«Ολοκαύτωμα της Επαρχίας Βιάννου. Ένα ειδεχθές έγκλημα, μια υπέρτατη θυσία για την Ελευθερία. Το ημερολόγιο έγραφε 14 Σεπτεμβρίου 1943»

Toυ Σωκράτη Βαρδάκη*

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, Σεπτέμβρη του τρύγου, συναντιόμαστε συγγενείς, φίλοι, γνωστοί, επισκέπτες στα χώματα της μαρτυρικής θυσίας των προγόνων μας. Σε μια από τις πολλές γωνιές της Ελλάδας που έδωσε το αίμα της στον αγώνα ενάντια στο Γερμανό κατακτητή και τον Ναζισμό.

Στον Αμιρά της Επαρχίας Βιάννου.

Συναντιόμαστε για να τιμήσουμε αυτούς που αψήφησαν το μαρτύριο, τον πόνο και το θάνατο για ένα Ιδανικό. Την Ελευθερία.

Όσο τα χρόνια περνούν και απομακρυνόμαστε χρονικά από τα ιστορικά γεγονότα, τόσο πιο μεγάλη η ευθύνη μας απέναντι στους νεότερους αυτού του τόπου, να μάθουν την ιστορία της γης στην οποία πατούν.

Συναντιόμαστε για να αφηγηθούμε στους νεότερους την ιστορία μας. Να γίνουν αυτοί θεματοφύλακές της. Να την θωρακίσουν απέναντι σε οποιαδήποτε προσπάθεια κακόβουλου αναθεωρητισμού. Σε οποιονδήποτε κίνδυνο λησμοσύνης.

Γιατί η γνώση των ιστορικών γεγονότων είναι το μόνο εφόδιο για να νικήσεις τη λήθη, για να συνδέσεις το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον σε ένα ιστορικό συνεχές.

Έτσι λοιπόν και φέτος, 78 χρόνια από το Ολοκαύτωμα της Επαρχίας Βιάννου, θυμόμαστε και τιμούμε αυτούς που χάθηκαν από το χέρι του κατακτητή. Θαυμάζουμε την θυσία τους, που δε βάνει ανθρώπου νους.

Πώς γίνεται να αψηφάς το θάνατο; Τον πόνο; Τον αποχωρισμό;

Ποια είναι αυτή η δύναμη που σε κάνει να τα υπερβείς όλα αυτά;

Είναι το άδικο. Είναι ο πόθος για ελεύθερη πατρίδα. Είναι η ανάγκη να μπορείς να κοιτάς τα παιδιά σου στα μάτια, όταν εκείνα πεινούν.

Για αυτό και οι κάτοικοι της επαρχίας Βιάννου, τα χρόνια της γερμανικής κατοχής στο νησί, ανέπτυξαν καλά οργανωμένη αντιστασιακή δράση, αποτέλεσμα της οποίας ήταν και η πανωλεθρία των Γερμανών κατακτητών στη Μάχη της Σύμης τη 12η Σεπτεμβρίου.

 

Δύο μέρες πριν τη φρίκη…..

 

Την σύνθλιψη των Γερμανών κατακτητών στη Μάχη της Σύμης, ακολούθησε μένος για αντίποινα, δίψα για αίμα. Σκόπιμα οι κάτοικοι παραπλανήθηκαν, καθώς οι Γερμανοί διαβεβαίωναν ότι οι άντρες που κρύβονταν για να αποφύγουν αντίποινα για τη μάχη της Σύμης, ήταν ασφαλείς να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Ειδάλλως απειλούσαν ότι θα την «πληρώσουν» τα γυναικόπαιδα.

Ωστόσο, οι εντολές του Μίλλερ ήταν σαφείς: «Καταστρέψατε την επαρχία Βιάννου. Εκτελέσατε πάραυτα, χωρίς διαδικασία, τους άρρενες που είναι πάνω από 16 ετών καθώς και όλους όσοι συλλαμβάνονται στην ύπαιθρο, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας».

