Αλλαγές στο Περιβαλλοντικό νομοσχέδιο ζητά το ΤΕΕ/ΤΑΚ

Με επιστολή του στον Υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος το ΤΕΕ/ΤΑΚ, προτείνει αλλαγές που θεωρεί σκόπιμο να υιοθετηθούν άμεσα από το Υπουργείο για την επόμενη μέρα του Περιβαλλοντικού Νομοσχεδίου. 

Δείτε αναλυτικά την σχετική επιστολή:

Αξιότιμε κ. Υπουργέ, 

Με την ψήφιση του Ν 4685/2020, τροποποιούνται πολλές διατάξεις της νομοθεσίας, που αφορούν ποικίλα (και πολλές φορές ασύνδετα μεταξύ τους) θέματα. Το ΤΕΕ/ΤΑΚ, ανταποκρινόμενο στον θεσμικό του ρόλο, σας απέστειλε, έστω και με καθυστέρηση (η οποία οφείλεται στις πολλές αλλαγές που υπήρχαν από το κείμενο της αρχικής διαβούλευσης αλλά και του πλήθους των νέων άρθρων που προστέθηκαν στην συζήτηση στην Βουλή), κείμενο παρατηρήσεων και προτάσεων αλλαγών σε πολλές από τις περιλαμβανόμενες διατάξεις. Κάποιες από αυτές έγιναν δεκτές (πιθανώς όχι λόγω της δικής μας εισήγησης), κάποιες όχι. 

Θεωρούμε ότι ο θεσμικός μας ρόλος μας επιβάλλει να επανέλθουμε, με νέο κείμενό μας, στο οποίο να περιγράφουμε ξανά τις αλλαγές που προτείνουμε, τις οποίες θεωρούμε σκόπιμο να υιοθετηθούν άμεσα, με την μορφή τροποποιήσεων ή περιεχομένου εφαρμοστικών – κανονιστικών προεδρικών διαταγμάτων. 

Ενδεικτικά σας επισημαίνουμε: 

