Τι είναι το Κουμπ Μελά; – Η πολυπληθέστερη άφεση αμαρτιών ξεκίνησε στην Ινδία
Σύμφωνα με έναν παλιό μύθο, ο θεός Βισνού άρπαξε από τους δαίμονες ένα χρυσό αγγείο που περιείχε το νέκταρ της αθανασίας. Με αυτό το νέκταρ έρχονται σε επαφή χιλιάδες πιστοί κατά τη διάρκεια του Κουμπ Μελά μια γιορτή, διάρκειας 55 ημερών, όπου βρίσκει τις ρίζες της στον παραπάνω μύθο. Ενώ, «Κουμπ» θα πει δοχείο και «Μελά» δίκαιο.
Το Κουμπ Μελά, το οποίο σύμφωνα με το BBC αποτελεί τη μεγαλύτερη συνάντηση-συγκέντρωση πιστών στον κόσμο, πραγματοποιείται κάθε 12 χρόνια και διαρκεί έξι εβδομάδες. Φέτος οι αρχές αναμένουν η συμμετοχή να φτάσει τα περίπου 400 εκατομμύρια.
Τι γιορτάζεται στο Κουμπ Μελά
Γιορτάζεται σε έναν κύκλο περίπου 12 ετών, για να γιορτάσει κάθε επανάσταση που ολοκληρώνει ο Brihaspati (Δίας). Το Κουμπ Μελά πραγματοποιείται κυρίως σε τέσσερις παραποτάμιους τόπους προσκυνήματος, και συγκεκριμένα: Prayagraj (συμβολή των ποταμών Γάγγη-Yamuna-Sarasvati), Haridwar (Γάγγης), Nashik (Godavari), και Ujjain (Shipra).
Αλλά τώρα το Κουμπ Μελά έχει αναβιώσει και σε ένα πέμπτο μέρος. Το άλλο αναζωογονημένο Κουμπ Μελά γιορτάζεται στο Bansberia Tribeni Sangam στη Δυτική Βεγγάλη στη συμβολή των ποταμών Hooghly και Saraswati, χρονολογείται από χιλιάδες χρόνια, αλλά σταμάτησε πριν από 700 χρόνια.
Η γιορτή σηματοδοτείται από μια τελετουργική βουτιά στα νερά, αλλά και μια άνθιση του εμπορίου της περιοχής με πολυάριθμες εμποροπανηγύρεις, εκπαίδευση, θρησκευτικές ομιλίες από αγίους, μαζικές συγκεντρώσεις μοναχών και διασκέδαση. Οι πιστοί θεωρούν ότι η κολύμβηση σε αυτά τα ποτάμια είναι ένα μέσο για prāyaścitta (εξιλέωση, μετάνοια, επανορθωτική δράση) για τα λάθη του παρελθόντος και ότι τους καθαρίζει από τις αμαρτίες τους.
Ωστόσο, το θεαματικότερο σημείο της μεγάλης αυτής γιορτής αποτελεί μια τελετουργική στιγμή κατά την οποία μια σειρά των γυμνών και καλυμμένων με στάχτη «αγίων» ινδουιστών, γνωστοί ως Naga sadhus, να κάνουν τη βουτιά για να εξαγνιστούν από τις αμαρτίες τους.
O Άντι Σανκάρα
Το φεστιβάλ παραδοσιακά αποδίδεται στον ινδουιστή φιλόσοφο και άγιο του 8ου αιώνα Άντι Σανκάρα, ως μέρος των προσπαθειών του να ξεκινήσει μεγάλες ινδουιστικές συγκεντρώσεις για φιλοσοφικές συζητήσεις και αντιπαραθέσεις μαζί με ινδουιστικά μοναστήρια.
