Politica 89.8
Πλάκα: Η «γειτονιά των θεών» κινδυνεύει από τον υπερτουρισμό – Αφιέρωμα στον Guardian
Αφιέρωμα στην Πλάκα, τη «γειτονιά των θεών» και την αβίωτη κατάσταση για τους κατοίκους της λόγω του υπερτουρισμού, φιλοξενεί ο «Observer» και δημοσιεύει ο «Guardian».
Η Ελλάδα προετοιμάζεται για μία ακόμα εξαιρετική τουριστική περίοδο και η Αθήνα έχει αναδειχθεί πλέον σε έναν από τους σταθερά δημοφιλείς προορισμούς καθώς όλο και περισσότεροι τουρίστες την επιλέγουν για διαμονή και όχι μόνο ως ενδιάμεση στάση προς τα νησιά.
Το 2025 εκτιμάται ότι θα επισκεφθούν την Αθήνα 10 εκατ. τουρίστες (από τα 35 εκατ. που θα έρθουν συνολικά στη χώρα), όσο δηλαδή ο πληθυσμός της Ελλάδας, γεγονός που δοκιμάζει τις υποδομές της πρωτεύουσας.
Οι κάτοικοι στην Πλάκα, κάνουν κινήσεις για να κρατήσουν ζωντανό τον χαρακτήρα της γειτονιάς τους με τα στενά σοκάκια και τα χαμηλά σπίτια απέναντι σε καταστήματα εστίασης που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια και hedge funds που επενδύουν σε νέα καταλύματα.
Όταν φεύγουν οι κάτοικοι, οι τόποι πεθαίνουν», λέει ο Γιώργος Ζαφειρίου, αρχιτέκτονας που είναι επικεφαλής του συλλόγου κατοίκων της Πλάκας. «Το έχουμε δει ξανά και ξανά»
«Πρόκειται για μάχη που θυμίζει παλιότερους αγώνες», αναφέρει η Λυδία Καρρά πρόεδρος της Εταιρείας για το Περιβάλλον και την Πολιτιστική Κληρονομιά στη Helena Smith που υπογράφει το αφιέρωμα.
Περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες αφότου η Πλάκα επέζησε από τον κατακλυσμό της από νυχτερινά κέντρα και μπαρ με βεράντες, η ανακάλυψή της από εργολάβους, φιλάργυρους επενδυτές και παγκόσμιες εταιρείες ακινήτων, αποτελεί και πάλι υπαρξιακή απειλή.
Με αφορμή την τουριστική έκρηξη, ολόκληρα κτίρια είχαν πέσει θύματα της βιομηχανίας βραχυχρόνιων μισθώσεων και της Airbnb. Τα λίγα καταστήματα που άντεξαν είναι, όπως και οι κάτοικοι, στα πρόθυρα του εκτοπισμού.
«Η Πλάκα πρέπει να προστατεύεται, καθώς είναι μοναδική», λέει η κ. Καρρά. «Χάρη στους ειδικούς νόμους περί ζωνών που κατοχυρώνονται σε προεδρικά διατάγματα σώθηκε πριν από τόσα χρόνια. Η πραγματικότητα τώρα είναι ότι οι κάτοικοι φεύγουν και όχι μόνο επειδή παραβιάζονται οι νόμοι. Ο συνωστισμός, ο θόρυβος, το χάος έχουν κάνει τη ζωή τους αφόρητη».
«Πρόκειται για μια μικρή γειτονιά. Χτίστηκε για τους κατοίκους, όχι γι’ αυτό που βλέπουμε σήμερα».
Όταν φεύγουν οι κάτοικοι οι τόποι πεθαίνουν
«Όταν φεύγουν οι κάτοικοι, οι τόποι πεθαίνουν», λέει ο Γιώργος Ζαφειρίου, αρχιτέκτονας που είναι επικεφαλής του συλλόγου κατοίκων της Πλάκας. «Το έχουμε δει ξανά και ξανά».
«Αυτό που βλέπουμε», λέει ο Ζαφειρίου, «είναι ένας αγώνας για την ψυχή της Πλάκας. Αλλά υπάρχει και λόγος για αισιοδοξία».
Η ελπίδα στρέφεται στην πιθανή απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου της Ελλάδας, σχετικά με τη νομιμότητα 16 κτιρίων που μετατρέπονται σε μονάδες Airbnb στην Πλάκα, δεδομένου του προστατευόμενου οικιστικού καθεστώτος της περιοχής.