• Η διάρκεια ισχύος των ΑΕΠΟ έργων δημόσιου συμφέροντος, κατηγορίας Α1 (και πιθανά και Α2, επιπέδου νομού), δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 15 ετών, λόγω του μεγάλου χρονικού διαστήματος που απαιτείται για την ωρίμανση των μελετών και την κατασκευή τους. Σε κάθε άλλη περίπτωση και λαμβάνοντας υπόψη την νέα Ευρωπαϊκή κατεύθυνση, κρίνεται ότι η διάρκεια ισχύος των ΑΕΠΟ δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη των 10 ετών. 
• Ο χρόνος αξιολόγησης φακέλου στην διαδικασία Τροποποίησης ΑΕΠΟ δεν μπορεί να είναι μικρότερος του αντίστοιχου χρόνου στην διαδικασία Ανανέωσης ΑΕΠΟ, καθόσον απαιτείται περισσότερη εργασία και έλεγχος. 
• Η θέληση του νομοθέτη για επίσπευση των χρονικών διαδικασιών έγκρισης ΑΕΠΟ με τον θεσμό των Πιστοποιημένων Αξιολογητών, στην πράξη υπονομεύεται από τη δυνατότητα καθυστέρησης που έχουν οι υπηρεσίες, δεδομένου ότι προβλέπεται η υποβολή αιτήματος από την αρμόδια αρχή σε οποιαδήποτε φάση του έργου, για το οποίο οι εσωτερικές διαδικασίες έκδοσης τέτοιας απόφασης της αρμόδιας αρχής, απαιτούν χρόνους μη συμβατούς με τις προθεσμίες του νόμου. 
• Όροι διαφάνειας διαδικασιών, αλλά και προγραμματισμού έργων και δραστηριοτήτων από ιδιώτες και ΟΤΑ σε τοπικό επίπεδο, επιβάλλουν η περίληψη της αίτησης για χορήγηση Βεβαίωσης Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας, να μην αναρτάται μόνο στην ιστοσελίδα του Φορέα Αδειοδότησης, αλλά να κοινοποιείται και να αναρτάται στους αρμόδιους χωρικά ΟΤΑ. 
• Λαμβάνοντας υπόψη την θεσμική υποχρέωση των ΟΤΑ (Δήμων και Περιφερειών) για εναρμόνιση των πενταετών και ετησίων προγραμμάτων δράσης τους, με τα σχέδια διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, δεν είναι δυνατόν να μην κατοχυρώνεται η έκφραση της γνώμης τους στον σχεδιασμό της τοπικής στρατηγικής, σε χωρικό επίπεδο κάθε ΜΔΠΠ. Άποψή μας είναι η θεσμοθέτηση υποχρεωτικής γνωμοδότησης των ΟΤΑ, στην διαδικασία εκπόνησης του προγράμματος εφαρμογής των εγκεκριμένων σχεδίων διαχείρισης κάθε περιοχής. 
• Ενώ τόσο η λογική προσθήκης και προσδιορισμού νέων γενικών κατηγοριών χρήσεων στις προστατευόμενες περιοχές, όσο και η προσθήκη-τροποποίηση ειδικών κατηγοριών χρήσεων, είναι προς την σωστή κατεύθυνση, απορία προκαλούν κάποιες `προβληματικές` διατάξεις, που κρίνουμε σκόπιμο να τροποποιηθούν άμεσα. Ως τέτοιες αναφέρουμε τις εξορυκτικές δραστηριότητες και τα επιτρεπόμενα κτιριακά μεγέθη για υπεραγορές τροφίμων στις Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων. 
• Οι μηχανικοί μέλη επιτροπών εξέτασης αντιρρήσεων δασικών χαρτών και επιτροπών εξέτασης ενστάσεων του κτηματολογίου, πρέπει να υποδεικνύονται από το αρμόδιο περιφερειακό ΤΕΕ, καθόσον είναι περισσότερες της μίας οι ειδικότητες που έχουν δικαίωμα υπογραφής τοπογραφικού διαγράμματος και δεν εκπροσωπούνται όλοι από ενιαίο οικείο επιστημονικό σύλλογο`. 
• Επιβάλλεται ο σαφής προσδιορισμός του όρου `οικιστική πύκνωση`, ο οποίος πρέπει να ορίζεται με κριτήρια πολεοδομικού σχεδιασμού. Η ασαφής περιγραφή του όρου και η συσχέτισή του με αποτέλεσμα οικονομοτεχνικών μελετών, διαστείλει κάθε έννοια χωροταξικής οργάνωσης. 
• Για την αδειοδότηση των Πράσινων Σημείων και γενικότερα έργων που ανήκουν σύμφωνα με την αριθ. ΔΙΠΑ/οι. 37674/2016 στην 4η Ομάδα «Συστήματα Περιβαλλοντικών Υποδομών», απαιτούνται διευκρινίσεις σχετικά με την δυνατότητα χωροθέτησής τους σε περιοχές χωρίς θεσμοθετημένες χρήσεις Γης, δεδομένου ότι σύμφωνα με τον Ν. 4442/2016 Κεφάλαιο ΙΔ’, τα «Συστήματα Περιβαλλοντικών Υποδομών» δεν κατατάσσονται σε βαθμούς όχλησης, με αποτέλεσμα την αδυναμία έκδοσης σχετικής βεβαίωσης χωροθέτησης για την εγκατάστασή τους. 
• Επιβάλλεται η έκδοση ερμηνευτικής εγκύκλιου για το άρθρο 70 στην οποία να καθορίζεται επακριβώς τι ισχύει για τα κτίρια του τριτογενή τομέα και αν η εφαρμογή των διατάξεων ισχύει ως 31 Μαΐου 2021 ή έως 1 Ιανουαρίου 2021. 
• Πρέπει να τροποποιηθεί η παρ 3 του άρθρου 58, και να συνυπολογίζεται η ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην περίπτωση του ενεργειακού συμψηφισμού. 
• Θα ήταν σκόπιμη η αύξηση της αποκλειστικής προθεσμίας αποστολής ,δημοσιοποίησης και δημόσιας διαβούλευσης της ΜΠΕ από 30 σε 60 ημέρες σε έργα κατηγορίας Α1 και Α2 των οποίων η ζώνη κατάληψης εκτείνεται πέραν της μίας περιφερειακής ενότητας (νομού) και απαιτείται συλλογή γνωμοδοτήσεων δημόσιων φορέων και υπηρεσιών περισσότερες της μίας περιφερειακής ενότητας. Ο συντονισμός και η αποστολή της γνωμοδότησης θα πρέπει να γίνεται στην αποκλειστική αυτή προθεσμία από την αντίστοιχη γενική διεύθυνση του οικείου Υπουργείου ή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης ανάλογα με τις αρμοδιότητες των υπηρεσιών που γνωμοδοτούν. 
• Επισημαίνουμε τέλος ότι το ΚΕΣΠΑ και το αντίστοιχο ΠΕΣΠΑ θα πρέπει να έχουν έναν εκπρόσωπο από το ΤΕΕ. 

Είναι σαφές σε εμάς, ότι η εφαρμογή των διατάξεων του νόμου, σταδιακά θα φέρει στην επιφάνεια και άλλα σημεία του, που θα χρήζουν αλλαγής, τα οποία αυτή την χρονική στιγμή δεν είναι δυνατόν να προβλέψουμε. Επίσης κρίνουμε ότι κάποιες διατάξεις θα πρέπει να εναρμονιστούν με τις βασικές αρχές της ΝΕΑΣ Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ (NewGreenDeal), σύμφωνα με την οποία απαιτείται ρητά η ενεργός συμμετοχή του κοινού σε κάθε απόφαση που σχετίζεται με παρεμβάσεις στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. Σε ικανό βάθος χρόνου, αφού παρατηρήσουμε τον τρόπο εφαρμογής των νέων διατάξεων και τις επιπτώσεις-αποτελέσματά τους στην πορεία υλοποίησης και ωρίμανσης έργων (και αν προκύψει ανάγκη), θα επανέλθουμε με νέο κείμενο προτάσεων. 

