Στη Βουλή το θέμα κατάργησης του ΑΜΚΑ προσφύγων και μεταναστών

Ερώτηση προς τους Υπουργούς Εργασίας, Υγείας και Προστασίας του Πολίτη, κατέθεσαν 58 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, αναδεικνύοντας τα πολλαπλά προβλήματα που έχουν προκύψει από την αναστολή της εγκυκλίου για την απόδοση ΑΜΚΑ σε πολίτες τρίτων χωρών.

Πρόκειται για τη γνωστή απόφαση του νέου Υπουργού Εργασίας, ο οποίος ανακάλεσε τη σχετική εγκύκλιο ισχυριζόμενος ότι «η χώρα δεν είναι ξέφραγο αμπέλι», ενώ με εγκύκλιό του ο νέος Υπουργός Υγείας ανέφερε ότι «δεν θα πληρώνουν οι Έλληνες τις υπηρεσίες που το ΕΣΥ παρέχει σε αλλοδαπούς ασφαλισμένους». Πρόκειται για ενέργειες που παραβιάζουν βασικές εγγυήσεις του διεθνούς δικαίου και των διεθνών οργανισμών οι οποίες δεσμεύουν τη χώρα μας, ενώ έχουν ήδη δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην εκπαίδευση των προσφυγόπουλων, στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας για τους αιτούντες άσυλο, τους πρόσφυγες και τους μετανάστες καθώς και στην πρόσβασή τους στην εργασία.

Με τη σχετική ερώτηση, καλούν τους αρμόδιους Υπουργούς να μεριμνήσουν τάχιστα, έτσι ώστε να αποκατασταθούν οι διαδικασίες απόδοσης ΑΜΚΑ σε πολίτες τρίτων χωρών και να διασφαλίζονται τα δικαιώματά τους και η κοινωνική συνοχή σε συμμόρφωση με το ενωσιακό δίκαιο και το εθνικό νομοθετικό πλαίσιο.

 

Αναλυτικά το κείμενο της Ερώτησης:

Θέμα: «Αναστολή απόδοσης ΑΜΚΑ σε πολίτες τρίτων χωρών».

Με τις διατάξεις του άρθρου 153 του Ν. 3655/2008 (Α΄ 58) από 01.06.2009 ο ΑΜΚΑ καθιερώθηκε υποχρεωτικά ως αριθμός εργασιακής και ασφαλιστικής ταυτοποίησης όλων των πολιτών της χώρας.

Ο ΑΜΚΑ, έπειτα από μία δεκαετία, έχει μετατραπεί στην πράξη σε ένα πολύ σημαντικό εργαλείο κοινωνικής πολιτικής, καθώς εκτός από την εργασιακή και ασφαλιστική ταυτοποίηση και την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, είναι πλέον απαραίτητος για την εύρυθμη καθημερινότητα των ανθρώπων που διαβιούν στη χώρα και την πρόσβασή τους σε μία σειρά από υπηρεσίες, όπως π.χ. η εγγραφή των νεοεισαχθέντων στα πανεπιστημιακά ιδρύματα, η έκδοση κάρτας μετακίνησης με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, η έκδοση Ατομικού Δελτίου Υγείας Μαθητή για την εγγραφή στο νηπιαγωγείο και την Α’ Τάξη Δημοτικούκαι λοιπές περιπτώσεις.

Η υπ’ αρίθμ. οικ.7791/245/Φ80321/1-4-2009 (Β’ 596) Κοινή Υπουργική Απόφαση καθορίζει τις διαδικασίες για την απόδοση ΑΜΚΑ από τα ΚΕΠ και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης. Σύμφωνα με το άρθρο 4 της εν λόγω ΚΥΑ τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για ξένους υπηκόους είναι:«Δελτίο ταυτότητας ομογενούς ή δελτίο ταυτότητας (αντίστοιχο της ελληνικής αστυνομικής) ή διαβατήριο, ή πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης επίσημα μεταφρασμένο στα ελληνικά (όταν δεν υπάρχει δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο ή τα έγγραφα αυτά δεν περιέχουν τα ζητούμενα για την απογραφή στοιχεία). Για ανήλικα άτομα που γεννήθηκαν στην Ελλάδα, αρκεί η ληξιαρχική πράξη γέννησης».

Με τον Ν. 4368/2016 (Α’ 21), η Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θεσμοθέτησε την υγειονομική κάλυψη ανασφάλιστων και ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Στο άρθρο 33 του Νόμου ορίστηκαν οι δικαιούχοι των δικαιωμάτων αυτών, δηλαδή «οι μη άμεσα ή έμμεσα ασφαλισμένοι Έλληνες πολίτες ή ελληνικής καταγωγής ομογενείς, οι πολίτες κρατών−μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και λοιπών τρίτων χωρών, οι οποίοι διαθέτουν νομιμοποιητικά έγγραφα παραμονής στην Ελλάδα, καθώς και τα μέλη των οικογενειών (σύζυγος και ανήλικα ή προστατευόμενα τέκνα) όλων των προαναφερομένων». Στο ίδιο άρθρο απαριθμούνται μία σειρά από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, δικαιούχους ή αιτούντες διεθνούς προστασίας, δικαιούχους ή αιτούντες αδειών διαμονής, οι οποίοι επίσης έχουν τα παραπάνω δικαιώματα.

Παρά το ως άνω θεσμικό πλαίσιο, παρατηρούνταν προβλήματα κατά την έκδοση ΑΜΚΑ από τα ΚΕΠ σε ξένους υπηκόους. Γι’ αυτό, το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, για να ερμηνεύσει την ΚΥΑ του 2009, προχώρησε αρχικά στην έκδοση της υπ’ αρίθμ.31547/9662/13.2.2018 Εγκυκλίου για απόδοση ΑΜΚΑ σε δικαιούχους διεθνούς προστασίας και αιτούντες άσυλο – στην οποία προβλέπονταν μεταξύ άλλων και ειδικά ζητήματα, όπως η έλλειψη διεύθυνσης κατοικίας κ.ά. – και στη συνέχεια στην έκδοση δεύτερης Εγκυκλίου, της υπ’ αρίθμ. 28107/1857/20.06.2019 – όπου διευκρινίζονταν τα δικαιολογητικά που έπρεπε να επιδείξουν όλες οι κατηγορίες ξένων υπηκόων, ήτοι οι πολίτες κρατών-μελών της Ε.Ε., οι πολίτες τρίτων χωρών και οι αιτούντες και δικαιούχοι διεθνούς προστασίας.

Μία από τις πρώτες κινήσεις του νέου Υπουργού Εργασίας, στις 11.07.2019 ήταν να ανακαλέσει την τελευταία Εγκύκλιο, με το υπ’ αρίθμ.Φ.80320/οικ.31355/Δ18.2084 έγγραφο, ισχυριζόμενος ότι «η χώρα δεν είναι ξέφραγο αμπέλι». Επιπλέον, στις 13.08.2019 ο Υπουργός Υγείας εξέδωσε την υπ’ αρίθμ. Γ2δ/Γ.Π. οικ.59202 Εγκύκλιο τονίζοντας ότι «δεν θα πληρώνουν οι Έλληνες τις υπηρεσίες που το ΕΣΥ παρέχει σε αλλοδαπούς ασφαλισμένους».

Επειδή με τη διακοπή χορήρησης ΑΜΚΑ σε ξένους υπηκόους παρεμποδίζονται θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, ειδικά αυτά των ευάλωτων ομάδων, όπως των ασυνόδευτων ανηλίκων,

Επειδή παρατηρούνται ήδη σοβαρά προβλήματα στην ελεύθερη πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στην εγγραφή αρκετών προσφυγόπουλων σε σχολεία καθώς και στην έκδοση άδειας εργασίας για αλλοδαπούς εργάτες γης με βάση το άρθρο 13Α του Ν. 4251/2014,

Επειδή με τα άρθρα 15 και 17 του Ν. 4540/2018 (Α’ 91), που ενσωματώνονται διατάξεις της Οδηγίας 2013/33/ΕΕ, το Ελληνικό κράτος δεσμεύεται να παρέχει σε αιτούντες άσυλο ελεύθερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας και τη δημόσια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αντίστοιχα,

Επειδή στην Έκθεση του 2018 του Ευρωπαϊκού Γραφείου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αναφέρεται ρητώς ότι «δεν υφίσταται Δημόσια Υγεία χωρίς προστασία των προσφύγων-μεταναστών»,

Επειδή η μη πρόσβαση ομάδων πληθυσμού στις υπηρεσίες υγείας εγκυμονεί κινδύνους συνολικά για τη δημόσια υγεία,

Επειδή έχουν περάσει ήδη δύο μήνες από την ανάκληση της Εγκυκλίου κατά την οποία αναφέρθηκε ότι «θα ακολουθήσει έγγραφο με το οποίο θα δοθούν αναλυτικές οδηγίες για την απόδοση ΑΜΚΑ» και το μόνο έγγραφο που έχει ήδη δημοσιευτεί είναι οι από 12.09.2019 Οδηγίες του ΕΦΚΑ για απόδοση ΑΜΚΑ αποκλειστικά σε πολίτες χωρών της Ε.Ε.,

Επειδή έχει αποσταλεί ήδη σχετική επιστολή από τον Συνήγορο του Πολίτη προς τους συναρμόδιους Υπουργούς,

 

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1) Θα μεριμνήσουν, ώστε να αποκατασταθούν οι διαδικασίες για απόδοση ΑΜΚΑ σε πολίτες τρίτων χωρών;

2) Θα προβούν σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, ώστε να διασφαλίζονται τα δικαιώματα των πολιτών τρίτων χωρών και η κοινωνική συνοχή σε συμμόρφωση με το ενωσιακό δίκαιο και το εθνικό νομοθετικό πλαίσιο;

---