Politica 89.8
Είναι τα «ανόητα μαθηματικά» – Επέβαλε τον μεγαλύτερο εμπορικό πόλεμο της ιστορίας η τεχνητή νοημοσύνη;
Μετά τη συνταρακτική ανακοίνωση των δασμών από τις ΗΠΑ, την Τετάρτη 2 Απριλίου, ο Λευκός Οίκος δημοσίευσε τη μεθοδολογία που ακολούθησε για να εξηγήσει πως κατέληξε να «τιμωρεί» το ίδιο την πλεονασματική ΕΕ και την πάμπτωχη Μαδαγασκάρη. Ήταν πράγματι η επιστήμη εκείνη που συμβουλεύτηκε ο Ντόναλντ Τραμπ ή τα… «ανόητα» μαθηματικά βγαλμένα από τεχνητή νοημοσύνη;
Μιλώντας στο CNBC ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ για το πως υπολογίστηκε το ύψος των δασμών, διαβεβαίωσε ότι οι οικονομολόγοι του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ (USTR) εργάζονταν για χρόνια σε μια μέτρηση που αντικατοπτρίζει όλους τους εμπορικούς φραγμούς που θέτει μια δεδομένη χώρα.
Ερωτηθείς για τη μεθοδολογία και ο αναπληρωτής γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Κους Ντεσάι, είπε ότι «υπολογίσαμε κυριολεκτικά τους δασμολογικούς και μη δασμολογικούς φραγμούς», συμπεριλαμβάνοντας ένα στιγμιότυπο από μια βίβλο του Λευκού Οίκου που περιγράφει την άλγεβρα πίσω από τον τύπο.
«Είναι σαν να ανακαλύπτεις ότι έχεις καρκίνο και να βρίσκεις το φάρμακο με βάση το βάρος σου διαιρεμένο με την ηλικία σου»
Ειδικότερα, ο Λευκός Οίκος, πήρε το εμπορικό έλλειμμα αγαθών των ΗΠΑ με μια χώρα, το διαίρεσε με τις εξαγωγές αυτής της χώρας στις ΗΠΑ και το μετέτρεψε σε ποσοστό. Στη συνέχεια έκοψε αυτό το ποσοστό στα δύο για να βγάλει τον «αμοιβαίο» δασμό των ΗΠΑ, με κατώτατο όριο 10%.
Το πιο περίεργο μάλιστα είναι ότι ο Τραμπ επέβαλε βασικό δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των ακατοίκητων νησιών(!), συν παράλογα υψηλούς συντελεστές σε συγκεκριμένες χώρες. Έτσι οι πιγκουϊνοι της ηφαιστειογενής αυστραλιανή επικράτεια της νήσου Χερντ και των Νήσων Μακ Ντόναλντ στην Ανταρκτική κατέληξαν να πληρώνουν δασμό 10%!
Τι ανοησία είναι αυτή;
Αμέσως, άρχισαν να ξεπηδούν ειδικοί σε όλον τον κόσμο που αμφισβητούσαν τα μαθηματικά του Λευκού Οίκου κατηγορώντας τον ότι επιστράτευσε τεχνητή νοημοσύνη για την επιβολή δασμών.
Πρώτος από όλους, ο Αμερικανός οικονομικός συντάκτης Τζέιμς Σουροβιέκι φαίνεται να «χάλασε το γλυκό» στο επιτελείο του Τραμπ, καθώς οι υπολογισμοί ήταν περίεργοι. «…Για κάθε χώρα, απλώς πήραν το εμπορικό μας έλλειμμα με αυτή τη χώρα και το μοίρασαν με τις εξαγωγές της χώρας προς εμάς», ανάρτησε ο Αμερικανικός συντάκτης στο X. «Τι απίστευτη ανοησία είναι αυτή».
Για παράδειγμα, όσον αφορά την ΕΕ, πήραν το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με την ΕΕ -235,6 δισ. δολ. το 2024- και το διαίρεσαν με τις εξαγωγές του μπλοκ προς τις ΗΠΑ, οι οποίες ανήλθαν συνολικά σε 605,8 δισ. δολ..
Το αποτέλεσμα ήταν 39%, το οποίο η κυβέρνηση ερμήνευσε ως το «άδικο» εμπορικό πλεονέκτημα που κατέχει η ΕΕ έναντι των ΗΠΑ. Στη συνέχεια, ο Λευκός Οίκος πρότεινε δασμό 20%, για να ισορροπήσει το εμπορικό έλλειμμα.
Η απειλητική Μαδαγασκάρη
«Πόση (ανθρώπινη) σκέψη χρησιμοποιήθηκε στους υπολογισμούς των δασμών, αν το όλο ζήτημα είναι απλώς ένας απλός τύπος που εφαρμόζεται σε μια λίστα περιοχών που δεν αντιστοιχεί πλήρως σε μέρη στα οποία οι ΗΠΑ θα έπρεπε εύλογα να επιβάλλουν δασμούς;» αναρωτιέται αρθρογράφος του ειδικού ιστότοπου Mashable.