Προτεινόμενες αλλαγές στον Ν. 4412 /2016 

Αξιότιμε κ. Υπουργέ, 

Ο Ν.4412/2016, ήταν συμβατική υποχρέωση της Ελλάδας , καθώς έπρεπε να γίνει προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας με τις διατάξεις των Οδηγιών 2014/24 ,25 & 23/Ε.Ε.του 2014 . Ο νόμος αυτός ενοποιεί τις διαδικασίες σύναψης-ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών , γενικά είναι σε θετική κατεύθυνση , αλλά παράλληλα είναι και ογκώδης, πολύπλοκος και σε πολλές διατάξεις του ασαφής , ενδεχομένως και ατελής. Πολλές διατάξεις του δεν είναι ξεκάθαρο πως πρέπει να ερμηνευθούν και οι αναθέτουσες και επιβλέπουσες αρχές δεν έχουν επαρκείς οδηγίες για την εφαρμογή του. Το νομοθετικό αυτό πλαίσιο , θεωρείται εναρμονισμένο στο Ενωσιακό δίκαιο και το οποίο δουλεύουμε κατά την υλοποίηση των δημόσιων συμβάσεων, είτε από την πλευρά των αναθετουσών και επιβλεπουσών υπηρεσιών , είτε από την πλευρά των οικονομικών φορέων – αναδόχων , είτε ακόμα των νομικών που ασχολούνται με τις συμβάσεις του δημοσίου. 

Με την λειτουργία του Ν.4412/16 έχουν δημιουργηθεί στην πράξη αρκετά σοβαρά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν άμεσα με τροποποιήσεις και προσθήκες του νόμου. 

Με την παρούσα εισήγηση τίθεται ένα πλαίσιο συγκεκριμένων προτάσεων τροποποιήσεων και προσθηκών που προέρχονται από πανελλήνιες εργοληπτικές και μελετητικές οργανώσεις , την ΕΜΔΥΔΑΣ, κ.α. 

Συγκεκριμένα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από την μέχρι τώρα εφαρμογή του νόμου ενδεικτικά και όχι περιοριστικά όπως , το θέμα της διαδικασίας των αναθέσεων και των υπερβολικών εκπτώσεων των έργων και μελετών (50 – 80%), η έλλειψη πολλών (~50) εκτελεστικών αποφάσεων – πράξεων για την εφαρμογή του νόμου, η εφαρμογή διατάξεων σε έργα μέχρι το όριο εφαρμογής του νόμου, δηλαδή 5.350.000 € για τα έργα και 139.000 € για τις μελέτες , ζητήματα κατά την εκτέλεση και διαχείριση των συμβάσεων , όπως λειτουργία επιτροπών , επίβλεψης κ.α. 

1. Διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων. 

1.1. Τεχνική επάρκεια αναθετουσών αρχών (άρθρο 44) 

Καθορισμός προδιαγραφών επάρκειας τεχνικών υπηρεσιών με κ.υ.α. Προγραμματικές συμβάσεις. 

1.2. Επάρκεια προϋπολογισμού, ωριμότητα, μελέτες (άρθρο 49) 

Προγραμματικός σχεδιασμός φορέα. Προυποθέσεις διαδικασίας ανάθεσης. Εξέταση των προϋποθέσεων για την εκκίνηση της διαδικασίας ανάθεσης δημόσιας σύμβασης έργου με κριτήρια : α) το τελικό στάδιο μελέτης ανά κατηγορία έργου με απόφαση υπουργού β) τις πρόδρομες εργασίες και γ) την συζήτηση ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου της αίτησης προσωρινού ή οριστικού καθορισμού αποζημίωσης ή η αίτηση παροχής άδειας πραγματοποίησης εργασιών κατά τις διατάξεις του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α’ 17). «Προυπόθεση για την εκκίνηση της διαδικασίας πρέπει να αποτελεί η κήρυξη των 

απαιτούμενων απαλλοτριώσεων σύμφωνα με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της 

παραγράφου 1 του άρθρου 3 του ν. 2882/2001 (Α’ 17) καθώς και η ύπαρξη Έκθεσης 

Εκτίμησης.» 

1.3. Εγγυήσεις (άρθρο 72) 

Επανεξέταση των εγγυήσεων είτε της συμμετοχής , είτε της εκτέλεσης σε σχέση με την πρωτότυπη εγγυητική επιστολή συμμετοχής, αλλά και για τις εγγυήσεις καλής εκτέλεσης σε σχέση με το ποσοστό της έκπτωσης και την συνολική εγγύηση του έργου ή της μελέτης. «Εγγύηση προκαταβολής» στην περίπτωση χορήγησης προκαταβολής προσκομίζεται υποχρεωτικά, ισόποση με την προκαταβολή. Η προκαταβολή είναι έντοκη από της καταβολής, επιβαρυνόμενη με το ύψος επιτοκίου που καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών. Η εγγύηση καλής εκτέλεσης δεν θα καλύπτει την λήψη προκαταβολής. «Εγγύηση πρόσθετου χρόνου», όταν ο ανάδοχος παρέχει πρόσθετη εγγύηση με βάση την διακήρυξη ως αξιολογούμενο στοιχείο της προσφοράς του για μεγαλύτερο διάστημα του ελάχιστου προβλεπόμενου από τον νόμο. Η πρόσθετη εγγύηση θα είναι αναλογική με βάση τους μήνες της προσφερόμενης πρόσθετης εγγύησης και θα υπολογίζεται με τον αριθμό των μηνών επί 1% επί της αξίας της σύμβασης. Η επιστροφή της πρόσθετης εγγύησης θα γίνεται μετά την πάροδο του προσφερθέντος πρόσθετου χρόνου εγγύησης. 

