Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης Πολυτεχνείου Κρήτης : «Mείωση δανεισμού, λιτότητα και κοινωνικές αναταράχες για τις επόμενες τρείς δεκαετίες»

Για τις επόμενες τρεις δεκαετίες που περιλαμβάνουν μείωση του δανεισμού, λιτότητα και κοινωνικές αναταραχές, μίλησε στον Politica 89.8 και τον Χρήστο Κώνστα, ο καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης, κι υπεύθυνος στο Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης Γιώργος Ατσαλάκης.

Ο κ. Ατσαλάκης αναφέρθηκε την υπόθεση συγχώνευσης των Attica Bank με ην Παγκρήτια, σημειώνοντας πως:  «Κοιτάξτε στην κατάσταση στην οποία είχαν περιέλθει τα ιδρύματα αυτά μετά από τις εξελίξεις της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα ήτανε μία κατάσταση η οποία έπρεπε να λυθεί, γιατί για τις συστημικές τράπεζες είχε ήδη δοθεί λύση εδώ και μια δεκαετία, οπότε έμενε και για αυτές τις τράπεζες να αποκτήσουν ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια και τεχνογνωσία, γιατί ως μικρές τράπεζες δεν μπορούσαν να το καταφέρουν εύκολα, σε τόσο  υψηλών απαιτήσεων, στάνταρ λειτουργίας και κυρίως για τη χορήγηση δανείων. Η χορήγηση δανείων είναι ένας πολύ σημαντικός τομέας για αυτές τις επιχειρήσεις και το αν θα δώσουν επισφαλή δάνεια ή όχι, έχει πολύ μεγάλη σημασία για τη διαβίωση της τράπεζας  αλλά και για την προστασία των καταθέσεων των πολιτών.

Για το ότι η Attica είχε κόκκινα δάνεια ύψους 60% και η Παγκρήτια  53%, την ώρα που οι 4  συστημικές τράπεζες έχουν πλέον μετά την εκκαθάριση που έγινε έχουνε κόκκινα δάνεια που δεν ανέρχονται πάνω από το 5%, ο κ. Ατσαλάκης σημειώνει πως: «Υπάρχει τεράστια διαφορά και ξέρετε σ αυτές τις περιπτώσεις κινδυνεύουν οι καταθέσεις των καταθετών γιατί εκείνων τα χρήματα τα έχουν δανεισθεί, οπότε με αυτόν τον τρόπο υπάρχει προστασία, στις καταθέσεις των καταθετών  και από την άλλη μεριά η τράπεζα μπορεί να παίξει τον γύρο όλο που έχει για  μια οικονομία που είναι να χρηματοδοτεί βιώσιμες και κερδοφόρες επενδύσεις για να δημιουργούνται θέσεις εργασίας και να αναπτύσσεται μια χώρα. Οπότε όλες οι κινήσεις που γίνονται  προς αυτή την κατεύθυνση σε βάθος χρόνου, είναι θετικές για την οικονομία.»

Για το δημόσιο που έχει βάλει πλάτη για την διάσωση των τραπεζών και για το αν θα αναγκάζεται το κράτος να βάζει όλο και μεγαλύτερη πλάτη την ώρα που είχαμε μια περίοδο που τα κράτη περιόρισαν τη συμμετοχή τους σε πολλούς φορείς και εκφράσεις του δημοσίου, ο κ. Ατσαλάκης απαντά: «Η λειτουργία μιας επιχείρησης εξαρτάται από το μάνατζμεντ , το επίπεδο της διοίκησης της, ευθύνες της διοίκησης είναι πάντα να προβλέπουνε και το τι έρχεται από το μέλλον για να προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις απειλές αλλά και να αντιμετωπίσουν ευκαιρίες. Όταν έρχεται μια γενική κρίση, όπως περάσαμε το 2010, σίγουρα έρχονται πολλοί αστάθμητοι παράγοντες που δεν είναι εύκολο να προβλεφθούν, παρόλο που υπάρχουν σήμερα τα σχετικά εργαλεία κι αυτό,  δημιουργεί πολλές αποτυχίες. Τώρα αν είναι κάτω από δημόσια διοίκηση, αυτές τις επιχειρήσεις έχουν πολύ χειρότερα αποτελέσματα, διότι ξέρουμε την ιστορία από τις προβληματικές εταιρείες που είχε το δημόσιο  μέχρι και πολύ μεγάλες εταιρείες, οι οποίες δυστυχώς, όπως η Ολυμπιακή, δεν υπάρχουν σήμερα. Η ποιότητα του μάνατζμεντ έχει πολύ μεγάλη σημασία κι όχι τόσο πολύ η μετοχική σύνθεση. Αν η τράπεζα που δημιουργείται, λειτουργεί με τις σωστές αρχές διοίκησης θα είναι κερδοφόρα και θα μπορεί να έχει και έσοδα από κει το δημόσιο.»

