Politica 89.8
Ε.Μπερσή-Reporters United: «Συμφέροντα ανταγωνιστικών μεταφορικών μέσων κράτησαν απαξιωμένο τον ΟΣΕ -Η πολιτική ηγεσία γνώριζε για όλα»
Τα ευρήματα της έρευνας της Reporters United, για τα χρόνια προβλήματα των Ελληνικών σιδηροδρόμων περιέγραψε στον Politica 89.8 και τον Χρήστο Κώνστα, η δημοσιογράφος ερευνήτρια της Reporters United Ευριδίκη Μπερσή.
Η κ. Μπερσή, εξέφρασε την αφενός την άποψη πως τα συμφέροντα ανταγωνιστικών μεταφορικών μέσων κράτησαν απαξιωμένο τον ΟΣΕ κι αφετέρου πως πολιτική ηγεσία γνώριζε για όλα όσα συνέβαιναν στον Ελληνικό σιδηρόδρομο.
Αναλυτικότερα η συνέντευξη της κ. Μπερσή στον Χρήστο Κώνστα:
Τελικά ποιος σκότωσε το τρένο ;
«Πολλοί παράγοντες, δυστυχώς, έδειχναν πως το πράγμα δεν πάει καλά και το έδειχναν πολύ καθαρά πέρυσι που κάναμε την έρευνα. Η έρευνα δημοσιεύτηκε το διεθνές της σκέλος το Δεκέμβρη του 21 όπου καταπιανόμασταν με τα προβλήματα του σιδηροδρόμου σε όλη την Ευρώπη και στην Ελλάδα, δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 22 στην Εφ.Συν, σε 3 συνέχειες. Στην ουσία επειδή κάναμε κι ένα Follow up τον Ιούλιο του 22, οπότε σχεδόν το μισό 22 λέγαμε για την κατάσταση που επικρατούσε στα τρένα στη χώρα. »
Ποια ήταν τα προβλήματα που εντοπίζατε σε ανύποπτο χρόνο και με πολύ μεγάλη απόσταση από την τραγωδία, τότε που σχεδόν κανείς δεν ασχολούνταν με τις σιδηροδρομικές συγκοινωνίες;
«Ασχολιόντουσαν οι αρμόδιοι συντάκτες, αλλά είναι διαφορετικό να γράψει ένας συντάκτης μεταφορών ένα κείμενο στο οποίο να εκφράσει το πρόβλημα και διαφορετικό να γράψει κανείς ένα κείμενο στο οποίο να δοθεί πραγματικά η έμφαση που χρειάζεται στο πρόβλημα και να γίνει πραγματικά κατανοητό πόσο σοβαρό και μεγάλο είναι αυτό το θέμα και να δοθεί η κάλυψη που χρειάζεται όπως τώρα. Τώρα δίνουμε πραγματικά την έμφαση που χρειάζεται στο θέμα του σιδηροδρόμου κι όντως ασχολούνται με αυτό όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης κι όχι απλώς ένας συντάκτης να προσπαθεί να γράψει ένα κείμενο. Εντοπίσαμε το πρόβλημα της υποστελέχωσης προσωπικού στους σιδηρόδρομους και σοβαρές καθυστερήσεις υλοποίησης του έργου σηματοδότησης στο βασικό σιδηροδρομικό άξονα. »
Η έρευνα που πραγματοποιήσατε, κατέδειξαν πως οι όποιες καθυστερήσεις υλοποιήσης του έργου σηματοδότησης, οφείλονται στην γραφειοκρατία ή σε κάτι σημαντικότερο ;
«Είδαμε μια σημαντική προσπάθεια απαξίωσης του σιδηροδρόμου. Είδαμε το μετρό της Αθήνας, να αναπτύσσεται αρκετά γρήγορα γιατί υπήρχε πολιτική βούληση. Ωστόσο, τον σιδηρόδρομο δεν τον θέλουν να ανταγωνίζεται τα άλλα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, υπάρχουν τα ΚΤΕΛ, υπάρχουν οι δρόμοι με τα διόδια, υπάρχουν τα αεροπλάνα. Το αεροπλάνο θα υποστεί ζημιά αν σε 3 ώρες το Αθήνα – Θεσσαλονίκη γίνεται από τρένο. Θεωρούμε πως είναι σκόπιμο να υπάρξει τέτοια εξώφθαλμη καθυστέρηση στην υλοποίηση έργου σηματοδότησης του σιδηροδρομικού άξονα, για