1.4. Κριτήρια επιλογής (άρθρο 75) 

Απαιτήσεις συμμετοχής σε ότι αφορά την α) την καταλληλότητα για την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας, β) την οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια, γ) την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα. Στο τέλος του άρθρου μπορεί να προστεθεί : «6. Στις δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών , προκειμένου να συμπεριληφθούν στις προκηρύξεις απαιτήσεων 

οικονομικής , χρηματοοικονομικής επάρκειας και τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας πέραν των όσων ήδη προβλέπονται για την κατοχή εργοληπτικού ή μελετητικού πτυχίου, οι αναθέτουσες αρχές θα πρέπει να λαμβάνουν σύμφωνη γνωμοδότηση του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου της αναθέτουσας αρχής ή αν δεν υπάρχει αυτό από το τεχνικό συμβούλιο της Γενικής Γραμματείας Υποδομών. Το τεχνικό συμβούλιο ελέγχει αν οι πρόσθετες απαιτήσεις που ζητείται να περιληφθούν στην προκήρυξη δικαιολογούνται από τη φύση της σύμβασης έχουν συσχέτιση και είναι ανάλογες προς το αντικείμενό της. Η εξειδίκευση της εφαρμογής των κριτηρίων χρηματοοικονομικής επάρκειας ,τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας, ανάλογα με την κατηγορία, το μέγεθος, τη φύση και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αντικειμένου της σύμβασης μπορεί να γίνεται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών.» 

1.5. Κριτήρια ανάθεσης – Υπερβολικές εκπτώσεις – Αξιολόγηση ασυνήθιστα χαμηλών 

εκπτώσεων (άρθρα 86 – 88) Οι αναθέτουσες αρχές βασίζουν την ανάθεση των δημόσιων συμβάσεων στην πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά. H πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά κατά την κρίση της αναθέτουσας αρχής προσδιορίζεται βάσει της τιμής ή του κόστους, με χρήση προσέγγισης κόστους-αποτελεσματικότητας, όπως της κοστολόγησης του κύκλου ζωής, και μπορεί να περιλαμβάνει τη βέλτιστη σχέση ποιότητας – τιμής, η οποία εκτιμάται βάσει κριτηρίων, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, ποιοτικών, περιβαλλοντικών ή/και κοινωνικών πτυχών που συνδέονται με το αντικείμενο της συγκεκριμένης δημόσιας σύμβασης. Στα κριτήρια αυτά μπορούν να περιλαμβάνονται α) η ποιότητα β) η οργάνωση γ) η τεχνική υποστήριξη δ) ο χρόνος υλοποίησης ε) η προσαύξηση του χρόνου της εγγύησης κ.α. 

«Η Αναθέτουσα Αρχή μπορεί να περιλαμβάνει στα κριτήρια της παραγράφου 2 του άρθρου 86 στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου επιπλέον κριτήρια και ιδίως: 

α) Προθεσμίες ολοκλήρωσης κατασκευών σε μειωμένους χρόνους σε σχέση με την 

διακήρυξη. β) Πρόσθετη εγγύηση καλής λειτουργίας του έργου σε μήνες σε σχέση με τον χρόνο 

εγγύησης της σύμβασης. γ) Ποσοστό έργου που ανατίθεται σε υπεργολάβους ρητά προσδιορισμένους. δ) Αριθμός υπεργολάβων ρητά προσδιορισμένων. 

• Στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να χρησιμοποιούν την τιμή ως αποκλειστικά μοναδικό κριτήριο ανάθεσης, μόνον εφόσον η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι κάτω του ορίου εφαρμογής των Ενωσιακών Οδηγιών περί δημοσίων συμβάσεων. 
• Για τις συμβάσεις κάτω των Ενωσιακών ορίων , εφόσον μία αναθέτουσα αρχή επιθυμεί να εφαρμόσει το ειδικό πολυκριτηριακό σύστημα για τα έργα ή και να εισάγει και άλλα κριτήρια πέραν των αναφερομένων παραπάνω , θα πρέπει να ζητήσει και να λάβει 

προηγουμένως τη σύμφωνη γνώμη του οικείου τεχνικού συμβουλίου της αναθέτουσας αρχής ή αν δεν υφίσταται αυτό , το τεχνικό συμβούλιο της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών. 

• Τα έργα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των Ενωσιακών Οδηγιών περί δημοσίων συμβάσεων ,οι αναθέτουσες αρχές εφόσον χρησιμοποιούν τα κριτήρια του άρθρου 86, μαζί με το κριτήριο της τιμής, θα πρέπει να εφαρμόζουν συνδυασμό μεταξύ τους με αναλογικό μαθηματικό τύπο για την βαθμολόγηση και κατάταξη των προσφορών όπως π.χ. : Β= , όπου και και θα αφορά την βαθμολογία της ∑i = n 

i = 1σι ∗ Βι σi = n i = 1 = 1 Βι = n ι = 1 = 0 ÷ 100 οικονομικής προσφοράς, του χρόνου ολοκλήρωσης των κατασκευών, του πρόσθετου χρόνου εγγύησης ,του ποσοστού έργου που ανατίθεται σε υπεργολάβους ρητά προσδιορισμένους και του αριθμού τους. 

• Αν η αναθέτουσα αρχή επιθυμεί να προσθέσει και άλλα κριτήρια πέραν των αναφερομένων παραπάνω (παράγραφος …. του παρόντος άρθρου) ή και να αφαιρέσει κάποια από τα ανωτέρω αναφερόμενα, θα πρέπει να λάβει τη σύμφωνη γνώμη του Υπουργού Υποδομών & Μεταφορών, κατόπιν εισήγησης του Τεχνικού Συμβουλίου Κατασκευών της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του ιδίου υπουργείου. 
• Οι λεπτομερείς ρυθμίσεις εφαρμογής του πολυπαραμετρικού τύπου ,όπως π.χ. οι συντελεστές βαρύτητας των κριτηρίων, το εύρος διακύμανσης αυτών, οι μέθοδοι βαθμολόγησης του κάθε κριτηρίου με αντικειμενικό τρόπο θα πρέπει να καθορισθούν με απόφαση του Υπουργού Υποδομών & Μεταφορών μέσα σε δύο (2) μήνες από τη δημοσίευση του νόμου. 
• Για την ανάθεση σύμβασης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών το κριτήριο της τιμής να έχει βαρύτητα μέχρι 30% και τα υπόλοιπα κριτήρια ανάθεσης να έχουν συνολική βαρύτητα τουλάχιστον 70 %. Τα κριτήρια αυτά θα πρέπει να καθορισθούν με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών.» 
• Τροποποίηση της παρ. 12 του Άρθρου 86 του Ν.4412/16: «Κριτήρια ανάθεσης των συμβάσεων (άρθρο 67 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)», ως εξής: «12. Στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, οι οικονομικές προσφορές βαθμολογούνται σε εκατονταβάθμια κλίμακα και η βαθμολογία ΒΟΠι της κάθε οικονομικής προσφοράς ΟΠι προκύπτει από το προσφερόμενο ποσοστό έκπτωσης «ε» ως εξής: ΒΟΠι = (120*ε) / (20+ε)». 

Πρέπει να γίνει εξειδίκευση των όρων χαρακτηρισμού μίας οικονομικής προσφοράς ως ασυνήθιστα χαμηλής με αντικειμενικά κριτήρια στο πλαίσιο του άρθρου 88. «Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές, μπορεί να φαίνονται προσφορές που υποβάλλονται σε διαγωνισμό και εμφανίζουν απόκλιση μεγαλύτερη του (20%) από τον μέσο όρο του συνόλου των προσφορών που υποβλήθηκαν. Η Αναθέτουσας Αρχής θα μπορεί να κρίνει ως ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές και προσφορές με μικρότερη ή καθόλου απόκλιση από το άνω όριο με βάση εγκυκλίους του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων που θα εξιδικεύουν τους όρους χαρακτηρισμού μίας οικονομικής προσφοράς ως ασυνήθιστα 

χαμηλής ανά κατηγορία έργου και μελέτης σε σχέση με τους αντίστοιχους προυπολογισμούς των έργων. Οι ενδεχόμενες παρεχόμενες εξηγήσεις του οικονομικού φορέα, ως προς τον προσδιορισμό οικονομικών μεγεθών, με βάση τις οποίες ο προσφέρων διαμόρφωσε την προσφορά του, αποτελούν δεσμευτικές συμφωνίες και τμήμα της σύμβασης ανάθεσης που δεν μπορούν να μεταβληθούν καθ’ όλη την διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης.» 

1.6. Επικαιροποίηση τιμολογίων υλικών και εργασιών. 

Δημιουργία ευέλικτων και ολοκληρωμένων περιγραφικών και αναλυτικών – υπολογιστικών τιμολογίων , υλικών και εργασιών συνδεδεμένων με συντελεστή δείκτη στάθμισης τιμών καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ που θα επικαιροποιούνται στην αρχή κάθε έτους. 

1.7. Συνοπτικός διαγωνισμός (Άρθρο 117) 

Επαναπροσδιορισμός του ανωτάτου ορίου στις 80.000 € για τις μελέτες και 120.000 € για 

τα έργα, για την εφαρμογή του συνοπτικού διαγωνισμού. 

