Politica 89.8
Ο Ντόναλντ Τραμπ, πρόεδρος των ΗΠΑ την τετραετία 2017- 2021, ύστερα από τέσσερα χρόνια απουσίας λόγω της ήττας του στις εκλογές του 2020, ετοιμάζεται σήμερα να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο και να ορκιστεί για δεύτερη φορά στο ανώτατο αξίωμα των ΗΠΑ.
Παραδοσιακά, εδώ και δεκαετίες, η ορκωμοσία των αμερικανών προέδρων γίνεται πάντα στις 20 Ιανουαρίου (και 21 Ιανουαρίου, όταν η 20η του μήνα είναι Κυριακή). Οι πρόεδροι δίνουν όρκο πως θα εκτελέσουν τα καθήκοντά τους σεβόμενοι και προστατεύοντας το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών και εν συνεχεία με μια σύντομη δημόσια ομιλία τους δίνουν το στίγμα της πολιτικής και της στρατηγικής τους.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 21.1.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Τζον Κένεντι (1961 – 1963)
Το 1961, ορκίζεται πρόεδρος των ΗΠΑ ο εμβληματικός Τζόν Κένεντι. Δεκαέξι χρόνια από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η υφήλιος βρίσκεται χωρισμένη στα δύο, λόγω του Ψυχρού Πολέμου ανάμεσα σε ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση.
Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 21ης Ιανουαρίου 1961:
«Με σταθεράν και δυνατήν φωνήν αμέσως μετά την ορκωμοσίαν, ο νέος Πρόεδρος, απευθυνόμενος προς τους “συμπολίτας” του και γενικώτερον προς τον Αμερικανικόν λαόν και τον κόσμον ολόκληρον, ετόνισεν ότι την στιγμήν αυτήν “εορτάζομεν όχι την νίκην ενός κόμματος, αλλά την νίκην της Ελευθερίας, η οποία αποτελεί τόσον έναν τέλος όσον και μίαν αρχήν, προοιωνίζουσαν ανανέωσιν και αλλαγήν, διότι ώμοσα ενώπιον ύμων και του Παντοδυνάμου Θεού, τον ίδιον επίσημον, όρκον, τον οποίον καθώρισαν οι πρόγονοί μας σχεδόν 1 ¾ αιώνος.
“Η επαναστατική πίστις ότι ο άνθρωπος κρατεί εις τα θνητάς χείρας του την δύναμιν της ανθρώπινης ζωής, πίστις διά την οποίαν ηγωνίσθησαν οι πρόγονοί μας, εξακουλουθεί να ευρίσκεται υπό δοκιμασίαν.
“Ας εξαγγελθή από τον τόπον και τον χρόνον αυτόν τόσον προς τους φίλους μας, όσον και προς τους εχθρούς μας, ότι ο πυρσός παρεδόθη εις μίαν νέαν γενεάν Αμερικανών, οι οποίοι εγεννήθησαν κατά τον αιώνα μας, εδοκιμάσθησαν υπό του πολέμου, επειθάρχησαν από μίαν ψυχράν και πικράν ειρήνην, είναι υπερήφανοι διά την αρχαίαν κληρονομίαν μας και δεν επιθυμούν να ιδούν ή να επιστρέψουν την βαθμιαίαν κατάργησιν των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα οποία το έθνος μας ανέκαθεν προήσπιζε και τα οποία ημείς σήμερον υποσχόμεθα να προασπίσωμεν”.
Ελευθερία
»Υπέμνησεν εις τα μικρά κράτη το καθήκον των να υπερασπίζουν την ιδίαν αυτών ελευθερίαν, εδήλωσεν ότι η χώρα του θα τα βοηθήση και εκάλεσε τας αντιπάλους προς τας Ηνωμένας Πολιτείας χώρας να αρχίσουν μετ’ αυτών – των Ηνωμένων Πολιτειών και του λοιπού ελευθέρου κόσμου – τον αγώνα υπέρ της ειρήνης
“Προτού αι υπό της Επιστήμης εξαπολυθείσαι σκοτειναί δυνάμεις της καταστροφής βυθίσουν την ανθρωπότητα εις προδιαγεγραμμένην ή τυχαίαν καταστροφήν.
