Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος: Η Ανάσταση είναι μέσα στον Σταυρό

Στις 4 Νοεμβρίου 1929 γεννήθηκε στον Πειραιά ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος. Ο προκαθήμενος της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Ο κατά κόσμον Αναστάσιος Γιαννουλάτος (με καταγωγή εκ πατρός από την Άσο Κεφαλλονιάς), αριστούχος απόφοιτος του Β’ Γυμνασίου Αρρένων Αθηνών (1947), έλαβε το πτυχίο της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ το 1952, ακολούθησε δε μεταπτυχιακές σπουδές (1965-1969) στα γερμανικά πανεπιστήμια του Aμβούργου και του Mαρβούργου (Μάρμπουργκ) ως υπότροφος του Ιδρύματος Alexander von Humboldt. Το 1970 αναγορεύτηκε αριστούχος διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ.

Ο Αναστάσιος διετέλεσε, μεταξύ άλλων, καθηγητής (έκτακτος και ακολούθως τακτικός) της Ιστορίας των Θρησκευμάτων στο ΕΚΠΑ από το 1972 έως το 1992, κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και συγκλητικός.

Όσον αφορά την εκκλησιαστική διακονία, χειροτονήθηκε ιεροδιάκονος το 1960, πρεσβύτερος με το οφίκιο του αρχιμανδρίτου το 1964 και τιτουλάριος επίσκοπος Aνδρούσης το 1972.

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ανέθεσε στον Αναστάσιο την πρωτόγνωρη αποστολή τής εκ βάθρων αναστήλωσης και αναθεμελίωσης της Oρθοδόξου Aυτοκεφάλου Eκκλησίας της Aλβανίας, η οποία είχε διαλυθεί μετά τον πολυετή και συστηματικό διωγμό της από το σύγχρονο αλβανικό κράτος.

Έτσι, αφού πρώτα διακόνησε ως Πατριαρχικός Έξαρχος και ως μητροπολίτης Ανδρούσης, ο Αναστάσιος εξελέγη τον Ιούνιο του 1992 Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας.

Μέσα σε τεράστιες δυσκολίες, ο χαρισματικός ιεράρχης κατόρθωσε να ανασυστήσει την Αυτοκέφαλη Eκκλησία της Aλβανίας, η οποία εξελίχθηκε επί των ημερών του σε πολυδύναμο πνευματικό και αναπτυξιακό παράγοντα της γειτονικής χώρας.

Εξάλλου, πλούσιο είναι το συγγραφικό έργο τού πολλάκις και ποικιλοτρόπως τιμηθέντος Αναστασίου, διεθνώς δε αναγνωρισμένη η συμβολή του στην επιστήμη της Ιστορίας των Θρησκευμάτων, στη διαχριστιανική προσέγγιση και στο διαθρησκειακό διάλογο, στην ειρηνική συνύπαρξη λαών και θρησκειών.

Το 1995, στην αφετηρία της Μεγάλης Εβδομάδας και με τον εορτασμό της Ανάστασης να επίκειται, ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, λίγο πριν βγει από τον «Ευαγγελισμό» (είχε νοσηλευτεί λόγω προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε) και επιστρέψει στην Αλβανία, είχε απευθύνει το ακόλουθο πασχαλινό μήνυμα:

Η Ανάσταση δεν είναι κάτι που έρχεται μετά τον Σταυρό. Η Ανάσταση είναι μέσα στον Σταυρό. Νομίζω ότι αυτή η Σταυραναστάσιμη πραγματικότητα ήταν, είναι και θα είναι η πορεία καθενός που διακονεί τον Χριστό. Ο Αρχιεπίσκοπος παραμένει ένας διάκονος του Χριστού, σ’ ένα κρίσιμο μέτωπο, σε μια Εκκλησία που έζησε την κάθοδο στον Άδη και που αυτή την ώρα ζει την ελπιδοφόρα Ανάσταση.

«ΤΑ ΝΕΑ», 17.4.1995, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Η Εκκλησία της Αλβανίας έζησε το μυστήριο τής εις Άδου Καθόδου παραπάνω από οποιαδήποτε άλλη ορθόδοξη και γενικότερα χριστιανική κοινότητα. Σαράντα έξι χρόνια σε διωγμό, 23 χρόνια σε πλήρη ενταφιασμό. Και γι’ αυτό πιο έντονα και πιο βαθιά ζει το γεγονός της Ανάστασης. Είμαστε μια Εκκλησία της Ανάστασης. Με πολλή ελπίδα και πολλές προσδοκίες. Από το ξεκίνημα το κάθε βήμα έγινε μ’ αυτό το σύνθημα: «Χριστός Ανέστη». Και με αυτή την παρακίνηση, ο καθένας που ξαναζεί αυτή την πίστη και ανάβει προσωπικά τη λαμπάδα του να τη μεταφέρει και στους άλλους χωρίς κριτικές για το παρελθόν, χωρίς να κρατήσει τίποτα μεμψίμοιρο στην ψυχή του από τις κακουχίες και τους διωγμούς. Είναι ευχή και μήνυμα. Η Ανάσταση υπογραμμίζει τη νίκη της αλήθειας πάνω στο ψέμα. Τη νίκη της αγάπης πάνω στο μίσος. Την ελπίδα γι’ αυτό που έρχεται. Ο Αναστάς είναι ο κύριος όλων των λαών. Είναι Εκείνος ο οποίος μόνο μπορεί να συμβάλει στην αδελφοσύνη, στην κατανόηση και στην αναδημιουργία.