Politica 89.8
Διευθυντής Εργαστηρίων Ε.ΣΥ.Δ: «”Διαβατήριο” ποιότητας προϊόντων και υπηρεσιών είναι το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης»
Για το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης και το ρόλο που έχει αναλάβει, παρέχοντας το “Διαβατήριο” ποιότητας προϊόντων και υπηρεσιών μίλησε στον Politica 89.8 και τον Χρήστο Κώνστα, ο Διευθυντής του Φορέα Γιάννης Σιταράς με αφορμή και την ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη στο Ηράκλειο με θέμα: “την Διαπίστευση σε τρεις τομείς δραστηριότητας : την πρωτογενή παραγωγή και μεταποίηση, τον ξενοδοχειακό κλάδο και, τέλος, τις υπηρεσίες Υγείας.”
Ο κ. Σιταράς εξήγησε τις έννοιες της πιστοποίησης, της διαπίστευσης αλλά και τον ρόλο του ΕΣΥΔ σημειώνοντας πως: «Η έννοια της διαπίστευσης και η έννοια της πιστοποίησης δεν συγκρούονται, συνδέονται. Να εξηγήσουμε λίγο το πως συνδέονται. Η εκδήλωση του Εθνικού Συστήματος Διαπίστευσης, αφορά ακριβώς τα τρόφιμα, την ανανεωσιμότητα την βιωσιμότητα, των ξενοδοχειακών υπηρεσιών και το τι μπορούν να προσφέρουν τα συστήματα ποιότητας και οι διαπιστευμένες εργαστηριακές εξετάσεις στην υγεία. Άρα εδώ έχουμε αμέσωςδύο κατηγορίες, φορέων, οργανισμών, τα εργαστήρια από τη μία πλευρά και τους φορείς πιστοποίησης τα γνωστά σε όλους μας ISO. Αυτές οι 2 κατηγορίες ελέγχουν αν κάτι συμμορφώνεται με πρότυπα και προδιαγραφές. Το θέμα είναι το ποιος ελέγχει τους ελεγκτές. Για να μπορούν λοιπόν να αυτοί να έχουν μια αναγνώριση, ότι ξέρουν να κάνουν την δουλειά τους γιατί είναι μια δουλειά που θέλει συγκεκριμένη τεχνική επάρκεια και αμεροληψία, οι φορείς που τους ελέγχουν είναι οι Εθνικοί Φορείς Διαπίστευσης. Στην Ελλάδα ο Φορέας αυτός είναι το ΕΣΥΔ. Και γιατί συμβαίνουν όλα αυτά, όντως έχουμε συνδέσει την πιστοποίηση ή ότι το προϊόν μας λέμε ότι έχει ελεγχθεί από εργαστήριο ή έχει βρεθεί ότι είναι κατάλληλο με την ένδειξη της ποιότητας. Υπάρχει όμως και μια άλλη παράμετρος που έχει να κάνει με την ανταγωνιστικότητα του προϊόντος. Εντός, Ε.Ε. είμαστε τυχεροί και δεν έχουμε διασυνοριακούς φραγμούς στο εμπόριο στην κυκλοφορία προϊόντων κι υπηρεσιών. Για να πάει το προϊόν όμως στις Τρίτες Χώρες υπάρχουν διασυνοριακοί φραγμοί και πολλές φορές παίρνουν συμμόρφωσης με ειδικές απαιτήσεις νομοθεσίας ειδικές απαιτήσεις ποιότητας, θα ήταν παράλογο λοιπόν το προϊόν το ελαιόλαδο για παράδειγμα που ελέγχθηκε στην Κρήτη κι από το εργαστήριο και πήρε από το φορέα πιστοποίοησης, πιστοποίηση ότι το τυποποιητήριο πληροί κάποια πρότυπα, να ξαναελεγχθεί αν είναι να πάει για παράδειγμα στην Αργεντινή. Επειδή ακριβώς το εργαστήριο που θα το ελέγξει είναι διαπιστευμένο, έχει κάνει αίτηση σε εμάς, το έχουμε αξιολογήσει, του έχουμε δώσει πιστοποιητικό. Ο φορέας πιστοποίησης που του έδωσε την πιστοποίηση είναι διαπιστευμένος στο Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης, ο αντίστοιχος φορέας ας πούμε του τρίτου κράτους της Αργεντινής που έχει υπογράψει, μια συμφωνία αμοιβαίας αναγνώρισης με το ΕΣΥΔ, και υπάρχουν τέτοιες συμφωνίες σε Παγκόσμιο και Ευρωπαϊκό Επίπεδο, όλοι συμμετέχουν οι Φορείς Διαπίστευσης και υπογράφουμε κι αξιολογούμαστε γι αυτό το σκοπό, επειδή υπάρχει αυτή η αμοιβαία αναγνώριση, αίρονται οι περισσότεροι από τους διασυνοριακούς φραγμούς. Είναι στην ουσία το διαβατήριο ποιότητας.»
