Politica 89.8
Ευρωβαρόμετρο: H άμυνα και η ασφάλεια δεν συγκινεί τους νέους – Τι τους απασχολεί σε Ελλάδα και ΕΕ
Σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι βρίσκεται η Ευρώπη. Από τη μία έχει να αντιμετωπίσει την αλματώδη αύξηση των τιμών και του κόστους ζωής και από την άλλη πιέζεται αφόρητα σε ένα εξοπλιστικό ράλι «αμυντικών δαπανών» εκτιμώντας πως η «ασφάλεια» της Γηραιάς Ηπείρου βρίσκεται σε σημείο καμπής και ενδεχομένως βρίσκεται υπό απειλή. Το τελευταίο ευρωβαρόμετρο «μετρά» τις ανησυχίες των νέων εξάγοντας χρήσιμα συμπεράσματα με θέματα που αφορούν την άμυνα να μην τους συγκινούν ιδιαίτερα.
Η έρευνα του ΕΚ για τη νεολαία (2024) εξετάζει τις απόψεις των νέων (ηλικίας 16-30 ετών) σε ολόκληρη την ΕΕ, εστιάζοντας στις πολιτικές τους προτεραιότητες, τη στάση τους απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις πηγές πληροφόρησης, την έκθεση στην παραπληροφόρηση…
Η έρευνα του του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε πολίτες της ΕΕ ηλικίας 16-30 ετών, δείχνει ότι η άνοδος των τιμών και το κόστος ζωής απασχολεί την πλειοψηφία. Το ένα τρίτο των ερωτηθέντων δήλωσε ότι πιστεύει ότι η ΕΕ θα πρέπει να εστιάσει την προσοχή της στο περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή κατά την επόμενη πενταετία, ενώ το 31% πιστεύει ότι η οικονομική κατάσταση και η δημιουργία θέσεων εργασίας θα πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα.
Δύο στα δέκα θεωρούν σημαντική προτεραιότητα την άμυνα και την ασφάλεια
Σχεδόν τρεις στους δέκα (29%) επιθυμούν η ΕΕ να δώσει προτεραιότητα στην κοινωνική προστασία, την πρόνοια και την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη. Περισσότεροι από ένας στους πέντε ερωτηθέντες επισήμαναν την εκπαίδευση και την κατάρτιση (27%) αλλά και τη στέγαση (23%) ως σημαντικές προτεραιότητες για την ΕΕ. Η άμυνα και ασφάλεια της ΕΕ ακολουθεί με 21% και διαφέρει από χώρα σε χώρα με νέους στην Τσεχία (36%), την Πολωνία (33%) και την Εσθονία (32%) να δείχνουν μεγαλύτερη ανησυχία.
Η Ρομπέρτα Μέτσολα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κληθείς να σχολιάσει τα ευρήματα από το ευρωβαρόμετρο δήλωσε ότι η φωνή των νέων Ευρωπαίων και οι ανησυχίες τους «είναι ζωτικής σημασίας για τους πολιτικούς, τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και την ευρωπαϊκή δημοκρατία». Οι νέοι σήμερα, τόνισε, «ανησυχούν για την άνοδο των τιμών, την κλιματική αλλαγή, την ασφάλεια και τις πιθανότητές τους να βρουν μια καλή δουλειά. Αυτές είναι ανησυχίες που πρέπει να αντιμετωπίσουμε σε κάθε απόφαση που λαμβάνουμε και σε κάθε νόμο που ψηφίζουμε. Διαφορετικά, κινδυνεύουμε να χάσουμε μια γενιά».
Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και της ειρήνης αναδεικνύεται ως η κορυφαία αξία με το 45% των ερωτηθέντων να την επιλέγει. Ακολουθεί η ελευθερία του λόγου
και της σκέψης (που επιλέγεται από το 41%). Σε μικρότερα ποσοστά αναφέρονται αξίες, όπως η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης της θανατικής ποινής, των βασανιστηρίων ή της δουλείας (28%), η ανεκτικότητα και ο σεβασμός της διαφορετικότητας στην κοινωνία (27%), η ισότητα των φύλων (26%) και η καταπολέμηση των διακρίσεων και η προστασία των μειονοτήτων (24%).
Η οικονομική κατάσταση και η δημιουργία θέσεων εργασίας
Στην Ελλάδα οι νέοι πολίτες θέτουν αφενός την οικονομική κατάσταση και τη δημιουργία θέσεων εργασίας (43%), αφετέρου την άνοδο των τιμών και το κόστος διαβίωσης (42%) ως πρώτες πολιτικές προτεραιότητες. Ακολουθούν η κοινωνική προστασία, η πρόνοια και η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη (32%), καθώς και το περιβάλλον και η κλιματική αλλαγή (28%).
Αντίθετα με τους υπόλοιπους, ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια βρίσκονται χαμηλότερα στις προτεραιότητες των Ελλήνων με το ποσοστό να φτάνει το 14%.