1.8. Απευθείας ανάθεση (‘Αρθρο 118) 

Πριν την ψήφιση του Ν.4412/16 υπήρχε η δυνατότητα των άμεσα απευθείας αναθέσεων μελετών σε ιδιώτες μελετητές με κριτήρια τα απαραίτητα προσόντα όσον αφορά τα πτυχία κ.α. Οι μελετητές που επιλέγονταν συνήθως ήταν από την οικεία Περιφέρεια. Η διαδικασία όπως αναφέρεται στο παραπάνω άρθρο του Νόμου απαιτεί πολύ χρόνο με 

δυσλειτουργίες, εν τω μεταξύ χάνονται οι χρηματοδοτήσεις, τα έργα έχουν προβλήματα 

λόγω της έλλειψης των μελετών ή της έλλειψης δυνατότητας έγκαιρης επικαιροποίησης 

παλαιών μελετών, διαδικασίες οι οποίες θα πρέπει να διορθωθούν ,να γίνουν πιο άμεσες. 

Προτείνεται επαναπροσδιορισμός της διαδικασίας και προσθήκη στην παρ. 5 του άρθρου 

η παρακάτω διατύπωση. 

«Η επιλογή του αναδόχου να διενεργείται με απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής μεταξύ των εγκατεστημένων αναδόχων στην οικεία Περιφέρεια που διαθέτουν τα αναγκαία προς τούτο τυπικά και τεχνικά προσόντα καθώς και την απαραίτητη εξειδίκευση. Για την υπογραφή της σύμβασης απαιτείται σχετική αναγγελία των στοιχείων της σύμβασης (ποσά σύμβασης, ανάδοχος κ.λπ,), η οποία αποστέλλεται προς δημοσίευση στην ιστοσελίδα του Τ.Ε.Ε. δέκα (10) τουλάχιστον ημέρες πριν από την υπογραφή και ανάρτησή της στο ΚΗΜΔΗΣ. Ο ανάδοχος μετά την υπογραφή της σύμβασης δεν μπορεί να συνάψει σύμβαση του παρόντος άρθρου με την ίδια αναθέτουσα αρχή για διάστημα ενός έτους» 

1.9. Ανάθεση εξειδικευμένων υπηρεσιών (σύμβουλοι, εμπειρογνώμονες). (Άρθρο 128) 

Επανεξέταση για τη μελέτη και εκτέλεση συμβάσεων δημοσίων έργων και μελετών σε ότι αφορά Τεχνικούς συμβούλους σε περιφερειακές υπηρεσίες και όχι μόνο κεντρικές. Να προστεθεί στην παρ. 2 η παρακάτω διατύπωση «Στην διαδικασία του άρθρου αυτού υπάγονται και οι εποπτευόμενοι φορείς του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και οι Υπηρεσίες των Περιφερειακών Αυτοδιοικήσεων και ασχολούνται με τον σχεδιασμό, μελέτη, έλεγχο μελετών, διοίκηση και επίβλεψη έργων.» 

1.10.Όργανα διενέργειας διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων (Άρθρο 221) 

Λειτουργία Μητρώου Μελών Επιτροπών Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων Έργων, Μελετών, Τεχνικών και Λοιπών Συναφών Επιστημονικών Υπηρεσιών (Μη.Μ.Ε.Δ.). Επειδή έχουν παρουσιασθεί πολλές δυσλειτουργίες του Μη.Μ.Ε.Δ. και οι διαγωνισμοί πλέον γίνονται με ηλεκτρονική υποβολή, οι διαδικασίες πρέπει να γίνουν πιο σύντομες και πιο ευέλικτες. Προτείνεται τουλάχιστον για τα έργα και τις μελέτες κάτω του ορίου του νόμου να μειωθούν τα πολλά δικαιολογητικά και να δίνεται στην κάθε αναθέτουσα αρχή – φορέα, η δυνατότητα να διεξάγει τους διαγωνισμούς του εφόσον έχει την επάρκεια, με κλήρωση από υπαλλήλους του και όχι από άλλους φορείς και χωρίς εμπειρία. Ενδεικτικά μπορούν να προταθούν ενέργειες Βελτίωσης: α) Να λαμβάνεται υπόψη η προϋπηρεσία και εμπειρία β) Να ορίζονται μέλη επιτροπής των διαγωνισμών μέσω του μητρώου, μόνο από την αναθέτουσα αρχή για έργα κάτω των ορίων και για μεγαλύτερα έργα από την ίδια πόλη γ) Εξαίρεση από τις κληρώσεις των συνοπτικών διαγωνισμών ε) Εξαίρεση από το Μητρώο των εργαζομένων στις Υπηρεσίες Δόμησης λόγω αντικειμένου στ) Rotation των υπαλλήλων που έχουν ήδη κληρωθεί για αποφυγή υπερφόρτωσης συγκεκριμένων υπαλλήλων κ.α. «Όταν ως κριτήριο ανάθεσης χρησιμοποιείται η πλέον συμφέρουσα, από οικονομική άποψη, προσφορά μόνο βάσει τιμής, η επιτροπή διαγωνισμού αποτελείται από τρεις (3) τεχνικούς υπαλλήλους, κατηγορίας ΠΕ ή TE, με τους αναπληρωτές τους, που υπηρετούν στην Αναθέτουσα Αρχή, εγγεγραμμένους στο μητρώο, με εμπειρία, τεχνική εξειδίκευση και ειδικότητες, που προσιδιάζουν στις υπό ανάθεση κατηγορίες εργασιών και που ορίζονται από την Αναθέτουσα Αρχή , που διενεργεί το διαγωνισμό. Κατ’ εξαίρεση, αν δεν επαρκούν οι υπάλληλοι της αναθέτουσας αρχής, τούτη δύναται είτε να αιτηθεί την υπόδειξη ορισμού των μελών από το δημόσιο ή φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, ως προσδιορίζεται στο άρθρο 14 Ν. 4270/2014 (Α 143) εγγεγραμμένων στο μητρώο, είτε να προσφύγει στην διενέργεια κλήρωσης μεταξύ των εγγεγραμμένων στο Μη.Μ.Ε.Δ. Στις εργασίες της επιτροπής μπορεί να παρίσταται, χωρίς δικαίωμα ψήφου, εκπρόσωπος των εργοληπτών, που υποδεικνύεται μαζί με τον αναπληρωτή του, από τις πανελλήνιες εργοληπτικές οργανώσεις. Όταν ως κριτήριο ανάθεσης χρησιμοποιείται η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει βέλτιστης σχέσης τιμής – ποιότητας, η επιτροπή διαγωνισμού αποτελείται από: α) Τέσσερις (4) τεχνικούς υπαλλήλους, κατηγορίας ΠΕ ή TE, με τους αναπληρωτές τους, που υπηρετούν στην αναθέτουσα αρχή ή στο δημόσιο ή σε φορέα του ευρύτερου δημόσιου 

