Νέο ειδικό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών

Με στόχο την αποτελεσματικότερη και ταχύτερη αποκατάσταση των ζημιών από φυσικές καταστροφές, η κυβέρνηση ενέκρινε το Ειδικό Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών 2021-2025, το οποίο εντάσσεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) και διαθέτει συνολικό προϋπολογισμό 1,05 δισ. ευρώ.
Οι βασικοί άξονες του προγράμματος:
Το νέο πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί για να προσφέρει άμεση οικονομική στήριξη και τεχνική βοήθεια σε περιοχές που πλήττονται από θεομηνίες, όπως σεισμοί, πλημμύρες, πυρκαγιές και ακραία καιρικά φαινόμενα. Διαρθρώνεται σε τρία υπο-προγράμματα, καθένα εκ των οποίων καλύπτει διαφορετικές ανάγκες:
- Υποδομές ΟΤΑ: Αφορά έργα αποκατάστασης ζημιών σε δημοτικές και περιφερειακές υποδομές. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται έργα που στοχεύουν όχι μόνο στην επισκευή αλλά και στη βελτίωση της ανθεκτικότητας των υποδομών έναντι μελλοντικών καταστροφών.
- Κρατική Αρωγή: Περιλαμβάνει την επιχορήγηση επιχειρήσεων και μη κερδοσκοπικών φορέων που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές. Στόχος είναι η στήριξη της τοπικής οικονομίας και η αποφυγή μαζικών λουκέτων λόγω ακραίων φαινομένων.
- Περιβάλλον: Αφορά την αποκατάσταση του φυσικού και δασικού πλούτου, καθώς και έργα αντιδιαβρωτικής και αντιπλημμυρικής προστασίας. Περιλαμβάνει επίσης προγράμματα αναδάσωσης και μέτρα πρόληψης για την αποφυγή νέων καταστροφών.
Η χρηματοδότηση του προγράμματος προέρχεται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και διανέμεται μέσω των αρμόδιων υπουργείων και των Περιφερειών. Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) έχουν κεντρικό ρόλο στην εφαρμογή του προγράμματος, καθώς είναι υπεύθυνοι για την υλοποίηση των έργων στις περιοχές αρμοδιότητάς τους.
Το Υπουργείο Οικονομικών έχει την ευθύνη της οικονομικής διαχείρισης της κρατικής αρωγής προς τις επιχειρήσεις, ενώ το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας διαχειρίζεται τα έργα περιβαλλοντικής αποκατάστασης. Παράλληλα, η Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής έχει αναλάβει την επίβλεψη της συνολικής εφαρμογής του προγράμματος και τη διασφάλιση της έγκαιρης διάθεσης των πόρων.
Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα του νέου προγράμματος είναι η απλοποίηση των διαδικασιών έγκρισης και αποδέσμευσης κονδυλίων, ώστε οι τοπικές αρχές να μπορούν να αντιδρούν άμεσα και χωρίς καθυστερήσεις μετά από μία φυσική καταστροφή. Η χρηματοδότηση των έργων θα γίνεται σταδιακά, με τις πρώτες εκταμιεύσεις να προορίζονται για επείγουσες αποκαταστάσεις και τις επόμενες για πιο μακροπρόθεσμα έργα πρόληψης και ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των περιοχών.
Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι το νέο πλαίσιο παρέχει αυξημένη διαφάνεια και έλεγχο στις δαπάνες, ώστε τα κονδύλια να κατευθυνθούν στις πραγματικές ανάγκες των πληγέντων περιοχών και να μην υπάρχουν καθυστερήσεις λόγω γραφειοκρατίας ή κακοδιαχείρισης.
Με δεδομένη την κλιματική αλλαγή και την αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων, το πρόγραμμα αυτό θεωρείται καθοριστικής σημασίας για τη θωράκιση των τοπικών κοινωνιών απέναντι σε φυσικές καταστροφές.