Αλλαγές στον τρόπο της κύριας πηγής πληροφόρησης
Η έρευνα του Ευρωκοινοβουλίο εξετάζοντας τις πηγές πληροφοριών δείχνει πως στους νέους τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ξεπέρασαν την τηλεόραση ως κύρια πηγή πληροφόρησης. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι η κύρια πηγή ενημέρωσης για πολιτικά και κοινωνικά θέματα για το 42% των ερωτηθέντων με την τηλεόραση να είναι η δεύτερη πιο δημοφιλής πηγή (39%). Η προτίμηση στην τηλεόραση είναι ιδιαίτερα αισθητή μεταξύ των ατόμων ηλικίας 25-30 ετών. Αυτή η ηλικιακή ομάδα είναι επίσης πιο πιθανό να χρησιμοποιεί διαδικτυακές πλατφόρμες ειδήσεων και το ραδιόφωνο σε σχέση με τους νέους 16-18 ετών. Οι νεότεροι συμμετέχοντες (16-18 ετών) βασίζονται περισσότερο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (45%) σε σχέση με τους νέους 25-30 ετών (39%) και εμπιστεύονται φίλους, συγγενείς ή συναδέλφους για πληροφορίες (29% έναντι 23%).
«Το τοπίο της πληροφόρησης αλλάζει ραγδαία. Με τους περισσότερους νέους να λαμβάνουν τις ειδήσεις τους κυρίως από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι πολιτικοί και οι πλατφόρμες έχουν ιδιαίτερη ευθύνη να καταπολεμήσουν την αυξανόμενη παραπληροφόρηση», σχολίασε ο Ρομπέρτα Μέτσολα.
Η τηλεόραση παραμένει η κύρια πηγή πληροφόρησης για τους νέους στην Πορτογαλία (53%), την Ιταλία (52%), τη Σλοβενία (45%) και τη Γαλλία (43%). Ο διαδικτυακός Τύπος ή/και οι ειδησεογραφικές πλατφόρμες και το ραδιόφωνο αποτελούν πηγές πληροφόρησης για το 26% των νεότερων συμμετεχόντων και το 16% των μεγαλύτερων.
Το Instagram και το TikTok είναι τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για ειδήσεις
Το Instagram είναι η κορυφαία πλατφόρμα για πολιτικές και κοινωνικές ειδήσεις μεταξύ των νέων (47%), ακολουθούμενο από το TikTok (39%). Το X (πρώην Twitter) χρησιμοποιείται μόνο από το 21% των νέων, σύμφωνα με την έρευνα.
Στην ερώτηση αν έχουν χρησιμοποιήσει εφαρμογές βασισμένες στην τεχνητή νοημοσύνη για κείμενα, εικόνες ή βίντεο τους τελευταίους 12 μήνες, το 57% των νέων που συμμετείχαν στην έρευνα απάντησε ότι όντως το έχουν κάνει, ενώ το 38% όχι. Ο συνηθέστερος λόγος, μεταξύ των νέων, για τον οποίο έχουν χρησιμοποιήσει εφαρμογές βασισμένες στην ΤΝ τους τελευταίους 12 μήνες είναι η μελέτη και η έρευνα (επιλέχθηκε από το 36% των ερωτηθέντων). Ο δεύτερος πιο συχνός σκοπός είναι η ψυχαγωγία (29%), ενώ ακολουθούν με μικρή διαφορά η βοήθεια στις σχολικές εργασίες και η δημιουργική εργασία (και οι δύο αναφέρθηκαν από το 28% των ερωτηθέντων).
Οι νέοι έχουν επίγνωση της έκθεσής τους στην παραπληροφόρηση
Μια σημαντική πλειοψηφία (76%) των νέων πίστευε ότι είχε εκτεθεί στο παρελθόν σε παραπληροφόρηση και ψευδείς ειδήσεις.
Σε εννέα χώρες της ΕΕ, περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες αναφέρουν ότι έχουν εκτεθεί σε παραπληροφόρηση «συχνά» ή «πολύ συχνά», με τα υψηλότερα ποσοστά να προέρχονται από τη Μάλτα (59%), την Ουγγαρία (58%), την Ελλάδα (57%), το Λουξεμβούργο (55%) και το Βέλγιο (54%). Αντίθετα, το ποσοστό εκείνων που πιστεύουν ότι δεν έχουν εκτεθεί ποτέ σε παραπληροφόρηση και ψευδείς ειδήσεις είναι υψηλότερο στη Ρουμανία (19%) και ακολουθεί η Βουλγαρία (11%).
Το 70% των συμμετεχόντων στην έρευνα ήταν βέβαιοι ότι μπορούν να αναγνωρίσουν την παραπληροφόρηση. Οι ερωτηθέντες από τη Μάλτα και την Κροατία ήταν πιο σίγουροι για την ικανότητά τους να αναγνωρίζουν την παραπληροφόρηση, ενώ εκείνοι από την Αυστρία, τη Γερμανία και τη Σλοβενία αισθάνονταν λιγότερο σίγουροι.
Οι νέοι στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα οι νέοι απαντούν σε ποσοστό 48% πως ενημερώνονται από πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, 31% από την τηλεόραση και 34% από ηλεκτρονικές δημοσιογραφικές ή ειδησεογραφικές πλατφόρμες.
Το Instagram βρίσκεται στην κορυφή με ποσοστό 52% και ακολουθούν: TikTok (41%), YouTube (41%), Facebook (36%), X (18%).
Η έρευνα για τη νεολαία διεξήχθη από την Ipsos μεταξύ 25 Σεπτεμβρίου και 3 Οκτωβρίου 2024 και στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Συνολικά 25.863 νέοι ηλικίας 16-30 ετών ερωτήθηκαν μέσω διαδικτυακής συνέντευξης. Τα αποτελέσματα σταθμίστηκαν ανάλογα με το ποσοστό αυτής της ηλικιακής ομάδας σε κάθε χώρα της ΕΕ. IN
