«Απορίες» για την Ουκρανία

Του Αργύρη Αργυριάδη*

Νεόκοπα στελέχη της αυτοδιοίκησης, μεσόκοποι πολιτευτές και λοιπά «δημόσια πρόσωπα» κατακλύζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με «ερωτήματα» για την Ουκρανία, τον Πούτιν, τη Ρωσία. Ερωτήματα που κάποιος θα μπορούσε να τα χαρακτηρίσει αφελή, αλλά στην πραγματικότητα αποτελούν μια συνειδητή προσπάθεια παραχάραξης της ιστορίας και διαστρέβλωσης της πραγματικότητας.

Ερώτημα πρώτο που θέτουν οι δημοσίως φλυαρούντες, κατά τρόπο που δήθεν πρέπει να μας προβληματίσει (άλλωστε εμείς οι Έλληνες είμαστε «έξυπνος λαός» και πάντοτε βρίσκουμε την πραγματική αλήθεια πίσω από τα γεγονότα): είναι εύλογη η επέμβαση της Ρωσίας γιατί η Ουκρανία επιθυμεί να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Μήπως στην ουσία η Ρωσία έπρεπε να αντιδράσει στην προσπάθεια των ΗΠΑ να αυξήσουν την επιρροή τους στο μαλακό υπογάστριό της; 

Η ανωτέρω φαινομενική ερώτηση στην ουσία αναδεικνύει το νεοτσαρικό αφήγημα. Θα πρέπει να αναγνωριστεί στη Ρωσία «πρώτος λόγος» για όποια χώρα η ίδια επιθυμεί. Είτε είναι μέλος του πρώην Σοβιετικής Ένωσης (όπως η Ουκρανία) είτε όχι (όπως λχ η Φιλανδία). 

Στο πλαίσιο αυτό η επιθυμία της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ θεωρείται από τη Ρωσία ως κίνδυνο για την ίδια. Πέραν του γεγονότος ότι το «εγκεφαλικά νεκρό» ΝΑΤΟ – σύμφωνα με το Γάλλο Πρόεδρο Μακρόν – «νεκρανασταίνεται» ακριβώς λόγω της παράνομης επέμβασης στην Ουκρανία, από πότε θα πρέπει οι επιλογές ενός κυρίαρχου και ανεξάρτητου κράτους, όπως είναι η Ουκρανία, να ετεροκαθορίζονται από τους βάσιμους ή μη φόβους ενός άλλου κράτους, ακόμη και εάν αυτό είναι η Ρωσία; Εκτός, όμως, των δικαιοπολιτικών ζητημάτων που προκαλεί η παράδοξη απορία των μονίμως «προβληματισμένων» και «ευαισθητοποιημένων» συμπολιτών μας θα έπρεπε – πριν μιλήσουν δημόσια – να κάνουν μια προβολή της Ρωσοουκρανικής σύρραξης στη γειτονιά μας. Ξεχνάμε ότι η Τουρκία θεωρεί αιτία πολέμου (casus belli) τυχόν άσκηση του νομίμου δικαιώματός μας για επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 μίλια; Λησμονούμε ότι μόλις πρόσφατα έθεσε μετ’ επιτάσεως το ζήτημα της αποστρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου; Αντιλαμβανόμαστε ότι υπονομεύουμε τη δική μας θέση στη διεθνή διπλωματική κονίστρα όταν θεωρούμε εύλογη τη λήψη υπόψη τυχόν «ανασφαλειών» γειτονικών κρατών για τη χάραξη εξωτερικής πολιτικής ανεξάρτητων κρατών;

Ερώτημα δεύτερο που τίθεται στο δημόσιο διάλογο είτε από αφέλεια είτε από σκοπιμότητα.  Για ποιο λόγο να μην επέμβει η Ρωσία για να προστατέψει τους ρωσόφωνους πληθυσμούς των αυτοανακηρυγμένων «Λαϊκών Δημοκρατιών» του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ της ανατολικής Ουκρανίας; Και αυτή η απάντηση θα έπρεπε να ήταν εύκολη, ιδίως για εμάς τους Έλληνες. Πρώτον, τα γεγονότα κατέδειξαν ότι η Ρωσία δεν αρκέστηκε στην ανατολική Ουκρανία. Συνεπώς, η επίκληση προστασίας των πληθυσμών αυτών είναι μια πρόφαση. Δεύτερον, διότι τα ίδια επιχειρήματα είχαν οι Τούρκοι όταν επιτέθηκαν στην Κύπρο. Στόχος τους ήταν δήθεν η προστασία της τουρκοκυπριακής μειονότητας. Αύριο θα μπορούν να ισχυριστούν ότι επιθυμούν να πράξουν το ίδιο για να προστατεύσουν τους μουσουλμάνους στη Θράκη ή αλλού. Πόσο δύσκολο είναι να καταλάβουμε ότι «νομιμοποιώντας» – έστω στο δημόσιο διάλογο – ξένες επεμβάσεις στα εσωτερικά άλλων χωρών βγάζουμε μόνοι μας τα ματάκια μας;

*Ο Αργύρης Αργυριάδης είναι Δικηγόρος, Διαπιστευμένος Διαμεσολαβητής & Διαχειριστής Αφερεγγυότητας​