Ο τακτικός Γερμανικός στρατός εισέβαλε στα χωριά  Βιάννο, Αμιρά, Βαχό, Κεφαλοβρύσι,  Κρεββατά, Αγ. Βασίλειο, Πεύκο, Κάτω Σύμη, Γδόχια, Μύρτο, Μουρνιές, Ρίζα, Μάλλες… Για τρεις μέρες οι Γερμανοί στρατιώτες ακολουθούσαν πιστά τις ανατριχιαστικές οδηγίες. Εκτελούσαν άνδρες, γυναίκες και παιδιά, έκαιγαν σπίτια. Ένα μήνα μετά θα ισοπέδωναν ολόκληρα τα χωριά. Πάνω από 1000 οικίες καταστράφηκαν. Κανένα έλεος. Μόνο φωτιά, καπνός και αίμα.

Σε ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, με κατάφωρη παραβίαση του Δικαίου του Πολέμου, ενάντια σε κάθε ηθική, εκτελέστηκαν και σφαγιάστηκαν συνολικά 461 άνθρωποι, μεταξύ αυτών παιδιά, γυναίκες υπερήλικες.

Ζωντανές μαρτυρίες, που καταγράφηκαν στην «Έκθεση Καζαντζάκη», περιγράφουν πράξεις φρίκης και ασύλληπτου πόνου. Όσοι επέζησαν βίωσαν την προσφυγιά, τη φτώχεια, την εξαθλίωση. Όσοι τοίχοι κατοικιών έμειναν όρθιοι σημαδεύτηκαν από μαύρους σταυρούς: έναν για κάθε νεκρό που μετρούσε το σπίτι…

Το ημερολόγιο έγραφε 14 Σεπτεμβρίου 1943.

Μια μέρα που θα μείνει βαθιά χαραγμένη στη μνήμη όλων των Κρητικών, στη μνήμη όλων των Ελλήνων. Η μέρα που οι Γερμανοί κατακτητές έδειξαν για μια ακόμη φορά στον κόσμο το απάνθρωπο πρόσωπό τους, η μέρα που έλαβε χώρα μια από τις πιο φρικιαστικές πολεμικές πρακτικές, ένα από το πιο ειδεχθή εγκλήματα εναντίον αμάχων: το Ολοκαύτωμα της επαρχίας Βιάννου.

Παιδιά ορφανά και μαυροντυμένες μάνες έμειναν να ξαναστήσουν τα ερείπια που άφησε πίσω του ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος.

Κανείς δεν δικαιούται πλέον να αγνοεί το πρωτοφανές μαρτύριο στο οποίο υποβλήθηκε ο ελληνικός λαός κατά τη διάρκεια της Κατοχής.

Η τρομοκρατία της πείνας, των μαζικών εκτελέσεων και των καθημερινών βασανιστηρίων, η αρπαγή του πλούτου και η προσπάθεια εθνικού διαμελισμού, εντάσσονται σε ένα οργανωμένο σχέδιο γενοκτονίας που υπηρέτησε με συνέπεια, αλλά, ευτυχώς, χωρίς επιτυχία το τρίτο Ράιχ.

Ο κύκλος της κυνικής άρνησης της Γερμανίας για τις επανορθώσεις και τα οφειλόμενα προς τη χώρα μας, πρέπει να κλείσει όχι μόνο σαν οφειλή στο παρελθόν αλλά και ως νέα αφετηρία για το μέλλον.

         Σε αυτόν τον αγώνα για δικαίωση δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να νικήσει η μνήμη απέναντι στις προσπάθειες για λήθη.

Διότι, έχουν επικίνδυνα αναδειχθεί αναθεωρητικοί της ιστορίας, όσοι θέλουν να αναθεωρήσουν τα εγκλήματα, το Ολοκαύτωμα και τις ναζιστικές θηριωδίες.

Ναζιστικές θηριωδίες, που ο τόπος μας , η Κρήτη, η Βιάννος, γνώρισε πολύ καλά.

Είναι το χρέος μας, το βαρύ κληροδότημα των παππούδων και των γονέων μας, το οποίο πρέπει κι εμείς με τη σειρά μας να κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας.

Είθε η θυσία αυτών των ανθρώπων να είναι πάντα οδηγός μας, ένα δυνατό φως απέναντι στα σκοτάδια κάθε μορφής φασισμού, ρατσισμού και μίσους.

* Ο Σωκράτης Βαρδάκης είναι Βουλευτής Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία

 

---