Politica 89.8
Κυβέρνηση: Ο «μπαμπούλας» του εξωτερικού εχθρού και η… ανακάλυψη των bots
Μια κυβέρνηση με την πλάτη στον τοίχο μπορεί να ενεργοποιήσει κάθε διαθέσιμο «όπλο» προκειμένου να ξεφύγει από τη δύσκολη θέση. Εν προκειμένω, η κυβέρνηση Μητσοτάκη όταν βρέθηκε μπροστά σε δύσκολες καταστάσεις επικαλέστηκε ως πρώτη γραμμή άμυνας το αφήγημα ότι ο πρωθυπουργός «δεν γνώριζε τίποτε». Το είδαμε να συμβαίνει στις υποκλοπές, στα Τέμπη, σε περιπτώσεις βουλευτών που διαγράφηκαν από την κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ υπό το βάρος αποκαλύψεων που εξέθεταν σε μεγάλο βαθμό και το ίδιο το Μαξίμου.
Γραμμή άμυνας
Μια άλλη «γραμμή άμυνας» απέναντι σε δύσκολες καταστάσεις έχει αποδειχθεί και το αφήγημα του «εξωτερικού εχθρού». Στα έξι χρόνια διακυβέρνησης της χώρας από τη ΝΔ έχει αποτελέσει επίσης καταφύγιο της κυβερνητικής προπαγάνδας: κάπου εκεί έξω υπάρχουν κάποιοι που επιθυμούν να προκαλέσουν εσωτερική αναταραχή, επιβουλεύονται την ηρεμία της χώρας και επιχειρούν να κάνουν ζημιά στην κυβέρνηση και τον ίδιο τον πρωθυπουργό.
Bots και Τέμπη
Ας πάρουμε ως πρόσφατο παράδειγμα τα Τέμπη και το αφήγημα περί «bots» που σύμφωνα με τα όσα είπε ακόμα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός στη Βουλή πριν από μερικές μέρες, ευθύνονται για τη μαζικότητα των διαδηλώσεων με αφορμή την τραγωδία. «Τα bots του διαδικτύου μάς κυνηγούν», είπε ο κ. Μητσοτάκης, αναφέροντας επίσης ότι:
«Είναι σαφές ότι κάποιοι έσπευσαν να εκμεταλλευτούν το κλίμα το οποίο είχε δημιουργηθεί και δικαιολογημένα θα πω εγώ, στην ελληνική κοινωνία, αλλά να σας πω κάτι, όταν εμφανίζονται bots από το εξωτερικό, από χώρες […] δεν θέλω να τις αναφέρω, γιατί δεν θέλω να δημιουργήσω υπόνοιες παρεξηγήσεων, που μέχρι πριν 2-3 μήνες γράφαν σε άλλες γλώσσες και τώρα ξαφνικά ενδιαφέρονται να γράψουν στα ελληνικά και να ασχοληθούν με το ζήτημα των Τεμπών και να προωθούν το πιο χυδαίο περιεχόμενο από αυτά τα οποία διακινήθηκαν στο διαδίκτυο, σας διαβεβαιώνω και θα το ψάξουμε και θα τους βρούμε ποιοι συντόνισαν αυτή την προσπάθεια».
Είδαν ρωσικό δάκτυλο
Βέβαια, ο Κυριάκος Μητσοτάκης μπορεί να μην αναφέρθηκε σε ονόματα ξένων χωρών, ωστόσο το έπραξε η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Manifesto που βγήκε με πρωτοσέλιδο «Κατά 99% τα bots προήλθαν από τη Ρωσία». Η εφημερίδα επικαλέστηκε ως προς αυτή τη διαπίστωση, τον διοικητή της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας, Μιχάλη Μπλέτσα.
Η αυτοαναίρεση του πρωθυπουργού
Ξεπερνάμε το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός αυτοαναιρείται. Δεν μπορεί δηλαδή από τη μια να δέχεται ότι η διαμαρτυρία του κόσμου ήταν γνήσια και να λέει ότι οι Έλληνες που διαδήλωσαν το έκαναν επειδή θέλουν να δουν «την Ελλάδα ψηλά» και από την άλλη να μιλάει για οργανωμένο σχέδιο διασποράς fake news μέσω των ψευδών ή και πραγματικά λογαριασμών του διαδικτύου (bots) που υποτίθεται ότι συντόνισαν μια κατάσταση αναταραχής ώστε να βγει ο κόσμος στους δρόμους.
Μάλιστα ο κ. Μητσοτάκης επικαλέστηκε και το παράδειγμα της Ισπανίας, όπου όπως είπε συνέβη κάτι αντίστοιχο με αφορμή μια φυσική καταστροφή.
Ένα άρθρο και μια έρευνα
Αλλά πώς φτάσαμε στα bots ώστε να αναφέρεται σε αυτά ο πρωθυπουργός; Δύο μέρες πριν τα συλλαλητήρια της 28ης Φεβρουαρίου ο ιστότοπος EU Reporter είχε ένα άρθρο υπογεγραμμένο από ένα δημοσιογράφο ονόματι Πολ Χάλοραν, το οποίο έκανε λόγο για δράση bots στην Ελλάδα με αφορμή την επέτειο των 2 ετών από τα Τέμπη.
