμο».
Ακούστε εδώ ολόκληρη τη συνέντευξη του κ. Κοκοσάλη: