«…ψυχραιμία και σωστή ενημέρωση»

Είναι μέρες τώρα που το θέμα συζήτησης για εμάς στην Κρήτη είναι το ίδιο. 

Κοιμόμαστε και ξυπνάμε, με την ίδια ανησυχία, προσπαθούμε να αποφύγουμε τον πανικό, κατεβάσαμε τα κάδρα από τους τοίχους και τα βαριά αντικείμενα, μαζέψαμε ρούχα και τρόφιμα για τους ανθρώπους που έμειναν άστεγοι, στα σπίτια αδειάσαμε τις καρέκλες γύρω από το τραπέζι για να μπούμε κάτω αν χρειαστεί, διαβάσαμε οδηγίες για το σεισμό. 

Έγιναν επιθεωρήσεις στα γραφεία που δουλεύουμε, μείναμε για ώρες στις πλατείες, μπήκαμε ξανά μέσα μουδιασμένοι και αυτό μας ακολουθεί νύχτα μέρα. 

Φίλοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ακόμα και αυτοί που είχαμε να μιλήσουμε χρόνια, επικοινώνησαν για να βεβαιωθούν ότι είμαστε σώοι. Ωραίο και παρήγορο συναίσθημα αυτό, αν και με δυσάρεστη αφορμή. Ενδιαφέρον, αλληλεγγύη, ανθρώπινη επαφή. Αλλά για πόσο; Για όσο είναι επίκαιρο. Για όσο «πουλάει» σε κανάλια και εφημερίδες. Μόλις χαθεί η είδηση από το προσκήνιο, χάνεται και η βαρύτητά της; Ένα πολιτικό γεγονός, μία ληστεία, μία συνάντηση κορυφής, δύο πορείες, μία δικαστική διαμάχη, όλα όσα τρέχουν στη συνέχεια, μοιραία γίνονται πιο σημαντικά και η είδηση πηγαίνει σε δεύτερη και τρίτη θέση και στο τέλος  χάνεται.  Μια φίλη από Αθήνα χθες το πρωί, ξαφνιασμένη μου είπε «μα νομίζαμε πως είστε εντάξει, δεν αναφέρθηκε στις ειδήσεις, νομίζαμε πως έχει σταματήσει αυτό», ενώ μέσα στην προηγούμενη νύχτα είχε κάνει 32 σεισμούς. 

Μας ακούνε κουρασμένους στο τηλέφωνο και μόνο τότε καταλαβαίνουν ότι κάτι συνεχίζει να συμβαίνει. Στα κανάλια και τις κεντρικές εφημερίδες δεν το αναφέρουν πλέον (ίσως λίγο πριν το δελτίο καιρού).  Ας είναι φορείς και άνθρωποι στο νησί που παλεύουν καθημερινά να συντονίσουν, να καλύψουν τις ανάγκες που δημιουργήθηκαν, να προλάβουν, να ανταποκριθούν. Ας υπάρχει αγωνία και προσπάθεια και 24ωρα ολόκληρα εδώ, που όλοι είναι στο πόδι… αν δεν είναι είδηση, είναι σαν να μη συμβαίνει: τόσο απλά.  

Κρεβάτια, σκηνές, κλειστά γυμναστήρια, φαγητό, rapid tests, κουβέρτες, ψυχολόγοι, γιατροί, μηχανικοί, διαμερίσματα, οικισμοί, αυτοψίες, κλιμάκια, υποδομές. Yπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος πίσω από τα 5,8 ρίχτερ εκείνης της Δευτέρας. Κι όμως η βαρύτητα όλων αυτών,  φαίνεται να φθίνει μπροστά στην υπόλοιπη επικαιρότητα. Όπως έγινε με τις προηγούμενες φωτιές, και όπως θα γίνει με τις επόμενες πλημμύρες. 

Μήπως τελικά αρχίσαμε να ….συνηθίζουμε στην ιδέα των καταστροφών; Μήπως εκτός από το σοκ και το φόβο των πρώτων ημερών, με τραγικά για κάποιους αποτελέσματα, όλοι οι υπόλοιποι μη-άμεσα πληττόμενοι, συνεχίζουν κανονικά, απλώς με μια πικρή επίγευση ….μέχρι νεωτέρας;  Φοβάμαι ότι καταναλώνουμε περισσότερους πόρους στο να ακούμε τις φήμες των ημερών, απ’ ότι για να βρούμε την ουσία, να ενημερωθούμε και να προετοιμαστούμε κατάλληλα. Προστατευμένοι πολίτες, σημαίνει ενεργοί πολίτες. Ο ρόλος μας είναι καθοριστικής σημασίας, αλλιώς δεν πρόκειται να έχουν κανένα αποτέλεσμα όλα τα σχέδια και όλοι οι μηχανισμοί διάσωσης και όλα τα εργαλεία της νέας τεχνολογίας. 

Όλοι όσοι έχω συναντήσει αυτό τον καιρό, έχουν κάτι να πουν. Κάτι άκουσαν, που κάποιος είπε, που κάποιος προέβλεψε, που με κάτι σχετίζεται, που το είχε πει, που τώρα ίσως επιβεβαιωθεί. Φταίνε τα ρήγματα, τα φράγματα, τα εκκλησάκια, τα αεροδρόμια, φταίνε τα πάντα.  Με την ιδιότητα του Γεωλόγου μπορώ να ερμηνεύσω και να αντιληφθώ κάποια πράγματα. Πολύ συχνά χρειάστηκε να απαντήσω σε ερωτήσεις λογικές και ερωτήσεις παράλογες. Μάλιστα, χρειάστηκε να απαντήσω και σε ερωτήσεις με προ-αποφασισμένη την απάντηση και να έρθω αντιμέτωπη με την εμμονή όσων πείστηκαν για «κάτι». Οτιδήποτε. Τη γνώμη οποιουδήποτε. Ακρότητες, ημιμάθεια και πόλωση, που δεν έχουν θέση μέσα σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση που ζούμε.

Θα πρέπει συνειδητά να βρούμε την ουσία μέσα σε όλα αυτά. Ας μη χανόμαστε στις συμπληγάδες της παραπληροφόρησης. Ας βρούμε το ρόλο μας, μέσα από την ενσυναίσθηση και την υπευθυνότητα.  Δεν είναι κάθε ΚΙΝΔΥΝΟΣ που οδηγεί σε ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ. Πρέπει να παρεμβληθεί η ΤΡΩΤΟΤΗΤΑ μιας κοινωνίας. Αυτήν την ευάλωτη πλευρά του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος πρέπει να μειώσουμε, να θωρακιστούμε και να προετοιμαστούμε όσο καλύτερα γίνεται.  Ψύχραιμοι και ενημερωμένοι σωστά, όλοι μαζί μπορούμε να συμβάλουμε σε μία άλλη μορφή πολιτικής προστασίας. Εκεί που εκτός από τους θεσμούς και τον επιτελικό σχεδιασμό, ο ενεργός ρόλος των πολιτών, κάνει τη διαφορά. 

*Ερμιόνη Ε. Γιαλύτη Γεωλόγος – Γεωτεχνικός MSc
Ειδικός Σύμβουλος Περιφερειάρχη Κρήτης