Ωστόσο δεν υπάρχει λογοτεχνική ένδειξη ότι οι μαζικές συγκεντρώσεις ονομάζονταν Κούμπα Μελά πριν τον 19ο αιώνα. Υπάρχουν άφθονες αποδείξεις σε ιστορικά χειρόγραφα και επιγραφές για μια ετήσια Μαγκά Μελά στον Ινδουισμό – με περιοδικές μεγαλύτερες συγκεντρώσεις μετά από 6 ή 12 χρόνια – όπου οι προσκυνητές συγκεντρώνονταν μαζικά και όπου μια από τις τελετουργίες περιελάμβανε μια ιερή βουτιά σε ένα ποτάμι ή μια ιερή δεξαμενή.
Σύμφωνα με τον Κάμα ΜακΛιν, οι κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατικής εποχής και η αντίδραση στον Οριενταλισμό οδήγησαν στην επαναπροσδιορισμό και επαναδραστηριοποίηση του αρχαίου Μαγκά Μελά ως Κουμπ Μελά της σύγχρονης εποχής, ιδιαίτερα μετά την ινδική εξέγερση του 1857.
Το Κουμπ Μελά είναι ένα σημαντικό προσκύνημα και φεστιβάλ στον Ινδουισμό
Το πιο μεγάλο προσκύνημα όλων των εποχών άρχισε στην Ινδία. Τα μαζικά τελετουργικά λουτρά ξεκίνησαν σήμερα στο Πραγιαγκράτζ της βόρειας Ινδίας για τη μεγάλη ινδουιστική γιορτή Κουμπ Μελά, στην οποία αναμένεται να συμμετάσχουν περίπου 400 εκατομμύρια άνθρωποι.
Πριν καν βγει ο ήλιος, οι πρώτες ομάδες προσκυνητών μπήκαν στα παγωμένα νερά, στο σημείο όπου ενώνονται οι ιεροί ποταμοί Γάγγης, Γιαμούνα και ο μυθικός Σαρασβάτι, για να ξεπλύνουν τις αμαρτίες τους, όπως απαιτεί η ινδουιστική παράδοση.
Μια συνάντηση που αναμένεται να σπάσει όλα τα ρεκόρ
Το ραντεβού αυτό, που οργανώνεται κάθε 12 χρόνια, αναμένεται ότι φέτος -από τις 13 Ιανουαρίου ως τις 26 Φεβρουαρίου- θα σπάσει όλα τα ρεκόρ.
Στους προηγούμενους θρησκευτικούς εορτασμούς που είχαν πραγματοποιηθεί στο ίδιο μέρος το 2019, είχαν συμμετάσχει 240 εκατομμύρια πιστοί, σύμφωνα με την κυβέρνηση.
Σε σύγκριση, το μεγάλο ετήσιο μουσουλμανικό προσκύνημα στη Μέκκα της Σαουδικής Αραβίας συγκέντρωσε το 2024 1,8 εκατομμύριο πιστούς.
Ο Ναρέντρα Μόντι ορίζει την έναρξη της τελετής
Ο εθνικιστής ινδουιστής πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 2014, χαιρέτισε την έναρξη των εορτασμών.
«Το Κουμπ Μελά 2025 (…) συγκεντρώνει μια αναρίθμητη μάζα ανθρώπων σε μια ιερή συρροή πίστης, αφοσίωσης και πολιτισμού» και ενσαρκώνει «την αιώνια πνευματική κληρονομιά της Ινδίας», δήλωσε σε μήνυμά του που δημοσιοποίησε μέσω του λογαριασμού του στο X.
Μια υποδοχή πλήθους αντίστοιχου των πληθυσμών των ΗΠΑ και του Καναδά μαζί
Ακόμη και για την πιο πολυάνθρωπη χώρα του κόσμου, με 1,4 δισεκατομμύριο κατοίκους και συνηθισμένη στην επιμελητειακή υποστήριξη μαζικών εορτασμών, η υποδοχή πλήθους αντίστοιχου των πληθυσμών των ΗΠΑ και του Καναδά μαζί αποτελεί ηράκλειο άθλο.
Οι οργανωτές εγκατέστησαν 150.000 τουαλέτες, 68.000 φανοστάτες και μια πόλη από σκηνές που εκτείνεται σε μια επιφάνεια αντίστοιχη των δύο τρίτων του Μανχάταν της Νέας Υόρκης.
