Πότε θα γίνουμε Ευρώπη;

Όπως κάθε χρόνο, αυτήν την εβδομάδα, η Θεσσαλονίκη φοράει τα γιορτινά της και αποτελεί το επίκεντρο της πολιτικής επικαιρότητας (η μοναδική περίοδος του χρόνου που δικαιολογεί τον ψευδώνυμο τίτλο της «συμπρωτεύουσας» τουλάχιστον από άποψη παραγωγής πολικής). Η πολιτική έχει δύο βασικούς πυλώνες: την οικονομία και τον πολιτισμό.  Και στα εγκαίνια της ΔΕΘ, η εκάστοτε κυβέρνηση αναπτύσσει το σχεδιασμό της για τον πρώτο πυλώνα. Την οικονομία.

Φέτος η κυβέρνηση της ΝΔ θα παρουσιάσει τον απολογισμό του κυβερνητικού έργου ένα χρόνο μετά τις εκλογές που της έδωσαν το 41% και τέσσερις μόλις μήνες μετά τις ευρωεκλογές που περιόρισαν το ποσοστό της στο 28%. Την ίδια περίοδο η αντιπολίτευση (μείζονα και ελάσσονα) συνεχίζει να ασχολείται περισσότερο με την επιλογή φυσικής ηγεσίας και πολιτικής στοχοθεσίας. Ωστόσο, αυτή η περίοδος αναμένεται να τελειώσει σύντομα. Τούτο το φθινόπωρο θα αποτελέσει το “bing bang” του ημεδαπού αντιπολιτευτικού χώρου. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, με τα υφιστάμενα ή νέα κόμματα, ο πολιτικός χάρτης θα αναδιαταχθεί. Το εάν τούτη η διαδικασία θα έχει ισχυρό κοινωνικό έρεισμα και αποτελέσει την αφορμή για να ξανασυστηθεί η κοινωνία με την πολιτική εξαρτάται από τις απαντήσεις που θα δοθούν στα κρίσιμα ερωτήματα. Και το κρισιμότερο, κατά τη γνώμη μας, είναι πότε θα γίνουμε Ευρώπη;

Μπορεί μετά τους αλλεπάλληλους κουτσαβακισμούς, κυβιστήσεις και ιδεοληπτικές παλινωδίες της περασμένης δεκαετίας «να μείναμε, εντέλει, Ευρώπη», αλλά δεν είμαστε Ευρωπαίοι. Ο κεντρικός τραπεζίτης (Γιάννης Στουρνάρας)  δήλωσε πρόσφατα (συνέντευξη στο Liberal) ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί 20 χρόνια για να πλησιάσει περίπου στο 90% του μέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ε.Ε., υπό την προϋπόθεση ότι θα αναπτύσσεται με ρυθμό κατά μέσον όρο 1,5% πάνω από τον αντίστοιχο της Ε.Ε.  Τούτο σημαίνει ότι θα χρειαστούν 30 χρόνια για φτάσουμε στο μέσο όρο της διευρυμένης – σήμερα – Ευρώπης (και όχι του σκληρού πυρήνα των κρατών της «Ευρωπαϊκής Ένωσης», μολονότι ήμασταν από τα πρώτα μέλη της). Με άλλα λόγια, είπε ότι θα χρειαστούν άλλα 20 χρόνια για να φτάσουμε εκεί που βρισκόμασταν πριν από περίπου 20 χρόνια (και τούτο πάντα υπό προϋποθέσεις). Θυμίζουμε ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης ήταν στο 95% της Ε.Ε. το 2007, για να υποχωρήσει ραγδαία μετά την κρίση και την είσοδο της χώρας στα μνημόνια στο 71% το 2012, στο 68% το 2016 και να παραμείνει ουσιαστικά στο 67% το 2023, καταλαμβάνοντας τη δεύτερη χειρότερη θέση, μόνο μετά τη Βουλγαρία η οποία βρισκόταν στο 64%.

Μπορεί αυτή η κοινωνία να περιμένει 30 χρόνια για να ζήσει αυτό που αξίζει; Πόσες γενιές ακόμη πρέπει να χαθούν; Και πόσο νόημα έχουν οι μακροπρόθεσμες στοχεύσεις όταν «μακροπρόθεσμα θα είμαστε όλοι νεκροί» (για να θυμηθούμε λίγο τον Κέινς).

Το ερώτημα, λοιπόν, όχι μόνον για αυτή τη ΔΕΘ και προφανώς όχι μόνον για τούτη την κυβέρνηση είναι πότε, επιτέλους, θα γίνουμε Ευρώπη; Και πρέπει γρήγορα να απαντηθεί…