Για του λόγου το αληθές, στη Μαδαγασκάρη -με ΑΕΠ λίγο πάνω από 500 δολάρια- επιβλήθηκαν δασμοί 47% στις μέτριες εξαγωγές βανίλιας, μετάλλων και ενδυμάτων ύψους 733 εκατ. που έκανε με τις ΗΠΑ πέρυσι.
«Πιθανώς κανείς δεν αγοράζει Teslas εκεί», είπε ο Τζον Ντέντον, επικεφαλής του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (ICC), στο Reuters, ειρωνεύοντας την εμπορική απειλή που μπορεί να εκπροσωπεί η Μαδαγασκάρη έναντι των ΗΠΑ, ώστε να αξίζει τέτοια δασμολογική «τιμωρία».
Τη μοίρα της Μαδαγασκάρης θα έχουν και άλλες φτωχές οικονομίες, όπως το Λεσότο στη Νότια Αφρική και η Καμπότζη στη Νοτιοανατολική Ασία. «Οι μεγαλύτεροι χαμένοι είναι η Αφρική και η Νοτιοανατολική Ασία», είπε ο Ντέντον, προσθέτοντας ότι η κίνηση «κινδυνεύει να βλάψει περαιτέρω τις αναπτυξιακές προοπτικές χωρών που ήδη αντιμετωπίζουν επιδείνωση των όρων εμπορίου».
Δεν υπάρχει καμία μεθοδολογία λένε οικονομολόγοι
Γι αυτό και η Μαίρη Λόβλι, στέλεχος του Ινστιτούτου Πέτερσον ανάφερε πως «δεν υπάρχει πραγματικά καμία μεθοδολογία εκεί. Είναι σαν να ανακαλύπτεις ότι έχεις καρκίνο και να βρίσκεις το φάρμακο με βάση το βάρος σου διαιρεμένο με την ηλικία σου. Η λέξη «αμοιβαία» είναι βαθιά παραπλανητική».
Ο Ρόμπερτ Καν, Διευθύνων Σύμβουλος, στη συμβουλευτική εταιρεία Eurasia Group, συμφώνησε ότι παρήγαγε «πολλούς τέτοιου είδους ανοησίες αριθμών που δεν είναι ουσιαστικοί».
«Στέλνει ένα μήνυμα… ότι αποσυρόμαστε από τις σχέσεις και τις συμμαχίες μας μαζί τους και είναι ένα κρύο ντους για πολλούς από τους παραδοσιακούς συμμάχους μας», είπε στο Reuters.
«Οι ΗΠΑ επέλεξαν μια μεθοδολογία που είναι ουσιαστικά μηχανική», δήλωσε ο Στήβεν Άνταμς, πρώην σύμβουλος εμπορίου στην Ευρώπη που τώρα εργάζεται για την Global Counsel. «Ένα πρακτικό ερώτημα που εγείρει είναι αν υπάρχει περιθώριο για να το διαπραγματευτούμε… Οι ΗΠΑ δεν έχουν εντοπίσει συγκεκριμένα μέτρα που θα μπορούσαν να αλλάξουν προκειμένου να πείσουν τον πρόεδρο να αλλάξει γνώμη».
Οι χρήστες το δοκίμασαν
Για να επιβεβαιώσουν μάλιστα κάποιοι χρήστες τα παραπάνω, ζήτησαν από τις εφαρμογές ChatGPT, Gemini, Claude ή Grok έναν «εύκολο» τρόπο για να «θεραπεύσουν» το εμπορικό έλλειμμα και να βάλουν τις ΗΠΑ σε «ισότιμους όρους ανταγωνισμού». Όπως αναφέρει ο ειδικός ιστότοπος The Verge, οι εφαρμογές δώσανε μια εκδοχή αυτής της φόρμουλας «έλλειμμα διαιρεμένο με εξαγωγές» με αξιοσημείωτη συνέπεια.
Το ίδιο το Verge το δοκίμασε, ζητώντας από τα chatbots «έναν εύκολο τρόπο για τις ΗΠΑ να υπολογίσουν τους δασμούς που πρέπει να επιβληθούν σε άλλες χώρες για να εξισορροπήσουν τα διμερή εμπορικά ελλείμματα μεταξύ των ΗΠΑ και καθενός από τους εμπορικούς τους εταίρους, με στόχο να μηδενιστούν τα διμερή εμπορικά ελλείμματα».
Και οι τέσσερις πλατφόρμες έδωσαν την ίδια θεμελιώδη πρόταση.
Επίσημα κανείς δεν γνωρίζει εάν το επιτελείο του Τραμπ στράφηκε σε ένα εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης για να διαμορφώσει το παγκόσμιο εμπόριο. Η πραγματικότητα σύντομα θα δείξει εάν είναι επιζήμια ή επωφελής η μυστηριώδης συνταγή.
Με πληροφορίες από Reuters, New York Times, Politico, Verge, Marshable