Για το ότι έρχεται  το τέλος ενός κύκλου 3 σχεδόν δεκαετιών ευημερίας ο κ. Ατσαλάξης σημειώνει: «Είχαμε μια περίοδο σχεδόν 3 δεκαετιών, όπου τα επιτόκια των δανείων ήταν πολύ χαμηλά, οι επιχειρήσεις μπορούσαν εύκολα να δανειστούν χρήματα. Τα κράτη μπορούσαν  ακόμα πιο εύκολα να δανειστούν χρήματα  για να λύσουν τα προβλήματα της κοινωνίας και της οικονομίας και επίσης υπήρχε και η δυνατότητα εκτύπωση χρήματος, η λεγόμενη ποσοτική χαλάρωση, όπως την ακούμε συχνά, η οποία πραγματικά διεύρυνε  την ποσότητα του  χρήματος που κυκλοφορούσε στην αγορά και όταν κυκλοφορεί παραπάνω χρήμα, ανεξάρτητα αν αυτός που το δαπανάει το έχει δανειστεί ή όχι για κάποιον άλλο που το λαμβάνει όταν δαπανάται είναι εισόδημα. Άρα πολλοί άνθρωποι αύξησαν τα εισοδήματά τους ακόμα και με τα χρήματα του δανεισμού και της ποσοτικής χαλάρωσης. Τώρα όμως, τόσο η ποσοτική χαλάρωση όσο και ο δανεισμός, συμβάλλουν στην αύξηση των τιμών του πληθωρισμού, διότι αυξάνει τη ζήτηση χωρίς να αυξάνεται παράλληλα και η  παραγόμενη ποσότητα των προϊόντων, με αποτέλεσμα να έχουν ήδη δημιουργηθεί πολύ υψηλές τιμές και όταν έχουμε υψηλό πληθωρισμό, το εργαλείο εκείνο για να αντιμετωπίσουμε τον πληθωρισμό είναι η αύξηση επιτοκίου, για να μειώσουμε ουσιαστικά το χρήμα που κυκλοφοράει στην αγορά και έτσι να μειωθεί η ζήτηση να έρθει σε ένα επίπεδο που οι ζητούμενες ποσότητες είναι αυτές που παράγονται και να πέσουν οι τιμές ή να συνεχίσουν να αυξάνονται.»