τομέα ως προσδιορίζεται στο άρθρο 14 Ν. 4270/2014 (Α 143), εγγεγραμμένους στο μητρώο της περίπτωσης ζ’ της παρούσας παραγράφου, με εμπειρία, τεχνική εξειδίκευση και ειδικότητες που προσιδιάζουν στις υπό ανάθεση κατηγορίες εργασιών. β) Έναν (1) εκπρόσωπο των Ο.Τ.Α., που υποδεικνύεται με τον αναπληρωτή του, από την Περιφερειακή Ένωση Δήμων της έδρας της Περιφέρειας όπου εκτελείται το έργο, κατόπιν κλήρωσης, εγγεγραμμένους στο μητρώο της περίπτωσης ζ’. γ) Έναν (1) εκπρόσωπο του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας (TEE), που υποδεικνύεται με τον αναπληρωτή του, κατόπιν κλήρωσης,από τα αρμόδια όργανα του TEE. δ) Έναν (1) εκπρόσωπο των εργοληπτικών οργανώσεων, που υποδεικνύεται κατόπιν κλήρωσης μαζί με τον αναπληρωτή του, από τις πανελλήνιες εργοληπτικές οργανώσεις, όταν πρόκειται για έργα των οποίων ο προϋπολογισμός εκτός ΦΠΑ και αναθεώρησης, ισούται ή υπερβαίνει το όριο εφαρμογής της Οδηγίας, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 5. Σημειώνεται ότι τα μέλη της Επιτροπής που ορίζονται σύμφωνα με τις περιπτώσεις β, γ και δ ανωτέρω δεν πρέπει να διατηρούν συγκρουόμενα με την αναθέτουσα αρχή συμφέροντα. Στα μέλη των επιτροπών διαγωνισμού καταβάλλεται ιδιαίτερη εφάπαξ αμοιβή, ανάλογα προς το είδος της διαδικασίας και την απαιτούμενη εργασία των μελών της επιτροπής, από τις πιστώσεις του έργου, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας του διαγωνισμού και την παράδοση του πρακτικού και υπό την προϋπόθεση ότι τηρήθηκαν οι απαιτούμενες προθεσμίες.» 

2. Εκτέλεση της σύμβασης 

2.1. Πειθαρχικές ευθύνες διοικητικών οργάνων (Άρθρο 141) 

Ακριβέστερος προσδιορισμός παραλείψεων και οφειλομένων ενεργειών (καθήκοντα επιβλεπόντων και προισταμένων) από τα όργανα του φορέα κατασκευής του έργου που θα συνιστούν πειθαρχικές παραβάσεις 2.2. Νομική κάλυψη τεχνικών υπαλλήλων κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. 

Πρόβλεψη διάταξης στο πλαίσιο του Ν.4412/16. 2.3. Σύμπραξη στην κατασκευή του μελετητή – Ευθύνη (Άρθρο 144) 

Ο ρόλος του βασικού μελετητή κατά την εκτέλεση του έργου , την σύμπραξη στην κατασκευή του έργου του κύριου μελετητή του έργου, τις εγγυήσεις και την ευθύνη που πρέπει να έχει και ο τρόπος συμμετοχής και πληρωμής του στο έργο. 2.4. Επιτροπές άρθρου 151 & 136 

Επαναπροσδιορισμός της σύστασης των επιτροπών παραλαβής αφανών εργασιών και φυσικού εδάφους για έργα με Π/Υ μικρότερα των κάτω ορίων εφαρμογής του νόμου. «Οι επιτροπές παραλαβής φυσικού εδάφους και παραλαβής αφανών εργασιών είναι δυσλειτουργικές και πρέπει να καταργηθούν τουλάχιστον για τα έργα κάτω των ορίων εφαρμογής του Ενωσιακού δικαίου.» 