συμφέροντα άλλων μεταφορικών μέσων. Αυτό ξεκίνησε από το 2010, όταν η Τροίκα ήρθε στην Ελλάδα, είδε τις οικονομικές καταστάσεις του ΟΣΕ κι είπε κλείστε το. Αυτό κάποιοι θα μπορούσαν να πουν ότι το έκανε μόνο και μόνο για λόγους οικονομίας, αλλά υπήρχαν κι άλλα ζημιογόνα πράγματα στην Ελλάδα. Υπήρχαν κι άλλοι τρόποι να γίνει η οικονομία, πέραν από το να διαλυθεί τελείως ο σιδηρόδρομος. Αυτό που έγινε στην ουσία, δεν ήταν μια εξυγίανση κι έφυγε το λίπος, έφυγαν και ζωτικά συστήματα. Σκεφτείτε μια εξαντλητική δίαιτα που παύουν να λειτουργούν ζωτικά όργανα του οργανισμού αυτό έγινε. Οπότε εκεί αναρωτιέται κανείς με ποιο γνώμονα λειτούργησαν ποιο ήταν το σκεπτικό. Σίγουρα, ο γνώμονας ήταν να εφαρμοστεί η Ευρωπαϊκή Σιδηροδρομική Πολιτική που επιτάσσει, το να σπάσει ο σιδηρόδρομος σε κομμάτια και να ιδιωτικοποιηθεί το ποιο κερδοφόρο που είναι το μεταφορικό έργο και να μείνει στο δημόσιο η διαχείριση κι η συντήρηση της υποδομής κι όλο το κόστος. Αυτός ήταν ο στόχος τον οποίο έβαλαν από την πρώτη στιγμή το 2010, όταν και τον πέτυχαν το 2017 έναντι 45 εκ ευρώ.»
Σε σχετική ερώτηση για την σύμβαση που υπεγράφη μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και των Ιταλών για το μεταφορικό έργο η κ. Μπερσή, απαντά:
«Υπάρχει ένα θέμα στο τι δίνουμε και το τι παίρνουμε με τους Ιταλούς. Δεν έχουμε δει την σύμβαση που υπεγράφη με τους Ιταλούς κι αυτό είναι ένα ζήτημα. Ωστόσο έχουμε δει σε μια νέα σύμβαση τη Σύμβαση υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας ανάμεσα στην Hellenic Train και στο Υπουργείο Μεταφορών, περιλαμβανόντουσαν, πολύ μεγάλες επενδύσεις γύρω στα 600 εκ επενδύσεις από τη Hellenic Train, όπου θα λάμβανε 750 εκ ευρώ από το Ελληνικό δημόσιο. Δηλαδή, θα έπαιρνε 750 εκ ευρώ από το ελληνικό δημόσιο και θα επένδυε τα 600. Η σύμβαση ωστόσο, άλλαξε και τελικά αυτή που υπεγράφη πέρυσι, από το Υπουργείο Μεταφορών κι από τον Αρμόδιο Υπουργό τον παραιτηθέντα κ. Καραμανλή, δεν υπάρχει μνεία για αυτές τις συμβάσεις. Έκανε μια μόνο για 60 εκ, τα οποία τα είχαν ήδη δώσει η της Hellenic Train, για να αγοράσουν τα δικά τους τρένα τα περίφημα βέλη. »
Ποιες είναι οι πρώτες σκέψεις που έκανες, όταν άκουσες για το δυστύχημα στα Τέμπη κι όταν έχεις ερευνήσει αυτό το μαύρο καθεστώς που επικρατούσε στη σιδηροδρομική συγκοινωνία της χώρας;
«Τελικά έγινε, αυτό σκέφτηκα αλήθεια. Τελικά έγινε. Γιατί είχα διαβάσει τόσες πολλές ανακοινώσεις των συλλόγων εργαζομένων που προειδοποιούσανε, τόσοι ειδικοί που λέγανε ότι είχαμε θέμα. Ήταν τόσα τα σημάδια που κανείς δεν μπορεί να πει πως το δυστύχημα αποτέλεσε έκπληξη. Δεν περιμέναμε, δυστυχώς, το μέγεθος της τραγωδίας. Αυτό ήταν συγκλονιστικό για όλους μας. Όχι όμως ότι δεν το περιμέναμε. Εκεί που όλη η Ελλάδα σοκαριζότανε κι αναρωτιόταν πως μπορούσε να συμβεί αυτό, εμείς καταλαβαίναμε, είμασταν ας πούμε ένα βήμα πιο μπροστά, ως προς την κατανόηση, του τι έγινε.»