Για τις οικονομικές αλλαγές που φέρνουν και κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές, ο κ. Ατσαλάκης αναφέρει: «Αυτό λοιπόν το εργαλείο που οι κυβερνήσεις  είχαν μέχρι σήμερα να τυπώνουν χρήμα και να δανείζονται δεν το έχουν διότι ο δανεισμός  κοστίζει 5 φορές περισσότερο από ότι πριν από 23 χρόνια και η  ποσοτική χαλάρωση τροφοδοτεί τον τον πληθωρισμό και επειδή ο πληθωρισμός είναι μια βαριά μορφή φορολογίας προς όλους τους πολίτες και κυρίως τους φτωχούς, οι κυβερνήσεις, είναι ο χειρότερος τους μπελάς ο πληθωρισμός και από αυτόν δεν μπορούν να απαλλαχθούν εύκολα. Οπότε πάμε σε μια εποχή όπου έχουμε μια σειρά προβλημάτων. Πρώτον, οι κυβερνήσεις δεν έχουν τα χρήματα στη διάθεσή τους που είχαν στο παρελθόν. Δεύτερον, τα χρήματα, τα πολλά που είχαν στο παρελθόν δεν τα χρησιμοποιήσαμε με το σωστό τρόπο και δεν έλυσαν τα βασικά προβλήματα και τα προβλήματα εξακολουθούν να υπάρχουν. Αυτό δημιουργεί εσωτερική διαμάχη και χάνεται η εσωτερική συνοχή και συγχρόνως έχουμε πολλές απειλές από το εξωτερικό, βλέπουμε πόσες εστίες πολέμου υπάρχουν κι έχουμε και διεθνή αθέμιτο ανταγωνισμό κυρίως από την Κίνα, όπου κρατάει το νόμισμά της υποτιμημένο για να πουλάει φθηνά προϊόντα σε όλο τον κόσμο και με αυτό τον τρόπο να δημιουργεί εμπορικά ελλείμματα στην Ευρώπη και στην Αμερική και αυτή να έχει εμπορικά πλεονάσματα. Άρα έχουμε πάει σε μια οικονομική κατάσταση, όπου τα  δάνεια είναι πλέον πολύ ακριβά , η ποσοτική χαλάρωση θα πάρει αντίθετη κατεύθυνση ολοένα και θα μειώνεται. Ουσιαστικά οι κυβερνήσεις δεν θα έχουν πλέον χρήματα για να ξοδεύω και αν θέλουν να ξοδέψουν χρήματα, θα πρέπει να κάνουν αυτό που γνωρίζαμε ως λιτότητα. Αυτό όμως δεν μπορεί πλέον να συνεχιστεί και αυτό το φαινόμενο παρατηρείται στις κορυφές των οικονομικών κύκλων και δημιουργείται κυρίως και με την εμφάνιση του πληθωρισμού και αυτό δημιουργεί αναστάτωση σε πάρα πολλές χώρες στον κόσμο. Θα δούμε κοινωνικές αναταραχές γι αυτό και σε πολλές χώρες,  το εκλογικό σώμα που αισθάνεται ότι δεν μπορούν να λυθούν τα μακροχρόνια προβλήματα του, το βλέπουμε να κάνει επιλογές που συνήθως προβάλλουν ακραίες πολιτικές.»

Για το αν οι κοινωνικές αλλαγές, η Mείωση δανεισμού και η λιτότητα θα έρθουν άμεσα ο κ. και στη χώρα μας, ο κ. Ατσαλάκης αναφέρει: «Εντάξει, θα μπορούσαμε να πούμε ότι στη χώρα μας, είχαμε και μια μικρή τύχη ότι η κρίση σε μας ήρθε πριν έρθει η κρίση στις ανεπτυγμένες χώρες, οι οποίες μας βοήθησαν και ουσιαστικά δανειστήκαμε χαμηλά επιτόκια και μας δάνεισαν εμάς να ξεπληρώνουμε τα χρέη μας για αρκετά χρόνια. Σήμερα αν χρειαζόταν να γίνει κάτι τέτοιο, θα ήταν αδύνατο. Μετά το 2032, θα είναι δύσκολο, και για εμάς, γιατί δεν ξέρουμε σε τι κατάσταση θα βρίσκονται κι οι χώρες που τώρα βιώνουν την οικονομική κρίση. Εμεις ως χώρα, είμαστε σε ένα ισορροπημένο δημοσιονομικό προϋπολογισμό, θα αναγκαστούν τώρα και πολλές άλλες χώρες να κάνουν κάτι παρόμοιο, διότι δεν θα έχουν την άνεση των χρημάτων ή των δανείων που είχαν στο παρελθόν. Άρα θα πρέπει να προσαρμόσουν τα έξοδά τους σε επίπεδα που να ισούται με τα έσοδα τους. Αυτό θα φέρει αναταραχές διότι θα μειωθούν σε διάφορες ομάδες τα εισοδήματα τους κι επειδή αυτό θα έχει μια Παγκόσμια τάση, θα δούμε να ορθώνεται ένα τείχος δασμών στον αθέμιτο ανταγωνισμό που κάνει η Κίνα, ενώ θα μειωθεί και το Διεθνές εμπόριο.»

Για το πόσο εκτιμά ότι θα διαρκέσει αυτός ο κύκλος, ο κ. Ατσαλάκης υπογραμμίζει πως: «Χρειάζονται περίπου δυόμιση δεκαετίες για κάθε οικονομικό κύκλο.»

Δείτε εδώ και σχετικό του άρθρο*