Για το αν είναι όλα τα εργαστήρια που λειτουργούν στην Ελλάδα στον ΕΣΥΔ, ο κ. Σιταράς επεσήμανε πως: «Δεν είναι όλα τα εργαστήρια που λειτουργούν στην Ελλάδα διαπιστευμένα από τον ΕΣΥΔ, γιατί δεν υπάρχει κάποια σχετική υποχρέωση. Είναι προαιρετική αυτή η διαπίστευση, υποχρέωση υπάρχει να είναι τα εργαστήρια τα δημόσια που κάνουν τον επίσημο έλεγχο τροφίμων, υποχρέωση υπάρχει, στα εργαστήρια που ελέγχουν το πόσιμο νερό.
Για το τι σημαίνει ένα εργαστήριο να μην είναι διαπιστευμένο ο κ. Σιταράς σημείωσε πως: «Το να είναι ένα εργαστήριο που δεν είναι διαπιστευμένο, παρότι μπορεί να είναι το καλύτερο εργαστήριο του κόσμου, απλά δεν ξέρουμε αν κάποιος έχει ελέγξει ότι η μέθοδος που χρησιμοποιεί για να προσδιορίσει αυτά που θέλουμε είναι κατάλληλα επικυρωμένη σύμφωνα με τις επιστημονικές τεχνικές απαιτήσεις, αν ο εξοπλισμός του ελέγχεται, συντηρείται, αν χρησιμοποιεί τα κατάλληλα πρότυπα έτσι ώστε οι μετρήσεις του να είναι ιχνηλάσιμες στο Διεθνές σύστημα μονάδων. Όλα αυτά τα ελέγχει η διαπίστευση, μπορεί να τα κάνει το εργαστήριο, απλά δεν υπάρχει η βεβαίωση ότι τα έχει ελέγξει κάποιος κατάλληλος για αυτό το σκοπό. Επομένως αυτό που θα πάρω σαν προϊόν δεν μπορεί να επικαλεστεί το εργαστήριο εκτός από το δικό του το λόγο, να κάνει δηλαδή μια αυτόδηλωση, ότι ναι εγώ είμαι καλό εργαστήριο εφαρμόζω αυτά, έχω κάνει αυτά, αλλά δεν υπάρχει κάποιος τρίτος που να το έχει ελέγξει.»
Για το αν είναι επαρκής ο τρόπος ελέγχου του ΕΣΥΔ και εγγυάται την επάρκεια φορέων πιστοποίησης ο κ. Σιταράς απαντά: «Το λέμε σαν έλεγχο αλλά είναι περισσότερο σαν μια διαδικασία αξιολόγησης όχι μια αυστηρή διαδικασία ελέγχου. Δεν μπαίνει ελεγκτής του ΕΣΥΔ αιφνιδιαστικά κι αρχίζει να ψάχνει από εδώ κι από εκεί. Είναι μια διαδικασία που κρατάει αρκετό χρόνο και είναι αρκετά τεχνική. Όλοι είναι ανοιχτοί κι οι αξιολογητές για να δουν τι κάνει, πως το κάνει το κάθε εργαστήριο, γιατί κάθε εργαστήριο μπορεί να είναι μια ξεχωριστή περίπτωση, για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις συνθήκες της τοπικής αγοράς, η στις μεθόδους που κάνει ή στο πεδίο που αναπτύσσεται ακολουθώντας πάντα τα πρότυπα που υπάρχουν. Γι αυτό και θέλουμε ανοιχτόμυαλους αξιολογητές.»
