Η Ευρώπη, ο Γαλλογερμανικός άξονας, το κοινό μέλλον

Η επέλαση της υγειονομικής πανδημίας, επηρέασε το οικονομικό και κοινωνικό κλίμα και στην Ελλάδα. Η συρρίκνωση της ιδιωτικής οικονομίας, της απασχόλησης, του παραγωγικού ρυθμού ανάπτυξης, το υφεσιακό περιβάλλον, είναι τα χαρακτηριστικά του αναγκαίου lock down, κυβερνητικών αποφάσεων για την διασφάλιση της δημόσιας υγείας, που ελήφθησαν έγκαιρα στην περίπτωση της Ελλάδος, καθυστερημένα σε άλλες χώρες της ΕΕ. Γράφει ο  Γιώργος Α. Ζερβάκης  για το Politica.gr *

Τα δύσκολα, αλλά απολύτως αναγκαία μέτρα που στοχευμένα εισηγήθηκαν τεχνοκράτες και επιστήμονες, δεν θα είχαν αποτελεσματικότητα, εάν κράτος και κοινωνία, δεν έδειχναν την απαραίτητη υπευθυνότητα στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή των μέτρων. Τώρα βρισκόμαστε σε ένα άλλο στάδιο, εξίσου κρίσιμο όμως. Οι συνέπειες της πανδημίας κατέδειξαν σύμφωνα με τις προβλέψεις όλων των αναλύσεων σε παγκόσμιο επίπεδο για τις χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας & Ανάπτυξης, το ΑΕΠ θα έχει μείωση της τάξης από 5 – 10%.

Στην κατεύθυνση της ανάσχεσης των συνεπειών που πλήττουν κράτη, επιχειρήσεις και εργαζόμενους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κινούνται σε έναν οδικό χάρτη ο οποίος περιλαμβάνει μέσα και τρόπους χρηματοδότησης. Από προγράμματα επιδοτήσεων και δάνεια έως την σύσταση του Ταμείου Ανάκαμψης του οποίου η προικοδότηση με τρομακτικούς πόρους 750 δις € μετά την συμφωνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αλλά και την αύξηση της ποσοτικής χαλάρωσης από πλευράς της ΕΚΤ έως τα 1.350 δις €, μέτρο από το οποίο ωφελείται για πρώτη φορά και η ελληνική οικονομία.

Στο πεδίο των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, ειδικά στον κοινοτικό προϋπολογισμό, η προσέγγιση των συζητήσεων και των τελικών αποφάσεων γίνονταν μέσα από την διακυβερνητική λογική των εθνικών συσχετισμών, εξέλιξη που οδηγούσε στο να χάνεται ο στόχος ενός αυξημένου προϋπολογισμού ικανού να υπηρετήσει την ΕΕ και τις πολιτικές της σε κρίσιμους τομείς, όπως η Περιφερειακή Πολιτική, τα Διαρθρωτικά Ταμεία και η Συνοχή, η Κοινή Αγροτική Πολιτική. Ένα από τα υπαρκτά ελλείμματα της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής.

Οι δυσκολίες με τις οποίες είναι αντιμέτωπη η Ευρώπη, μετά από τα πλήγματα του COVID19, αναδιατάσσει κάτω από έκτακτες συνθήκες τους συσχετισμούς σε πολιτικό, οικονομικό επίπεδο. Έτσι από τις γνώριμες εικόνες των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων και την αδυναμία συμφωνίας των ευρωπαίων ηγετών, περνάμε σε μια άλλη, πιο ελπιδοφόρα στόχευση. Την αποφασιστική ανάληψη πρωτοβουλίας από τον Γαλλογερμανικό άξονα με στόχο την συμφωνία για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 750 δις €, που όπως και σε ανάλογες περιπτώσεις δημιουργεί μια συζήτηση διαφορετικών εθνοκεντρικών παραμέτρων, χαμηλού βεληνεκούς.

Η ενεργοποίηση του Γαλλογερμανικού άξονα, με την αποφασιστική στάση του Γάλλου Προέδρου Μακρόν και της Γερμανίδας Καγκελαρίου Μέρκελ, δημιουργεί ένα αισιόδοξο σενάριο με στόχο την δρομολόγηση, την επίτευξη και την υλοποίηση μιας συμφωνίας υψηλών στόχων για τα νέα χρηματοδοτικά πρωτόκολλα. Η απόφαση αυτή, ιδιαίτερα συμβολική ως προς το αποτύπωμα της, δείχνει πόσο σημαντική ήταν πάντα για την Ευρώπη η γαλλογερμανική συνεργασία, πως λειτουργούσε σε κρίσιμες περιόδους ως η ατμομηχανή του ενοποιητικού σχεδίου.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μπροστά της μια σημαντική ευκαιρία, δημιούργημα του πολιτικού πραγματισμού που επιβάλλουν οι συνθήκες, που μπορεί να  δημιουργήσει δράση, ξεπερνώντας την τακτική των διακυβερνητικών αντιλήψεων. Και η ευκαιρία αυτή είναι η γαλλογερμανική συνεργασία, με κατεύθυνση το Σχέδιο Οικονομικής Ανάκαμψης για την αντιμετώπιση των συνεπειών της υγειονομικής πανδημίας.

Η Γερμανική προεδρία στην ΕΕ, δίνει το πλεονέκτημα αυτό το βήμα του γαλλογερμανικού άξονα που ισχυροποιεί την Ευρώπη, να αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά, να προσδιορίσει την λήψη των αποφάσεων για τα επόμενα χρόνια. Υπό την προϋπόθεση, ότι όλες οι χώρες μαζί, θα κινητοποιήσουν το ευρωπαϊκό σχέδιο, την βαθύτερη ενοποίηση.

Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά το τέλος του καταστροφικού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και εβδομήντα χρόνια μετά την διακήρυξη Σουμάν για την Ένωση της Ευρώπης σε ομοσπονδιακή κατεύθυνση, η κοινή πρόταση της καγκελαρίου Μέρκελ, στον τελευταίο χρόνο της θητείας της, με τον Γάλλο Πρόεδρο Μακρόν, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και η ευρύτερη συνεργασία των δυο ηγετών, δυο χρόνια μετά την Κοινή Διακήρυξη του Μέζενμπεργκ, είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή για να δοθεί ώθηση στο ενοποιητικό σχέδιο. Και η ευθύνη των εθνικών κυβερνήσεων, ενισχύοντας την Ευρώπη της συνοχής και  της αλληλεγγύης, είναι καθοριστική για το μέλλον όλων των Ευρωπαίων.

* Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης.