Politica 89.8
Ο στρατηγός Γρίβας, ο οποίος υπέκυψε την Κυριακή (σ.σ. 27 Ιανουαρίου 1974) στην κοινή ανθρώπινη μοίρα, έπειτα από καρδιακή προσβολή, απέθανε στις επάλξεις πράγματι του αγώνος, όπως αυτός τον είχε συλλάβει, τον είχε οργανώσει και τον διεξήγε. Οσεσδήποτε αντιδράσεις και εάν προεκάλεσε η τελευταία φάσις του αγώνος του, κανείς εν τούτοις δεν μπορεί να αρνηθή ότι τα κίνητρα του στρατηγού ήσαν εθνικά και ευγενικά, να ενώση την Κύπρο με την Ελλάδα, και ότι στον αγώνα του αφιέρωσε όλο το πάθος της ψυχής του και όλες τις σωματικές του δυνάμεις ως την τελευταία ικμάδα τους.
Απέθανε με ανεκπλήρωτο το όνειρο της Ενώσεως. Αφήνει όμως, πέραν από τον θάνατο, τον θρύλο που ενεσάρκωσε στην ωραιότερη εποχή της ζωής του: του αγωνιστή που δεν λογαριάζει τους υλικούς συντελεστάς της επιτυχίας, αλλά μόνο τους συντελεστάς της ψυχής και του αισθήματος, και που μ’ αυτούς —μικρός αυτός— αντιπαλαίει τον Γίγαντα και τον νικά: τον θρύλο του Διγενή.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 29.1.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»
Κάποτε, και πολύ σύντομα ασφαλώς, όσες επιφυλάξεις και αντιρρήσεις προεκάλεσε η δράσις του στο τελευταίο διάστημα, θα λησμονηθούν, για να μείνη όμως ο θρύλος του Διγενή σαν λαμπρό ορόσημο στην διαδρομή του Έθνους. Με τον θρύλο αυτόν, που δεν είναι μόνο του στρατηγού Γρίβα, αλλά και όλων όσων αγωνίστηκαν μαζί του και θυσιάστηκαν, πλουτίσθηκε η ιστορία του Έθνους και μ’ αυτόν θα οδηγήται πάντοτε και η Κύπρος και η Ελλάδα στον δρόμο προς την Ένωσι.
Ο στρατηγός Γρίβας εγεννήθη πριν από 75 χρόνια στο Τρίκωμο Αμμοχώστου της Κύπρου. Ενεγράφη στην Σχολή Ευελπίδων και το 1919 απεφοίτησε ως ανθυπολοχαγός. Εφοίτησε στην Σχολήν Εφαρμογής Πεζικού, στην Σχολήν Ιππικού της Γαλλίας, καθώς και στις Ανώτερες Σχολές Πολέμου Ελλάδος και Γαλλίας, καταρτισθείς σε επιτελικόν αξιωματικόν.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 29.1.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»
Πήρε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία και στον Ιταλοελληνικό Πόλεμο και το 1945 απεστρατεύθη με αίτησή του με τον βαθμό του συνταγματάρχη.
Στην Κατοχή ηγήθη της οργανώσεως αντιστάσεως «Χ». Έπειτα από την απελευθέρωση η «Χ» μετετράπη σε κόμμα και μετέσχε των εκλογών του 1946.
Η μεγάλη εποχή του Γρίβα σημειώνεται το 1955, όταν ανέλαβε να οργανώσει τον απελευθερωτικόν αγώνα της Κύπρου. Κατέρχεται μυστικά στο νησί και την 1ην Απριλίου 1955 κηρύσσει τον ένοπλον αγώνα εναντίον των Άγγλων κατακτητών επί κεφαλής της Εθνικής Απελευθερωτικής Οργανώσεως Κύπρου (ΕΟΚΑ). Στον αγώνα αυτόν επέδειξε όλα τα καταπληκτικά προσόντα του, του συνωμότη και καταδρομέα. Με δυνάμεις μικρές σχετικά προς εκείνες του αντιπάλου, αλλά και με τη χρησιμοποίηση μεθόδων συνωμοτικών και καταδρομικών, με την οργάνωση ολιγαρίθμων ομάδων ανταρτών, κατώρθωσε να φθείρει τον αντίπαλον, να του προκαλέσει σύγχυση, να τον κουράσει και τελικά να τον καταβάλει, παρ’ όλο που αυτός είχε εν τω μεταξύ κατακλύσει την Κύπρο με στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις, που ματαίως τον ανεζήτουν και τον κατεδίωκον.
Τέσσερα έτη εκράτησε ο αγώνας του Γρίβα και της ΕΟΚΑ, μέχρι τον Φεβρουάριο του 1959, ότε ανεκηρύχθη με τις συμφωνίες της Ζυρίχης και Λονδίνου η ανεξαρτησία της Κύπρου.
Τον Μάρτιον 1959 έρχεται στην Αθήνα, όπου του γίνεται υποδοχή ήρωος. Η ελληνική κυβέρνηση τού απονέμει τον βαθμό του αντιστρατήγου και τον Μεγαλόσταυρον του Σωτήρος, και η Βουλή τον ανακηρύσσει «άξιον της πατρίδος».
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 29.1.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»
Ως το 1964 παρέμεινε στην Ελλάδα. Για ένα μικρό διάστημα ανεμίχθη στην πολιτική. Τα γεγονότα όμως, και συγκεκριμένως η κρίση που προεκλήθη στην Κύπρο συνεπεία της τουρκοκυπριακής ανταρσίας των Χριστουγέννων του 1963, στρέφουν και πάλιν την προσοχή του προς το νησί και τον αγώνα του για την αποτροπή της απειλουμένης τουρκικής εισβολής και την πραγματοποίηση της Ενώσεως. Τον Ιούνιο του 1964 κατέρχεται στην Κύπρο και αναλαμβάνει την οργάνωση των αμυντικών δυνάμεων του νησιού. Ως αρχηγός των κυπριακών αμυντικών δυνάμεων παρέμεινε στην Κύπρο ως τον Νοέμβριο του 1967, οπότε απεχώρησε, έπειτα από τα γεγονότα της Κοφίνου.
Στην Κύπρο κατεβαίνει και πάλιν μυστικά τον Σεπτέμβριο του 1971. Κατέχεται από την ανησυχίαν ότι η διαχείριση του Κυπριακού δεν οδηγεί στην Ένωση με την Ελλάδα, αλλά στη διαιώνιση του ανεξαρτησιακού καθεστώτος και ακόμη στην ιδεολογική απομάκρυνση του νησιού από τον εθνικό κορμό. Έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον πρόεδρο Μακάριο και οργανώνει ένοπλο αγώνα με τη συγκρότηση της ΕΟΚΑ Β’. Ο θάνατος τον βρήκε ενώ η ενδοελληνική διένεξη στην Κύπρο παρουσίαζε νέα συμπτώματα οξύτητος.
*Κείμενο που έφερε τον τίτλο «Γ. Γρίβας – Διγενής, ο θρύλος και ο άνθρωπος» και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Το Βήμα» την Τρίτη 29 Ιανουαρίου 1974, δύο ημέρες μετά το θάνατο του στρατηγού Γεωργίου Γρίβα.
Στην ίδια σελίδα της εφημερίδας είχε συμπεριληφθεί η προκήρυξη που είχε εκδώσει η ΕΟΚΑ Β’, προκειμένου να αναγγείλει την εθνική απώλεια:
«Πανέλληνες, η ΕΟΚΑ Β’ αναγγέλλει τον θάνατον του αρχηγού της Γεωργίου Γρίβα – Διγενή, επισυμβάντα την 2αν μ.μ. της 27ης Ιανουαρίου εκ καρδιακής προσβολής.
Το θλιβερόν γεγονός του θανάτου του ηρωικού ανδρός, με την γνωστήν εις τους πάντας εθνικήν προσφοράν του, συνέβη καθ’ ην στιγμήν η σημαία του αγώνος διά την Ένωσιν είναι αναπεπταμένη.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 29.1.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»
Αναπεπταμένην θα την κρατήσωμεν μέχρι της ολοκληρώσεως του σκοπού του αγώνος.
