Ο τουρκικός αναθεωρητισμός και η Ελλάδα

Άρθρο του Γιώργου Α. Ζερβάκη *

Εάν κάτι ενισχύεται ως δεδομένο τα τελευταία χρόνια σε σχέση με την εικόνα και τον ρόλο της Τουρκίας, είναι ότι προσδιορίζεται ως μια επιφανειακή δημοκρατία, που στην κοινωνικοοικονομική της διάρθρωση, υποκρύπτει τεράστιες εσωτερικές αντιθέσεις και διαιρέσεις. Με ένα πολιτικό σύστημα με δομικές ατέλειες και ελλείμματα, δημιουργούνται επακόλουθες αδυναμίες ως προς τις προσπάθειες που απαιτούνται για να μπορέσουν να ανοίξουν δρόμοι που θα της επιτρέψουν να κατανοήσει ότι οι νέο-οθωμανικές εξάρσεις δεν συνάδουν με δημοκρατικές, ευρωπαϊκές επιλογές.

Οι γεωστρατηγικές επιδιώξεις της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια, έχουν επεκταθεί με όχι υπεύθυνο τρόπο, προς την Συρία, την Λιβύη, το Ιράκ, με την χρήση στρατιωτικής εμπλοκής, ενώ συνεχίζει  την μόνιμη πρακτική αμφισβήτησης εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδος και της Κύπρου, χρησιμοποιώντας τις έρευνες για τους ενεργειακούς πόρους της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, κατά τρόπο εκβιαστικό. Επιχειρώντας να μεταθέσει τις ευθύνες των παράνομων ενεργειών της, προβάλλοντας παράνομες NAVTEX και την ίδια ώρα απαιτεί διερευνητικές επαφές διαλόγου με την Ελλάδα.

Τα γεωπολιτικά στρατηγικά θέσφατα του τουρκικού κράτους, επενδύουν σε έναν πολυμέτωπο αναθεωρητισμό, που εκτείνεται από τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τις γνωστές συμπεριφορές σε βάρος Ελλάδος και Κύπρου, εμπλέκεται στις εμφύλιες συρράξεις στην Λιβύη και στην Συρία, φθάνοντας μέχρι και τον Καύκασο. Διεκδικώντας με την χρήση ή την απειλή χρήσης στρατιωτικής ισχύος, αλλαγές παγιωμένων διεθνών συνθηκών, συσχετισμών δεκαετιών, σε συνδυασμό με εθνικιστικές αναζωπυρώσεις. 

Οι τουρκικές πρωτοβουλίες, όπως αυτές αποτυπώνονται, δημιουργούν με αποκλειστική ευθύνη της γείτονος, εντάσεις με μια σειρά χωρών, όχι μόνο με την Ελλάδα, υπονομεύοντας έτσι την ειρήνη και την σταθερότητα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Η σταθερή παραβίαση ως προς το εμπάργκο όπλων στη Λιβυκή κρίση, παρά το ότι η Τουρκία έχει υπογράψει την Συμφωνία του Βερολίνου, είναι απολύτως ενδεικτική των προθέσεων του καθεστώτος Ερντογάν, με την άρνηση της να τηρήσει μια συμφωνία που και η ίδια έχει υπογράψει.

Η Τουρκία έχει ένα τετελεσμένο στην πολιτική της, μια κατά συρροή επίδειξη παραβατικότητας που δεν αποδέχεται την διεθνή έννομη τάξη, την ειρηνική επίλυση των διαφορών. Η προκλητική πρακτική του τουρκικού συστήματος εξουσίας, στο Αιγαίο και στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, στοχεύοντας κυρίως να εκδηλώνει προκλήσεις στα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και η επίκκληση σε έναν διάλογο με την Ελλάδα, δείχνει πόσο προσχηματικές είναι οι επιδιώξεις της πολιτικής Ερντογάν, από την στιγμή που οι επιθετικές, μονομερείς κινήσεις του, παραμένουν στο προσκήνιο. Όσο επαναλαμβάνονται διεκδικήσεις που προβάλλει η Άγκυρα, αμφισβητώντας ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά και άλλων χωρών, καταρρίπτουν κάθε εκδήλωση αξιόπιστης και ειλικρινούς διάθεσης για διάλογο.

Η πολιτική της Τουρκίας με σπασμωδική αντίδραση στη νόμιμη επίτευξη συμφωνίας δυο κυρίαρχων κρατών, Ελλάδος και Αιγύπτου για τις θαλάσσιες ζώνες τους, είναι απολύτως ενδεικτική του σεβασμού που δείχνει στις Διεθνείς Συνθήκες. Και απέναντι στον τουρκικό αναθεωρητισμό, η Ελλάδα, οφείλει να κινείται στην βάση της λογικής του ρεαλισμού της διπλωματικής κινητικότητας, των πολιτικών, διπλωματικών πρωτοβουλιών, ανάλογων αυτών που διαμορφώθηκαν τελευταία και οδήγησαν στις συμφωνίες με την Ιταλία και την Αίγυπτο. Και όταν χρειάζεται, όπως έγινε στον Έβρο και στα θαλάσσια σύνορα, να λειτουργεί ως ισχυρός αποτρεπτικός παράγοντας.

Διττή εθνική στρατηγική, με αναβαθμισμένη την ισχύ των συμμαχιών που επιλέγει η χώρα, με αναβαθμισμένο τον ευρωπαϊκό της ρόλο, προσδιορίζοντας προς κάθε κατεύθυνση, την σταθερή θέση επίλυσης των όποιων συγκεκριμένων διαφορών, στην βάση των αρχών του Διεθνούς Δικαίου. Μια εθνική στρατηγική, με βασικό πυλώνα την συμμετοχή μας στην ΕΕ, την δικαιωμένη πολιτική επιλογή που μας παρέχει πλεονεκτήματα, ενισχύοντας τον γεωπολιτικό της προσανατολισμό, ακόμα και όταν αντί της ομοσπονδιακής, υπερεθνικής ολοκλήρωσης, ο μυωπικός διακυβερνητισμός που παραπέμπει σε στενές εθνικές επιλογές, δεν είναι καθολικά ενισχυτικός μιας ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής αποφασιστικότητας.

* Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης, είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης. Το άρθρο έχει γραφεί για τον ιστότοπο Politica.gr