Ένα πυκνό πλήθος προσκυνητών, που έφθασαν απ’ όλη την Ινδία και πέραν αυτής, κατέλαβε ήδη από το σαββατοκύριακο την έκταση αυτή.
Αφηγήσεις των συμμετεχόντων στη μεγάλη γιορτή
«Η χαρά είναι μεγάλη», λέει η 45χρονη Σουρμίλα Ντέβι βγαίνοντας από το νερό. «Για μένα, είναι σαν να βυθίζομαι μέσα σε νέκταρ».
«Παρά το πλήθος, αισθάνομαι μια απέραντη γαλήνη», λέει ο Γκοπάλ Ντέβι Σάντι Γκουτζάρ, ο οποίος έκανε το ταξίδι μέχρι εκεί από το δυτικό ινδικό κρατίδιο Ρατζαστάν.
Μαζί με τους γείτονές της στη δυτική πολιτεία Γκουτζαράτ, η Τζαϊσρί Μπεν Σαχτιλάλ ταξίδεψε τρεις ημέρες με το λεωφορείο για να βρεθεί εκεί. «Περιμένω τόσο καιρό να κάνω το λουτρό μου στον ιερό ποταμό», είπε.
Για να εκφράσει την «ινδουιστική κουλτούρα» της, η Σονάλι Μπαντιοπάντια δεν δίστασε, από την πλευρά της, να μεταβεί εκεί αεροπορικώς από την κατοικία της στη Νεβάδα, στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι πιστοί άρχισαν ήδη από χθες, Κυριακή, να συρρέουν κατά μήκος των ποταμών, υπό τους ήχους τυμπάνων και ανάμεσα σε πομπές ελεφάντων και ελκυστήρων πάνω στους οποίους υπάρχουν αγάλματα ινδουιστικών θεοτήτων.
Ανάμεσα στο πλήθος, μοναχοί ντυμένοι με πορτοκαλί ενδύματα -το χρώμα του ινδουισμού- και ασκητές με το σώμα τους μαυρισμένο από στάχτες μοιράζουν ευλογίες.
Όσο για τους πιο ανυπόμονους πιστούς, αυτοί δεν περίμεναν την επίσημη ένταξη των εορτασμών για να μπουν στα νερά των ποταμών.
«Μόλις βρεθείς μέσα στο νερό, δεν αισθάνεσαι καν πια το κρύο», λέει ο 56χρονος Σαντρακάντ Ναγκβέ Πατέλ. «Είναι σαν να γίνομαι πλέον ένα με τον Θεό».
Εκτός από το ξέπλυμα των ανομημάτων, τα λουτρά στο σημείο όπου συρρέουν οι ιεροί ποταμοί στη διάρκεια του Κουμπ Μελά επιτρέπουν επίσης στους πιστούς να απελευθερωθούν από τον κύκλο της αναγέννησης και της μετενσάρκωσης.
Κάποιες πρώτες δυσάρεστες εξελίξεις
Όπως αναμενόταν, ο συνωστισμός των πρώτων λουτρών άνοιξε και το χορό των πρώτων «εξαφανίσεων».
Με το σάρι της ακόμα βρεγμένο, η Μπιχάρ Σουσίλα έχει αρχίσει να αναζητεί την κόρη της. «Ξέρω πως δεν είναι μακριά, όμως δεν την βλέπω», λέει ανήσυχη.
Η ινδική αστυνομία έχει αναπτύξει σημαντικές δυνάμεις, έως 40.000 αστυνομικούς, για να εξασφαλίσει, σύμφωνα με έναν εκπρόσωπο, «τη μέγιστη ασφάλεια» στους προσκυνητές στη διάρκεια των έξι εβδομάδων που θα διαρκέσουν οι εορτασμοί. Έχουν τοποθετηθεί επίσης κάμερες εξοπλισμένες με δυνατότητες τεχνητής νοημοσύνης για να εξασφαλίζουν συνεχή παρακολούθηση.
*Πηγή: ΑΠΕ- ΜΠΕ