Πολιτική και Πολιτισμός: Μια σχέση αλληλεξάρτησης

Του Γιώργου Λογιάδη

Βρισκόμαστε στην ακμή του καλοκαιριού, του θέρους, όπως το ονόμαζαν από τα αρχαία χρόνια σε τούτο τον τόπο με την μακραίωνη ιστορία και τα μνημεία που δεν σε αφήνουν να ξεφύγεις απ’ αυτήν, και στην ακμή της τουριστικής περιόδου.

Το νησί μας είναι σχεδόν γεμάτο από επισκέπτες από κάθε γωνιά της γης, που ήρθαν για να θαυμάσουν τα μνημεία του πολιτισμού μας, του μοναδικού παγκοσμίως μινωικού πολιτισμού, και να γνωρίσουν και εμάς, που είχαμε την τύχη και την ευθύνη να μας δοθεί το προνόμιο αυτής της βαριάς κληρονομιάς.

Βρισκόμαστε μπροστά και σε μια κρίσιμη για τον τόπο εκλογική αναμέτρηση, και όλοι πρέπει να αναρωτηθούν  για το τι έγινε μέχρι τώρα στον τομέα του πολιτισμού, είτε αφορά πολιτικές για τη διαχείριση του πολιτιστικού μας πλούτου (ιστορικά μνημεία, γλώσσα, έργα τέχνης, κ.λπ.) είτε τη διαμόρφωση της πολιτιστικής μας φυσιογνωμίας και της παρουσίας της ιδιαίτερα στην καθημερινότητά μας, την κουλτούρα μας, την οποία ας σημειωθεί πως στο νησί μας την μοιραζόμαστε με πολίτες από όλη την οικουμένη.

Ο Αριστοτέλης έλεγε πως το πρόβλημα της παιδείας είναι πρόβλημα κατεξοχήν πολιτικό και ευθύνη της οργανωμένης πολιτείας, άρα οι πολιτικές επιλογές είναι αυτές που θα διαμορφώσουν τα πλαίσια για τον τύπο παιδείας που θα προσφερθεί στους πολίτες και απ’ αυτόν θα προκύψουν και οι αντίστοιχες νοοτροπίες και συμπεριφορές των πολιτών. Και δεν εννοώ μόνο με τη θεσμοθετημένη εκπαίδευση αλλά αναφέρομαι σε μια διά βίου παιδεία που διαμορφώνεται από τις καθημερινές μας εμπειρίες στην επαφή μας με το κράτος και την πολιτεία και με τους συμπολίτες μας.

Δυστυχώς, όσο και αν οι αφίξεις ξένων τουριστών κάθε χρόνο πολλαπλασιάζονται και το ενδιαφέρον για τη χώρα μας είναι πιο έντονο, ώστε να αποτελεί πόλο έλξης και κύριο τουριστικό προορισμό, λείπουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και οι μακροπρόθεσμες πολιτικές που με  γνώση και όραμα θα έπρεπε να εκπονηθούν.

Μια ματιά στην καθημερινότητα που βιώνουμε όσοι ασχολούμαστε άμεσα με τον κλάδο του τουρισμού είναι αρκετή για να επιβεβαιώσει τις σκέψεις μας.

Οι επιπτώσεις είναι άμεσες και κυρίως στον οικονομικό τομέα, ο οποίος αποτελεί πυλώνα ανάπτυξης και για τους άλλους τομείς καθώς για την Ελλάδα ο  τουρισμός αποτελεί τη βαριά βιομηχανία της.

Έχουμε την τύχη να ζούμε σε μια πανέμορφη άκρη της Ευρώπης, σε ένα πέτρινο ακρωτήρι, όπως έλεγε ο νομπελίστας ποιητής μας, ο Σεφέρης, και εμείς οι Κρητικοί σε ένα από τα ομορφότερα και πιο προικισμένα από τη φύση νησιά της Μεσογείου, με τέτοιον ήλιο και θάλασσα και τέτοια ιστορία και πολιτισμό, που, αν με γνώση και σεβασμό τα αξιοποιούσαμε, η ποιότητα της ζωής μας σε όλα τα επίπεδα, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, πολιτικό, θα αποτελούσε πρότυπο και για άλλους λαούς.

Ωστόσο σαν τους συντρόφους του Οδυσσέα, ούτε κλείσαμε τα αυτιά μας στις θελκτικές Σειρήνες ούτε φοβηθήκαμε από τη φοβερή του προειδοποίηση του μάντη να μην σφάξουμε τις ιερές αγελάδες του Ήλιου. Και τον ήλιο μας τον πουλάμε με οποιοδήποτε τίμημα και από την ιστορία μας και τον πολιτισμό μας απομακρυνόμαστε για ξενόφερτες και χωρίς ίχνος ποιότητας  ηδονές.

Απομυζούμε τις πρώτες μας ύλες πολύ φτηνά, το κλίμα, τη θάλασσα, τον ήλιο, τα μνημεία μας, πρώτες ύλες που θα μπορούσανν  να μας φέρουν πολλά περισσότερα και που στο χρηματιστήριο του μέλλοντος θα είναι πολυτιμότερες και από τα πετρέλαια του αραβικού κόσμου και τα πλούσια κοιτάσματα φυσικού αερίου της ανατολικής Μεσογείου.

Η σχέση του τουρισμού και της οικονομίας γύρω από αυτόν, είναι σχέση με τον πολιτισμό, την παιδεία και την πολιτική και σε μια δημοκρατική χώρα σε όλους αναλογεί ένα μερίδιο ευθύνης.

Η ιδιωτική πρωτοβουλία όμως δεν είναι αρκετή. Βοηθά αλλά δεν επιλύει.

Οι  αλλαγές προς την ανάταση και την πρόοδο μόνο με γερές βάσεις μπορούν να επιτευχθούν και αυτές ξεκινούν από την παιδεία και τον πολιτισμό.

Ας στρέψουμε την προσοχή μας σε ό,τι επηρεάζει και διαμορφώνει αυτούς τους κρίσιμους τομείς της ζωής μας.

Ας επιχειρήσουμε με τις πολιτικές μας επιλογές να επέμβουμε με γνώση και σεβασμό, γιατί αυτό που διακυβεύεται δεν αφορά μόνο τη γενιά μας αλλά κυρίως την κληρονομιά που θα αφήσουμε στα παιδιά μας.

Η πολιτική εξάλλου είναι πρακτική τέχνη, όπως έλεγε και ο άλλος σπουδαίος φιλόσοφος μας, ο Πλάτωνας.

*Ο Γιώργος Λογιάδης είναι Οικονομολόγος – Επιχειρηματίας κι υποψήφιος βουλευτής Ηρακλείου με το ΜέΡΑ25

---