Λίγες μέρες αργότερα η Διεύθυνση Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ. έκανε λόγο για «αυξανόμενη χρήση bots στα ελληνικά social media» και για «χειραγώγηση της κοινής γνώμης». Η σχετική ανακοίνωση έκανε λόγο για «έρευνα της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος που κατέδειξε τη δημιουργία χιλιάδων bots σε δημοφιλή Social Media (tik-tok, X, Facebook, Instagram) με αφορμή καμπάνια για πρόσφατη δημόσια συνάθροιση, με σκοπό να αλληλεπιδρούν με πραγματικούς δημιουργούς περιεχομένου και να χειραγωγήσουν τους αλγόριθμους των πλατφορμών για να αυξήσουν την ορατότητα-επισκεψιμότητα».
Για το δημοσίευμα του EU Reporter που προηγήθηκε χρονικά όλων αυτών, αποκαλυπτική ήταν η έρευνα που έκανε ο ιστότοπος Inside Story η οποία κατέδειξε πως τα όσα έγραφε ο δημοσιογράφος Πολ Χάλοραν ήταν αρκετά «τραβηγμένα» και ότι η τεκμηρίωσή του ήταν μάλλον προβληματική και με πολλά ερωτηματικά. Παρ’ όλα αυτά το σχετικό δημοσίευμα διακινήθηκε σε μεγάλο βαθμό στα ελληνικά social media από λογαριασμούς -ορισμένοι μάλιστα επώνυμοι δημοσιογράφοι και αρθρογράφοι- των οποίων το κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι στηρίζουν την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι ακόμα και ο κ. Μπλέτσας, ο διοικητής της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας, σε επαφή που είχε με το Inside Story δήλωσε ότι δεν έχει σε μεγάλη εμπιστοσύνη το δημοσίευμα του EU Reporter, καταλογίζοντάς του πρόβλημα τεκμηρίωσης.
Bots και προπαγάνδα
Είναι πάντως περίεργο να επικαλείται η κυβέρνηση τα bots και την προπαγάνδα από τη στιγμή που είναι γνωστό στους χρήστες κοινωνικής δικτύωσης ότι εκείνες τις μέρες που υποτίθεται ότι τα bots χειραγωγούσαν τον κόσμο, άλλα bots διέδιδαν στο Διαδίκτυο ότι η κα Καρυστιανού έχει χάσει την επιμέλεια του παιδιού της, ενώ υπήρξαν χιλιάδες αναρτήσεις και βίντεο, πολλές φορές με χυδαίο περιεχόμενο για την ίδια και με στόχο την πλήρη απαξίωση και αποδόμησή της.
Ομοίως είναι περίεργο το γεγονός ότι από τις 28 Φεβρουαρίου και μετά το Τik Tok έχει «πλημμυρίσει» από λογαριασμούς που υμνούν τον Κυριάκο Μητσοτάκη και «θάβουν» τους πολιτικούς του αντιπάλους. Θα είχε ίσως ενδιαφέρον μια έρευνα της Δίωξης και προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Η κυβέρνηση και η υποκρισία της
Στην ουσία του θέματος τώρα, είναι τουλάχιστον υποκριτικό και για την κυβέρνηση, αλλά και για τον πρωθυπουργό, να μιλούν για bots την ώρα που κάθε κόμμα τα χρησιμοποιεί κατά κόρον, ειδικά όταν θέλει να επιβάλει τη δική του ατζέντα ή όταν επιθυμεί να «στριμώξει» τον πολιτικό του αντίπαλο. Τα bots είναι ένα όπλο προπαγάνδας που κάθε πολιτικός σχηματισμός έχει στη φαρέτρα του.
Έρευνα της δημοσιογραφικής ομάδας MIIR είχε καταγράψει τον «πόλεμο» των bots με αφορμή τη συμφωνία των Πρεσπών. Η ομάδα έπειτα από πολύμηνη έρευνα είχε καταφέρει να εντοπίσει αυτόματους λογαριασμούς παραγωγής περιεχομένου στο Twitter που παρήγαγαν εκατοντάδες αναρτήσεις σε καθημερινή βάση, είτε για λογαριασμό του ΣΥΡΙΖΑ που βρισκόταν τότε στην κυβέρνηση, είτε για λογαριασμό της ΝΔ.
Voting Manipulation
Αντίστοιχος «πόλεμος» είχε λάβει χώρα και στις τελευταίες ευρωεκλογές, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Γι΄αυτό άλλωστε από τον προηγούμενο Φεβρουάριο έχει τεθεί σε εφαρμογή από την ΕΕ η Digital Services Act που έχει ως στόχο την προστασία των ψηφοφόρων από αυτό που ονομάζεται voting manipulation ή αλλιώς τη «χειραγώγηση της ψήφου».
Κατά συνέπεια εάν η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός επιθυμούν να «πέσουν οι μάσκες του Διαδικτύου», μπορούν να κάνουν την αρχή από γνωστούς λογαριασμούς των social media όπως π.χ. ο Geoghy Zhukov στην πλατφόρμα Χ ή η LouellaDeVil που εδώ και χρόνια ανεβάζουν αναρτήσεις κατά κόρον καθημερινά, προς όφελος βέβαια της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη.