Η αγωγή που ασκήθηκε από την Εταιρεία για το Περιβάλλον και την Πολιτιστική Κληρονομιά, θα είναι καθοριστική για το κατά πόσον έχουν παραβιαστεί οι κανονισμοί χρήσης γης, που επιβάλλονται για τη διατήρηση του χαρακτήρα της γειτονιάς. Εάν οι δικαστές αποφανθούν υπέρ της προσφυγής, θα δημιουργηθεί προηγούμενο.
«Τα δύο προεδρικά διατάγματα που καθόρισαν τους ιδιαίτερους πολεοδομικούς κανόνες της Πλάκας ήταν συγκεκριμένα. Τα ξενοδοχεία μπορούσαν να υπάρχουν αλλά μόνο σε επιλεγμένα σημεία», σημειώνει ο Δημήτρης Μελισσάς, καθηγητής νομικής που εκπροσωπεί την Εταιρεία για το Περιβάλλον και την Πολιτιστική Κληρονομιά στην ακροαματική διαδικασία της 5ης Μαρτίου.
«Εδώ έχουμε κτίρια που λειτουργούν ως παράνομα ξενοδοχεία, προσφέροντας διαμονή και πρωινό και γεύματα σε βεράντες, όπου επίσης απαγορεύεται αυστηρά η εμπορική δραστηριότητα. Αυτό υποστηρίζουμε ότι είναι αντισυνταγματικό».
Με την εκτίναξη των τιμών των ενοικίων να τροφοδοτεί μια στεγαστική κρίση, η κυβέρνηση απαγόρευσε πρόσφατα τις νέες εγγραφές βραχυχρόνιων μισθώσεων σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες στο κέντρο της Αθήνας.
Η νομοθεσία που ψηφίστηκε τον Ιανουάριο δημιούργησε ελπίδες ότι τα hedge funds και οι εργολάβοι, οι οποίοι μετακινήθηκαν πριν από μια δεκαετία, παίρνοντας ακίνητα σε χαμηλές τιμές κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους στην Ελλάδα, θα αρχίσουν και πάλι να μετακινούνται.
Μια πρόσφατη μελέτη «φέρουσας ικανότητας» που ανέθεσε ο δήμος Αθηναίων και συνέταξε το πανεπιστήμιο του Πειραιά, προέτρεπε τις αρχές να αναλάβουν άμεση δράση εάν η Αθήνα ήθελε να αποφύγει να γίνει θύμα της ίδιας της επιτυχίας της.
Ειδική ομάδα εργασίας για την Πλάκα
Ο Δήμος της Αθήνας αποφάσισε να συστήσει μία ειδική ομάδα εργασίας για τη διάσωση της Πλάκας, αναφέρει ο Guardian.
«Δεν υπάρχει ούτε μια μέρα για χάσιμο. Πρέπει να δράσουμε, αν δεν θέλουμε να γίνουμε η επόμενη Βαρκελώνη, γι’ αυτό και η ομάδα εργασίας, με την υποστήριξη της δημοτικής αστυνομίας, θα έχει κάθε υπηρεσία στη διάθεσή της», εξήγησε ο Χάρης Δούκας και πρόσθεσε ότι οι πολίτες θα μπορούν να καταγγέλλουν ανώνυμα αν εντοπίζουν παραβάσεις: «Με βάση τις καταγγελίες θα χτυπάμε πόρτες. Έχει ήδη συμβεί αρκετές φορές με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις»
«Οι ξένοι επενδυτές βλέπουν την Αθήνα ως ένα είδος Ελ Ντοράντο. Αυτοί αποκομίζουν τα κέρδη, όχι οι Έλληνες», λέει ο Δούκας, προειδοποιώντας ότι πολλοί μπορεί να καταλήξουν με παγιδευμένα περιουσιακά στοιχεία αν συνεχίσουν να αψηφούν τα διατάγματα που προστατεύουν την Πλάκα.
«Πρώτα προσπάθησαν να παρακάμψουν την απαγόρευση των ξενοδοχείων στη γειτονιά μέσω της Airbnb και τώρα προσπαθούν να παρακάμψουν την απαγόρευση της Airbnb διαφημίζοντας ακίνητα ως «διαμερίσματα με υπηρεσίες», χάρη σε μια παράλειψη του νέου νόμου που σαφώς πρέπει να τροποποιηθεί», αναφέρει και σημειώνει ότι «δεν θα επιτρέψουμε η Πλάκα να γίνει τουριστικό λούνα παρκ, απογυμνωμένο από τους κατοίκους του.