Για το αν τα προβλήματα ήταν γνωστά στο Υπουργείο Μεταφορών η κ. Μπερσή απαντά πως:
«Δεν υπάρχει περίπτωση να μην το γνώριζαν και στο Υπουργείο. Θεωρούσαν πως θα προλάβαιναν την υλοποίηση του έργου σηματοδότησης. Ενός έργου, που ξεκίνησε το 2014 με ορίζοντα υλοποίησης το 2016. Είναι ένα σημαντικό θέμα προς έρευνα τι έγινε με αυτή τη σύμβαση. Τι έγινε και για ποιο λόγο δεν υλοποιήθηκε το έργο σηματοδότησης. Τα βασικά συμπεράσματα που βγάλαμε από έρευνα που κάναμε ως Reporters united είναι πως υπήρξε μία σύμβαση, η σύμβαση 717, μεταξύ της Ακτωρ και της Αllstom που δεν έκαναν αυτό που είχαν δεσμευτεί να κάνουν κι ήρθαν σε σύγκρουση. Η κόντρα μεταξύ των δύο εταιρειών συνεχιζόταν και η Alstom δεν παρείχε τεχνογνωσία στις μελέτες του Άκτορα, όπως προέβλεπε η αρχική σύμβαση, δεν μπορούσε να υπογραφεί συμπληρωματική σύμβαση. Η επιτροπή διαχειριστικού ελέγχου για μη τήρηση των όρων της σύμβασης, έδωσε πρόστιμο 2,4 εκατ. στην ΕΡΓΟΣΕ. Αν υπήρχε πολιτική βούληση, όλος αυτός ο μύλος μεταξύ των εταιριών θα είχε επιλυθεί.»
Η κ. Μπερσή, περιέγραψε πως το θέμα του δυστυχήματος πρέπει να το δούμε κυρίως πολιτικά. Ειδικότερα σημείωσε πως: «Έχει σημασία, να δούμε τι επιπτώσεις θα έχουν πολιτικά αυτά που θα καταδείξουν οι έρευνες. Ήδη έχουμε σημαντικές πολιτικές επιπτώσεις, διότι το ότι γέμισε χθες όλη η χώρα με κόσμο στους δρόμους, δεν είναι κάτι που εύκολα ξεχνιέται. Η τραγωδία κατέδειξε το πρόβλημα των παθογενειών της χώρας. Υπάρχει ένα αίσθημα ότι μας δουλεύουνε. Δεν μπορεί να μας περιγράφουν ότι όλα πάνε φανταστικά και να συμβαίνει κάτι τέτοιο. »
Μεταξύ άλλων η κ. Μπερσή, αναφέρθηκε στο τι της προξένησε τρομερή εντύπωση προκειμένου να πραγματοποιήσει την έρευνα την οποία διεξήγαγε ως δημοσιογράφος της Reporters United. «Moυ έκανε τρομερή εντύπωση το πόσο δύσκολη είναι η επικοινωνία με την Hellenic Train, αλλά και το γεγονός πως δεν είναι εύκολο να επικοινωνήσεις με το Νομικό τμήμα. Είναι πολύ εντυπωσιακός ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η εταιρία που παρέχει το σιδηροδρομικό μεταφορικό έργο στην χώρα. Αυτό Δημιουργεί αρνητική εικόνα. »
