Το πρότυπο της ευρωπαϊκής ενοποίησης και το πολιτικό σύστημα

Στην πολιτική πραγματικότητα, στον δημόσιο διάλογο, ο καθορισμός προσδιορισμών και αντιλήψεων, διαμορφώνεται από την ιστορική εξελικτική πορεία των πραγμάτων. Η διαμόρφωση αυτή, αναπτυσσόμενη τόσο σε εθνικό όσο και σε υπερεθνικό επίπεδο, χαρακτηρίζει τα πολιτικά πρόσημα. Η ευρωπαϊκή ενοποίηση, προϊόν της ελεύθερης βούλησης ευρωπαϊκών κρατών για αλληλεγγύη και συνεργασία, για μια διατηρήσιμη ειρήνη, μετά δυο καταστροφικούς παγκοσμίους πολέμους, έχει τον δικό της κυρίαρχο ρόλο και επιρροή επι των πολιτικών συστημάτων.

Στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, πρωτοβουλίες που αναφέρονται στην εξελικτική πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, στις μεγάλες επετειακές στιγμές της, δεν είναι συνηθισμένες, ούτε δεδομένες. Η υπόθεση της ευρωπαϊκής ενοποίησης, απασχολεί το πολιτικό σύστημα, ως προς τον χρηματοδοτικό του χαρακτήρα, η πολιτική διάσταση του εγχειρήματος όμως δεν καταλαμβάνει τον αναγκαίο χώρο και χρόνο στην δημόσια συζήτηση. Ακόμα και την περίοδο των ευρωπαϊκών εκλογών, η ατζέντα των συζητήσεων περισσότερο αναλώνεται σε εθνικού ενδιαφέροντος ζητήματα, με την αμιγώς ευρωπαϊκή συζήτηση να καταλαμβάνει ελάχιστο χώρο. 

Το πολιτικό σύστημα, αυτό αφορά και την αυτοδιοίκηση, πρέπει να διαμορφώσει ένα αποτελεσματικό και αποδεκτό σημείο αναφοράς με την μέγιστη υπευθυνότητα, δημιουργώντας πειστικά εγχειρήματα απέναντι στο κοινωνικό σύνολο, πειστικές δομές ως προς την εσωτερική δημοκρατία, τη νεωτερικότητα, την διασύνδεση τους με τις ευρωπαϊκές και διεθνείς εξελίξεις.

Το παρελθόν οφείλει να μας διδάσκει. Πως μπορούμε να προχωράμε την κυβερνησιμότητα, με αποτελεσματικότητα, εξωστρεφή δράση και επάρκεια λύσεων. Όποτε επιχειρήσαμε, δοκιμάσαμε, ιδιόρρυθμες διαπραγματευτικές πρακτικές, μας προέκυψαν δυσμενείς εξελίξεις, όπως το καλοκαίρι του 2015. Η πολιτική δεν μπορεί να κρυφοκοιτάζει προς παρωχημένες πολιτικές αντιλήψεις που μας χαρακτήρισαν στο παρελθόν.

Η οριοθέτηση μιας υπεύθυνης και ρεαλιστικής ατζέντα, προϋποθέτει την ανάπτυξη ορθών διλημμάτων προς την ελληνική κοινωνία. Το πολιτικό περιβάλλον γύρω μας, έχοντας σε εξέλιξη την γεωπολιτική κρίση από την στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, δημιουργεί μια παγκόσμια ενεργειακή και οικονομική κρίση, η αντιμετώπιση των οποίων γίνεται όλο και πιο σύνθετη. 

Και για αυτό απαιτούνται πλήρως ολοκληρωμένες απαντήσεις που θα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Η προώθηση και ταύτιση πραγματικότητας και ρεαλιστικών προσεγγίσεων με τις κοινωνικές δυνάμεις, οφείλει να απαντάει στα σύνθετα, γνήσια διλήμματα των αναγκών του παρόντος και του μέλλοντος.   

Στην δημόσια συζήτηση πρέπει να διαμορφωθούν συνθήκες θετικής αντιπαράθεσης, αποκλείοντας αρνητικά και διχαστικά πρότυπα, που δεν έχουν σχέση με τις νέες αναγκαιότητες της χώρας στον περιφερειακό μας περίγυρο, στην θέση της στην Ευρώπη, στον κόσμο.

Το πολιτικό μας σύστημα, χρειάζεται την διαμόρφωση των συγκρίσεων, την θεσμική θωράκιση. Ένα πολιτικό σύστημα, που από την μεταπολίτευση του 1974, επαναφέροντας και θεμελιώνοντας την πιο σταθερή και ισχυρή δημοκρατική περίοδο, με τις κυβερνητικές εναλλαγές, με την Ελλάδα να γίνεται ισότιμη εταίρους στους ευρωπαϊκούς και ατλαντικούς θεσμούς. Με την Ελλάδα να βρίσκεται στην σωστή πλευρά της ιστορίας, διαμορφώνοντας ένα παγιωμένο, αποδεκτό από το σύνολο των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων, διεθνή προσανατολισμό της χώρας.

Σε αυτές τις πέντε 10ετίες, η χώρα μας ανήκει όπως επισημαίνει ο Νίκος Αλιβιζάτος, στις φιλελεύθερες δημοκρατίες, με σοβαρά όμως ελλείμματα στο κράτος δικαίου. 

Για την Ελλάδα, ισχυρό πυλώνα αποτελεί η περιφερειακή συνεργασία, όπως έχουν αποδείξει οι σχέσεις μας με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και την Κύπρο, τόσο στο ενεργειακό, όσο και στο στρατιωτικό πεδίο.

Οι παρατηρούμενες αβεβαιότητες από τον πόλεμο στην Ουκρανία, από τις αναθεωρητικές απειλές της Άγκυρας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, απαιτούν μια δημόσια συζήτηση άλλου επιπέδου, ανοίγοντας μια ατζέντα που περιλαμβάνει πτυχές του γεωπολιτικού περιβάλλοντος, τις οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις, την ενέργεια. Κάτι που απαιτεί αντίληψη και ικανότητα όσων διακυβεύονται στην ευρύτερη περιοχή μας, μέσα από νέες προτεραιότητες, για την ενίσχυση μας εντός της ΕΕ και της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, της παρουσίας μας ως χώρα σταθερότητας στην περιοχή της Μεσογειακής λεκάνης.

Ενισχύοντας ένα διαφορετικό μοντέλο παραγωγικότητας και εξωστρέφειας, με έμφαση στην ανταγωνιστικότητα, την απασχόληση, την εισροή επενδύσεων σε κρίσιμους και ζωτικούς τομείς της οικονομίας, με δημοσιονομική σταθερότητα και συμμετοχή στην επενδυτική βαθμίδα της ΕΕ.

* Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης , είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης. Το άρθρο έχει γραφεί για τον ιστότοπο politica.gr