Για το επίπεδο των εργαστηρίων ανέφερε πως: «Είμαστε τυχεροί να υπάρχει μια πολύ αξιόλογη εργαστηριακή υποδομή στην Ελλάδα, η οποία κι αυτό είναι και συνήθως η διαφορά με τους φορείς πιστοποίησης, δεν είναι συγκεντρωμένοι στα Μεγάλα Αστικά Κέντρα, και θέλουμε ακριβώς να υπάρχουν εργαστήρια, κοντά στην παραγωγή, δηλαδή κοντά στους αγροτικούς παραγωγούς κοντά στις περιοχές ποτυ υπάρχει βιοτεχνική παραγωγή. Έχουμε αρκετά εργαστήρια διασκορπισμένα εκεί που υπάρχει αντίστοιχη δραστηριότητα. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε επιστήμονες εξειδικευμένους χημικούς, βιολόγους, μηχανικούς που φεύγουν από τον τόπο τους, η τεχνικό προσωπικό που κάθεται εκεί και δουλεύει και υπάρχει δραστηριότητα. Τα πρότυπα που είναι αναγκασμένοι να ακολουθούν γιατί είμαστε τυχεροί επειδή είμαστε μέλος της Ε.Ε. , το Ευρωπαϊκό κεκτημένο, για την διασφάλιση της υγείας του καταναλωτή, έχει πάρα πολύ αυστηρές απαιτήσεις, τις οποίες τηρούν τα δημόσια εργαστήρια μας που ελέγχουν την υγεία, το περιβάλλον, δομικά προϊόντα κι αυτό αναγκαστηκά γιατί μπορούν και πρέπει να κάνουν ισοδύναμη δουλειά τα ιδιωτικά εργαστήρια ακολουθούν αυτά τα πρότυπα, επομένως είμαστε σε αρκετά υψηλό επίπεδο.»
Για το αν υπάρχει πλατφόρμα που να έχει κανείς πρόσβαση και να δει ποια είναι τα διαπιστευμένα εργαστήρια: «Στο δικό μας δικτυακό τόπο, μπορεί να βρει ποια εργαστήρια είναι στην Κρήτη διαπιστευμένα και τι πιστοποιήσεις προσφέρουν.»
Στο πλαίσιο της εξωστρέφειας Εθνικό Σύστημα διαπίστευσης οργανώνει ημερίδα στο Ηράκλειο με θέμα την Διαπίστευση σε τρεις τομείς δραστηριότητας : την πρωτογενή παραγωγή και μεταποίηση, τον ξενοδοχειακό κλάδο και, τέλος, τις υπηρεσίες Υγείας, με τον κ. Σιταρα να αναφέρει: «Αυτή τη στιγμή, ο ρόλος μας έχει μπει αυτή τη στιγμή στις διαγνωστικές εξετάσεις, πολύ συγκεκριμένα, μετά τη νομοθέτηση του 4025 του 2011 που έλεγε ότι τα εργαστήρια που εκτελούν διαγνωστικές εξετάσεις για λογαριασμό άλλων φορέων πρωτοβάθμιας υγείας πρέπει να είναι διαπιστευμένα με το αντίστοιχο πρότυπο. Εμείς αυτή τη στιγμή, έχουμε γύρω στα 180 μεγάλα διαγνωστικά κέντρα, κυρίως αυτά που ανήκουν σε ομίλους, έχουν την υποχρέωση από το Νόμο να είναι διαπιστευμένα με το σχετικό πρότυπο και το βλέπουμε αυτό να προχωράει. Από την άλλη ο ΕΟΠΠΥ, βάζει κάποια κριτήρια ποιότητας ακριβώς στους παρόχους, αυτούς που υπογράφουν σύμβαση με τα διαγνωστικά κέντρα, το οποίο σιγά σιγά μπαίνει προς μια κατεύθυνση που θα έχει και εκεί την απαίτηση της διαπίστευσης σε κάποιο καιρό. Από την άλλη, υπάρχει πιστοποίηση συστημάτων ποιότητας για τις κλινικές για τα ιατρεία για τα νοσοκομεία σαν σύνολο. Θα έχει ενδιαφέρον αυτό το κομμάτι, θα έχουμε καλεσμένους από το ΠΑΓΝΗ, την 7η ΥΠΕ, τον Όμιλο Affidea της Κρήτης»