Την ηγεσίαν της οργανώσεως ανέλαβεν, ορισθείς υπό του θανόντος αρχηγού, αντικαταστάτης.
Ο αγών, τον οποίον ούτος ήρχισε το 1955, συνεχίζεται.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 29.1.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»
Καλούνται οι Πανέλληνες και ιδιαιτέρως αι κυβερνήσεις Ελλάδος και Κύπρου να αντιμετωπίσουν το θλιβερόν τούτο γεγονός μετά της δεούσης ιστορικής ευθύνης και τιμής.
Ο νεκρός αρχηγός παραδίδεται προς το ελληνικόν Έθνος, το οποίον εις Κύπρον αντιπροσωπεύει η πρεσβεία της μητρός Πατρίδος.
ΕΟΚΑ Β’».
Εξάλλου, στο πρωτοσέλιδο του «Βήματος», ακριβώς κάτω από τον κύριο τίτλο της εφημερίδας, υπήρχαν δύο παράγραφοι αφιερωμένες στον αποθανόντα στρατιωτικό και πολιτικό. Σε αυτές διαβάζουμε τα εξής:
«Ο ΔΙΓΕΝΗΣ
Εξέλιπε την Κυριακή σε μια κρίσιμη ώρα των κυπριακών εξελίξεων η ηρωική μορφή του ενωτικού αγώνος της Κύπρου, ο στρατηγός Γρίβας – Διγενής. Η Κύπρος και η Ελλάς πενθούν την απώλεια ενός πιστού στην εθνική ιδέα στρατιώτη, που ενέπνευσε μία ολόκληρη νέα γενεά Ελλήνων της Κύπρου και ωργάνωσε και διηύθυνε με διεθνώς αναγνωρισθείσα ικανότητα τον ένοπλο απελευθερωτικό αγώνα της Μεγαλονήσου και έκτοτε αφοσιώθηκε ολοκληρωτικώς στην υπόθεση της Ενώσεως, στην οποία ανάλωσε ανιδιοτελώς όλες του τις δυνάμεις. Όλοι οι Έλληνες, παραμερίζοντας διαφορές αντιλήψεων όσον αφορά την τακτική και τη στρατηγική της κυπριακής μάχης, τιμούν με ευγνωμοσύνη την προσφορά του απέριττου στρατηγού και την απροϋπόθετη αφοσίωση στο χρέος.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 29.1.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»
Η επανεκτίμηση του έργου του στρατηγού και η αναγνώριση της αγνότητος των προθέσεών του ας αποτελέσουν τη στιγμή αυτή την αφορμή ανατοποθετήσεως όλων των παραγόντων μπροστά στο εκκρεμές εθνικό θέμα. Η ευόδωση των εθνικών μας επιδιώξεων προϋποθέτει την ενότητα όλων των δυνάμεων, τη συμφιλίωση και τη σύμπνοια. Ας εκλείψη οποιαδήποτε μορφή βίας, από οπουδήποτε και αν προέρχεται, και ας συνενωθούν όλες οι δυνάμεις στον κοινό σκοπό. Ας σταματήσουν οι έριδες, ας παραμερισθούν οι διαφωνίες του παρελθόντος και όλοι ενωμένοι ας διαθέσουν τις δυνάμεις τους για τον σκοπό για τον οποίο έπεσε ο τιμώμενος σήμερα μαχητής!»
Ο Γεώργιος Θεοδώρου Γρίβας, ο επονομασθείς Διγενής, ο οποίος είλκε την καταγωγή του από το Τρίκωμο Αμμοχώστου, απεβίωσε στη Λεμεσό στις 27 Ιανουαρίου 1974, ημέρα Κυριακή.
Η κεντρική φωτογραφία του παρόντος άρθρου προέρχεται από το διαδικτυακό τόπο του Ιδρύματος Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα – Διγενή.