2.5. Σώμα επιμετρητών δημοσίων και ιδιωτικών έργων (άρθρο 218 Ν.4512/2018). 

Επίβλεψη έργων με Π/Υ άνω των ορίων εφαρμογής του Νόμου. Για την υποβοήθηση διενέργειας των απαραίτητων κατά τις κείμενες διατάξεις επιμετρήσεων και συναφών προς αυτές υπηρεσιών επίβλεψης δημοσίων έργων για έργα 

μεγαλύτερου του ορίου του Νόμου , εφόσον το ζητήσει η Διευθύνουσα Υπηρεσία για την κάλυψη της διαχειριστικής της επάρκειας της. Επίσης παροχή δυνατότητας της προαιρετικής επιμέτρησης ιδιωτικού έργου, εφόσον το επιθυμεί ο αναθέτων. «Η Προϊσταμένη Αρχή του έργου, ύστερα από εισήγηση της Διευθύνουσας Υπηρεσίας και εφόσον αυτή δεν διαθέτει επαρκή στελέχωση, δύναται με απόφασή της να αναθέσει καθήκοντα επιβλέποντος σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων , ιδιωτικού φορέα, ο οποίος απαιτείται να διαθέτει τις εξιδεικευμένες γνώσεις που είναι απαραίτητες για την παρακολούθηση και επίβλεψη του έργου. Η διαδικασία ανάθεσης των καθηκόντων αυτών θα πρέπει να είναι σύμφωνη με τις διατάξεις του νόμου 4412/16 ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Ο φορέας επίβλεψης ευθύνεται έναντι του κυρίου του έργου κατά την εκπλήρωση των συμβατικών του υποχρεώσεων με ποινική ευθύνη δημόσιου υπαλλήλου. Κάθε ενδεχόμενη διαφωνία μεταξύ της Δ/σας Υπηρεσίας και φορέα επίβλεψης θα επιλύεται από την Προισταμένη Αρχή του έργου. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών θα πρέπει να ορισθούν τα ελάχιστα προσόντα του ιδιωτικού φορέα επίβλεψης ανάλογα με την φύση και την σπουδαιότητα του έργου, καθώς και τα ελάχιστα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνει η σύμβαση επίβλεψης. Στους ΟΤΑ οι οποίοι είτε δεν διαθέτουν Τεχνική Υπηρεσία είτε το προσωπικό αυτών δεν επαρκεί, δύναται να διενεργείται από Ιδιώτες Επιβλέποντες ‘’Ελεγκτές Μηχανικούς’’ ανά τομέα έργου, διαπιστευμένους σε Μητρώο Επιβλεπόντων Διαπιστευμένων Μηχανικών για έργα Ο.Τ.Α κάτω των ενωσιακών ορίων.» 

2.6. Τροποποιήσεις του άρθρου 7 του Ν. 3481/2006 για την συντήρηση των έργων. 

Πρόβλεψη για αλλαγή των χρόνων αυτοψίας από 2 σε 5 ημέρες και ενέργειες αποκατάστασης από 10 σε 15 ημέρες. Επίδομα ευθύνης για τους ασχολούμενους υπεύθυνους συντήρησης για κίνητρο ενεργειών αλλά και προστασίας εξ’ αιτίας ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών. 2.7. Διοικητική επίλυση συμβατικών διαφορών (άρθρο 174) 

Επαναδιατύπωση του άρθρου σε θέματα όπως η διευθύνουσα υπηρεσία ή η προϊσταμένη αρχή, κατά περίπτωση, υποχρεούνται μέσα σε είκοσι (20) εργάσιμες ημέρες από την άσκηση της ένστασης να διαβιβάσουν στο Τεχνικό Συμβούλιο τις απόψεις τους επί αυτής και το φάκελο της υπόθεσης, ο οποίος περιλαμβάνει τα συμβατικά τεύχη ή αντίγραφά τους. Η παράλειψη αυτή αποτελεί πειθαρχική παράβαση και επιβάλλονται οι πειθαρχικές ποινές που προβλέπονται στο άρθρο 141. Κατά των εκτελεστών πράξεων ή παραλείψεων της διευθύνουσας υπηρεσίας η της Προισταμένης Αρχής υποβάλλονται από τους αναδόχους ενστάσεις ή αιτήσεις θεραπείας για τα παλαιότερα του Ν.4412/2016 έργα. Στο τέλος του άρθρου 174 μπορεί να προστεθεί η επόμενοι παράγραφος προκειμένου οι συμβατικές αυτές διαφορές να επιλύονται από τα αρμόδια περιφερειακά όργανα και να μην υπερσυγκεντρώνονται οι διαφορές αυτές στο κεντρικό τεχνικό συμβούλιο κατασκευής έργων του Υπουργείου Υποδομών, που συνεπάγεται μεταφορές και χρονοκαθυστέρηση. 

---