(…)
“Ας ενώσωμεν τας προσπαθείας των δύο παρατάξεών μας δια την πραγματοποίησιν ενός μεγάλου έργου: την εξασφάλισιν όχι μιας ισορροπίας δυνάμεων, αλλ’ ενός νέου παγκοσμίου κράτους του δικαίου εντός του οποίου οι ισχυροί θα διέπωνται από πνεύμα δικαιοσύνης και οι αδύνατοι θα αισθάνωνται εαυτούς ασφαλείς, μιας τάξεως εις την οποίαν θα διατηρηθή η ειρήνη διά παντός”».
Σχεδόν τρία χρόνια αργότερα, τον Νοέμβριο του 1963, ο Τζον Κένεντι δολοφονείται.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 21.1.1981, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Ρόναλντ Ρήγκαν (1981 – 1988)
Τον Ιανουάριο του 1981, το κύρος των ΗΠΑ και ακόμα περισσότερο του απερχόμενου προέδρου Τζίμι Κάρτερ, έχει πληγεί από την «Κρίση των ομήρων» στην αμερικανική πρεσβεία στην Τεχεράνη του Ιράν. Ο άλλοτε κινηματογραφικός αστέρας Ρόναλντ Ρέιγκαν αναλαμβάνει την προεδρία.
Γράφει ο Στάθης Ευσταθιάδης, από τη Νέα Υόρκη, στο «ΒΗΜΑ» της 21ης Ιανουαρίου 1981:
«Ο Ρόναλντ Ρήγκαν ορκίστηκε σήμερα το μεσημέρι (τοπική ώρα) Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών και στο λόγο του, τον εξεφώνησε ευθύς αμέσως, διακήρυξε τη βασική φιλοσοφική του αρχή για μια συντηρητική και ως ένα βαθμό αναχρονιστική αντιμετώπιση των εσωτερικών και διεθνών προβλημάτων.
»Ο πρόεδρος Ρήγκαν διακήρυξε ότι θα περιορίσει στο ελάχιστο τον κρατικό παρεμβατισμό, περιορίζοντας και τις δαπάνες, ότι θα ενισχύσει τη στρατιωτική θωράκιση της χώρας και θα υποστηρίξει τους φίλους και συμμάχους της “προσφέροντας νομιμοφροσύνη στη νομιμοφροσύνη της».
»Ουσιαστικά ο προεδρικός λόγος, όπως άλλωστε υπαγορεύει η παράδοση, ήταν μια επανάληψη των κυριοτέρων προεκλογικών υποσχέσεων και συνθημάτων του για περιορισμό του κρατικού μηχανισμού και των φορολογιών, ανόρθωση της οικονομίας και αποκατάσταση του διεθνούς ονόματος και της ισχύος των Ηνωμένων Πολιτειών.
»Δεν έλειψαν φυσικά από το λόγο τα απαραίτητα αποσπάσματα από προγενέστερους λόγους πολιτικών προσωπικοτήτων – αλλά είναι ίσως χαρακτηριστικό ότι ο Ρήγκαν προσέφυγε στον Τσώρτσιλ και σε άλλους υπερσυντηρητικούς – ούτε και οι μεγαλόστομες εθνικιστικές διακηρύξεις, τα αυτόσυγχαρητήρια για την ικανότητα και το μεγαλείο των Αμερικανών σε όλους τους τομείς».
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 21.1.2001, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Τζορτζ Mπους, ο νεότερος (2001 – 2009)
Ο Τζόρτζ Μπους, ο νεότερος, 43ος πρόεδρος των ΗΠΑ και γιος του 41ου προέδρου των ΗΠΑ Τζόρτζ Μπους του πρεσβύτερου, ανέλαβε τα καθήκοντά του το 2001, αφού επικράτησε σε ένα από τα μεγαλύτερα εκλογικά θρίλερ στην ιστορία των αμερικανικών εκλογών.
