Η, ανορθολογική, κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ

Άρθρο του Χάρη Μαμουλάκη*

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Η κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι βαθιά, δομική και ανορθολογική ως αποτέλεσμα των παραπάνω. Η κρίση δεν ξεκίνησε από την εκλογή Κασσελάκη αλλά από την έκταση της ήττας στις πρόσφατες εκλογές και την συνακόλουθη παραίτηση Τσίπρα. Δεν είναι δηλαδή ούτε η εσωκομματική μειοψηφία, ούτε η εσωκομματική πλειοψηφία όργανο του Μητσοτάκη. Η κρίση και η απειλή διάσπασης του μεγαλύτερου κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς είναι το τρόπαιο της σαρωτικής του νίκης.

Ως τέτοια, η κρίση του ΣΥΡΙΖΑ απειλεί την ικανότητα μας να επιτελούμε τον ρόλο που μας ανέθεσε ο ελληνικό λαός, αυτό δηλαδή της κρουστικής αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η κρίση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ απειλεί όμως και το ίδιο το πολιτικό σύστημα. Απειλή, δηλαδή, να εισάγει το ελληνικό πολιτικό σύστημα σε μια παρατεταμένη κρίση κατακερματισμού στον χώρο της κεντροαριστεράς ή οποία, μην μπορώντας να αρθρώσει ένα πειστικό σχέδιο εναλλακτικής διακυβέρνησης, να δώσει χώρο σε μεταπολιτικά φαινόμενα ή στην λαϊκίστική άκρα δεξιά να διευρύνουν την επιρροή τους στην ελληνική κοινωνία. Η κρίση στο ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή, απειλεί με ιταλοποίηση το ελληνικό πολιτικό σύστημα.

Έρχομαι τώρα και στο ανορθολογικό σκέλος της διαμάχης. Οι οπαδοί του προέδρου αισθάνονται ότι η ψήφος τους αμφισβητείται ευθέως από πολιτικά στελέχη με πρόσβαση στην δημόσια σφαίρα. Οι επικριτές του προέδρου αισθάνονται ότι ο νέος πρόεδρος μεταλλάσσει το χαρακτήρα του ΣΥΡΙΖΑ και τον μεταμορφώνει σε ένα λαϊκίστικό κόμμα του κέντρου. Έτσι, οι πρώτοι ζητάνε περισσότερο «αίμα», ενώ οι δεύτεροι αμφισβητούν το πρόεδρο στο όνομα της ιστορίας του χώρου και της Αριστεράς. Όλες οι παραπάνω ανησυχίες είναι λογικές, αν και ο τρόπος έκφρασης τους συχνά δεν είναι, αλλά τείνουν να προεγγράφουν την συμπεριφορά άλλων στελεχών και κυρίως του ίδιου του προέδρου πριν αυτή εκδηλωθεί.

Δεν είναι λοιπόν ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ένα μεταπολιτικό φαινόμενο. Ο τρόπος με τον οποίο μερίδα των υποστηρικτών του και μερίδα των επικριτών του εκφράζονται για αυτόν όμως είναι σαφώς ένα μεταπολιτικό φαινόμενο διαβρωτικό για την κουλτούρα του δημοκρατικού κόσμου στη χώρα μας. Δεν είναι η αυστηρή κριτική το πρόβλημα, είναι η παράκαμψη των κομματικών οργάνων προς όφελος των τηλεοπτικών πάνελ για την κατάθεση της κριτικής που αποτελεί πρόβλημα. Αλλά και αντιστοίχως, δεν είναι η κριτική της βάση προς στελέχη που είναι πρόβλημα, είναι η δημόσιες απειλές που κατατίθενται ως απόπειρα φίμωσης και ψυχολογικού εκβιασμού που θυμίζει κάτι από τον όχλο της άκρας δεξιάς σε άλλες χώρες που είναι πρόβλημα.

Πάμε τώρα και στο ζήτημα της υποτιθέμενης δεξιάς στροφής του κόμματος. Τα αρμόδια όργανα έχουν προσδιορίσει πλέον την ημερομηνία διεξαγωγής του συνεδρίου και υποθέτω ότι αν ο πρόεδρος ή η νέα ηγετική ομάδα θέλει να μετατοπίσει τις θέσεις του κόμματος μας προς τα δεξιά θα έχουν την ευκαιρία να το προσπαθήσουν να το κάνουν μέσα από τις διαδικασίες του ίδιου του συνεδρίου. Αλλά κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί. Εικάζεται από υπονοούμενα και ρητορικά σχήματα του νέου προέδρου στην ομιλία του στον ΣΕΒ και από την αρθρογραφία του πριν από 10 χρόνια. Αν αυτή είναι η άποψη της νέας ηγετικής ομάδας τότε φαντάζομαι ότι πολλές και πολλοί από εμάς (πιθανά και ο ίδιος ο πρόεδρος) θα καταθέσουν μια διαφορετική άποψη. Ότι η εποχή του νεοφιλελεύθερισμού τελείωσε άδοξα και ότι η όποια αναπτυξιακή πολιτική επιβάλλει ένα ισχυρό κράτος. Ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν μπορεί παρά να παλεύει για την άρση των κοινωνικών ανισοτήτων μέσα από πολιτικές που αποσκοπούν στην αναδιανομή του εισοδήματος. Ότι είναι μονόδρομος σε μια χώρα σαν την Ελλάδα η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους για να αποφευχθούν ακραία φαινόμενα κοινωνικού αποκλεισμού. Ότι η προστασία των δυνάμεων της εργασίας είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ επιβεβλημένοι εξαιτίας της διάβρωσης της εργασίας από τις νέες τεχνολογίες. Ότι ο δρόμος της βιώσιμης ανάπτυξης είναι την εποχή της κλιματικής κρίσης μονόδρομος για εμάς και τα παιδιά μας. Κατανοώ κάποιος ή κάποια να φεύγει από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ επειδή αυτές οι ιδέες δεν είναι διασφαλισμένες. Αλλά την δίκη προθέσεων δεν την καταλαβαίνω.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν χρειάζεται σήμερα διαγραφές. Αυτές συμβάλουν μόνο στην ηρωοποίηση των πρωταγωνιστών τους στους επιμέρους μικρόκοσμους μας την ώρα που, συλλογικά, το πολιτικό μας κεφάλαιο απαξιώνεται με ταχύτατους ρυθμούς. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ χρειάζεται οδικό χάρτη για την ανάταξη του και σχέδιο που να κατατεθεί σήμερα, από όλες τις μεριές, για την αποφυγή της διάσπασης του.

*Ο Χάρης Μαμουλάκης είναι Τομεάρχης Υποδομών & Μεταφορών Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Βουλευτής Ηρακλείου – Πολιτικός Μηχανικός BEng MSc