Γράφει το «ΒΗΜΑ» της 21ης Ιανουαρίου 2001:
«Σε μια παγωμένη Ουάσιγκτον, υπό αυστηρότατα μέτρα ασφαλείας (λόγω της παρουσίας πολλών διαδηλωτών) και με το σύνηθες χολιγουντιανό σκηνικό, ο Τζωρτζ Γουόκερ Μπους, ορκίστηκε χθες ως 43ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Προηγουμένως είχε ορκιστεί ο νέος αντιπρόεδρος Ντικ Τσέινι.
»Στην ομιλία του αμέσως μετά την ορκωμοσία ο νέος πρόεδρος υποσχέθηκε ότι θα φέρει ενότητα στη χώρα ότι θα εργαστεί με ευγένεια, θάροος, συμπόνια και θέληση. Χωρίς να κάνει κάποια άμεση αναφορά στον περιπετειώδη τρόπο με τον οποίο εξασφάλισε τη νίκη επί του απερχομένου αντιπροέδρου Αλ Γκορ, ο κ. Μπους τόνισε ότι το μέλλον της Αμερικής εξαρτάται από το πόσο κοντά θα βρεθεί ο λαός της.
»Αφού εξήρε το έργο του προκατόχου του καθώς και τον αγώνα που διεξήγαγε ο αντίπαλός του, ο νέος πρόεδρος υποσχέθηκε ότι θα βελτιώσει το επίπεδο της εκπαίδευσης, ότι θα αλλάξει το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης, ότι θα μειώσει τους φόρους και ότι θα φτιάξει ένα ισχυρότερο στρατό που θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τα όπλα της μαζικής καταστροφής».
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 21.1.2001, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Μπάρακ Ομπάμα (2009 – 2017)
Ο Μπάρακ Ομπάμα ήταν ο πρώτος και μοναδικός μέχρι σήμερα μαύρος πρόεδρος των ΗΠΑ. Ορκίστηκε στις 20 Ιανουαρίου του 2009.
Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 21ης Ιανουαρίου 2009:
«Σε μια μεγαλόπνοη, προγραμματική, αλλά και βαθιά συναισθηματική ομιλία δυόμισι χιλιάδων λέξεων, στην οποία υποσχέθηκε να αντιμετωπίσει με τολμηρές και ρηξικέλευθες κινήσεις όλα τα μεγάλα προβλήματα της χώρας του, αλλά και του πλανήτη, ο Μπαράκ Ομπάμα είναι από χθες ο 44ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
»Οπως είπε άλλωστε και ο ίδιος “αυτή η στιγμή θα καθορίσει μια γενιά”. Απευθυνόμενος, από τα σκαλιά του Καπιτωλίου, σε δύο εκατομμύρια “παγωμένους” από τις πολικές θερμοκρασίες αλλά καταφανώς ενθουσιασμένους Αμερικανούς ο κ. Ομπάμα υποσχέθηκε οικονομική, κοινωνική και διεθνή ανατροπή. Ετεινε χείρα φιλίας ακόμη και στα θεωρούμενα εχθρικά προς τις ΗΠΑ έθνη. Και τόνισε ότι “η Αμερική οφείλει να παίξει τον ρόλο της για να εγκαινιάσει μια νέα εποχή ειρήνης”.
»Αναφέρθηκε πολλές φορές στο ένδοξο παρελθόν: την αμερικανική επανάσταση, τη μάχη κατά του φασισμού και του κομμουνισμού, τις μεγάλες περιόδους ευημερίας. Αλλά και στις πιο σκοτεινές σελίδες της αμερικανικής ιστορίας: τον εμφύλιο πόλεμο, τις φυλετικές προκαταλήψεις. “Πριν από εξήντα χρόνιατα τοπικά εστιατόρια δεν θα σέρβιραν τον πατέρα μου.Και όμως εγώ δίνω σήμερα εδώ τον ιερότερο όρκο” είπε.
Δύσκολη στιγμή
»Παραδέχτηκε πως αναλαμβάνει την εξουσία σε μια δύσκολη στιγμή, εν μέσω δύο πολυετών πολέμων και μιας βαθιάς οικονομικής κρίσης, και πως “η αντιμετώπιση των προκλήσεων δεν θα είναι εύκολη,ούτε σύντομη”. Αλλά υποσχέθηκε πως “η Αμερική θα χτιστεί ξανά” με τη βοήθεια όλων των συμπολιτών του, που πρέπει να ανακτήσουν το χαμένο “πνεύμα προσφοράς και ευθύνης”.
»Το μοτίβο της αλλαγής διατηρήθηκε σε ολόκληρη την ομιλία. Ο κ. Ομπάμα υποσχέθηκε νέες θέσεις εργασίας, “στροφή” προς τις νέες τεχνολογίες,την “καθαρή ενέργειa” και την οικολογία, διαφύλαξη- αλλά και έλεγχοτης οικονομίας της αγοράς. Υποσχέθηκε ακόμη, ερχόμενος σε πλήρη ρήξη με το “δόγμα” Μπους, συνεργασία και διάλογο με τις κυβερνήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο- και όχι μόνο τις συμμαχικές. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στον μουσουλμανικό κόσμο, τον οποίο προσκάλεσε να δώσει μεγαλύτερη σημασία “στο χτίσιμο και όχι στην καταστροφή”.
»Για το Ιράκ δήλωσε έτοιμος να το “παραδώσει” στον λαό του, ενώ για το Αφγανιστάνζήτησε “να σφυρηλατήσουμε την ειρήνη που θα κερδηθεί με δυσκολία”. “Συγκεντρωθήκαμε εδώ για να διακηρύξουμε το τέλος των απωθημένων και των ψεύτικων υποσχέσεων, των διακρίσεων και των ξεφτισμένων δογματισμών που επί πολλά χρόνια στραγγάλιζαν την πολιτική μας ζωή” υπογράμμισε, σε ένα ηχηρό φραστικό «διαζύγιο» από την πολιτική Μπους.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 22.1.2017, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
H πρώτη φορά του Τραμπ (2017 – 2021)
Η πρώτη φορά που ο Ντόναλντ Τραμπ ορκίστηκε πίστη στο αμερικανικό σύνταγμα ως πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν στις 20 Ιανουαρίου 2017.
Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 22 Ιανουαρίου 2017:
«Και επισήμως 45ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ο Ντόναλντ Τραμπ. Στα αριστερά του, ο γιος του Μπάρον και η σύζυγός του Μελάνια, που κρατάει τη Βίβλο στην οποία ορκίστηκε.
“H σημερινή τελετή έχει ιδιαίτερη σημασία, επειδή σήμερα δεν μεταβιβάζουμε την εξουσία από μία κυβέρνηση σε μία άλλη και από ένα κόμμα σε ένα άλλο, αλλά μεταβιβάζουμε την εξουσία από την Ουάσιγκτον και τη δίνουμε πίσω σε εσάς, τον λαό” διακήρυξε ο 70χρονος Τραμπ στην ομιλία αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 22.1.2017, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
»Μένοντας πιστός στα λαϊκιστικά συνθήματα που χαρακτήρισαν την προεκλογική του εκστρατεία, οΤραμπ δεσμεύθηκε να βάλει την “Αμερική Πρώτη”, ενώ επιτέθηκε στη “ριζοσπαστική ισλαμιστική τρομοκρατία” λέγοντας ότι θα την εξαφανίσει από προσώπου γης”.
»Η ορκωμοσία του Τραμπ συντελέστηκε εν μέσω βροχής αλλά και επεισοδίων στη διάρκεια διαδηλώσεων ενάντια στην προεδρία του, στην Ουάσιγκτον και σε άλλες αμερικανικές πόλεις».
Η δεύτερη θητεία Τραμπ ξεκινάει σήμερα, 20 Ιανουαρίου 2025, και τόσο τα πεπραγμένα του στην πρώτη του θητεία, όσο και οι προεκλογικές και μετεκλογικές εξαγγελίες του, δίνουν μια σαφή εικόνα για τις ιδέες και τις πολιτικές του προτεραιότητες.
