«Αποτροπή νέων τετελεσμένων και προσφυγή στα Ηνωμένα Έθνη»

Για τα Ελληνοτουρκικά και για τις εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα, μίλησε στον Politica 89.8 και στον Χρήστο Κώνστα ο πολιτικός αναλυτής, Γιάννης Κουτσομύτης.

Για τις εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα μίλησε ο κ. Κουτσομύτης, λέγοντας: «Θεωρώ, ότι καταρχάς είναι μια θετική εξέλιξη η επικείμενη υπογραφή του αγωγού, East Med στην Αθήνα. Είναι το αποτέλεσμα των διεργασιών και προσπαθειών πολλών μηνών, κυρίως υπήρχαν προβλήματα στον καθορισμό του διαμοιρασμού των εσόδων ανάμεσα στην Κύπρο και στο Ισραήλ, αυτά ξεπεράστηκαν και είμαστε σε καλό δρόμο. Επίσης θετικό είναι ότι τις επόμενες ημέρες θα υπάρξουν συναντήσεις με εμπειρογνώμονες της Ελλάδας και της Ιταλίας, για να προχωρήσει ο καθορισμός της ΑΟΖ ανάμεσα στις δύο χώρες και όλα αυτά δημιουργούν ένα μωσαϊκό κινήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο που είναι θετικό. Η Τουρκία έχει διαμηνύσει, από το 2014, ότι δεν θα δεχθεί να μείνει έξω από την μοιρασιά των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου. Θα έλεγε κανείς πως οι αντιδράσεις της είναι παράνομες, «τσαμπουκαλίδικες», χωρίς να έχουν κανένα ουσιαστικό νομικό έρεισμα αυτό που προβλέπω είναι ότι θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα, αν φτάσουμε, στο κομμάτι της κατασκευής του αγωγού από την μεριά της Τουρκίας, οπότε πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι, όλα τα μέρη,  για το πώς θα το αντιμετωπίσουν το θέμα και σε ποιο βαθμό η Ελλάδα και τα άλλα μέρη είναι διατεθειμένα να αντιμετωπίσουν αυτή την προκλητικότητα της Τουρκίας για να επιβάλουν την κατασκευή του αγωγού».

Για το γεγονός ότι θα ξεκαθαριστεί τώρα ποιοι θα είναι οι σύμμαχοι της Ελλάδας, ο κ. Κουτσομύτης, σχολίασε: «Θα έλεγα το εξής. Θα ήταν πάρα πολύ παρακινδυνευμένο να υπολογίζαμε ότι θα είχαμε στρατιωτική βοήθεια από οποιαδήποτε τρίτη χώρα για σχεδιασμούς ενεργειακούς και μόνο, που δεν αφορούν καταπάτηση εθνικής κυριαρχίας. Όπως πχ να υπήρχε προσπάθεια κατάληψης ελληνικού νησιού, δεν είναι ίδιου μεγέθους οι προκλήσεις και τα ζητήματα συμμαχιών άρα πρέπει να καταλάβουμε ότι το ενεργειακό είναι ζήτημα που δεν μπορεί να λυθεί αυτομάτως. Πρέπει να υπάρξουν άλλου είδους διπλωματικές διαδικασίες. Πιστεύω ότι αυτή η προσπάθεια, η ελληνική, η κυπριακή και η ισραηλινή πρέπει να οδηγηθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, από τη στιγμή που θα υπάρξει ζήτημα ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο που θα προκληθεί από την Τουρκία και εκεί να κυνηγήσουμε ένα ψήφισμα μιας απόφασης ρητής, του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ένα τέτοιο ψήφισμα θα μπορούσε να είναι ένα πολύ ισχυρό διαπραγματευτικό εργαλείο για την Ελλάδα ακόμη και για την διευθέτηση των ζητημάτων των θαλάσσιων ζωνών και αν υπάρχει βέβαια το λογικό ερώτημα από την άλλη πλευρά. Η Τουρκία δείχνει τέτοια απέχθεια απέναντι στο διεθνές δίκαιο. Θα σεβαστεί μια απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας;».

«Εκεί είναι το κρίσιμο, ότι οποιαδήποτε απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, δεν μπορεί να εκδοθεί σε κενό, πρέπει να υπάρχει κάποια κρίση. Αν επιχειρήσει η Τουρκία να εμποδίσει με βίαιο τρόπο τις νόμιμες ενέργειες των τριών κρατών. Από εκεί και μετά, ελπίζω να οδηγηθούν τα πράγματα με μια τέτοια διαδικασία, ώστε να επιβληθεί η διεθνής νομιμότητα με την αρμοδιότητα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Μετά από αυτό, εκεί μπορεί να υπάρξει μια διεθνής συμμαχία την οποία θα έπρεπε και η Ελλάδα να επιδιώξει, η οποία θα βοηθήσει στην επιβολή αυτού του status. Αυτή τη στιγμή είμαστε αρκετά μακριά από αυτό το στάδιο, θα πρέπει να ετοιμαζόμαστε αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμη ότι ο East Med είναι ένας βιώσιμος οικονομικά ενεργειακός αγωγός. Υπάρχουν αρκετά ζητήματα ανοιχτά στην χρηματοδότηση του, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μια αμφίσημη στάση για το αν θα βοηθήσουν οικονομικά και νομίζω ότι ο Πρωθυπουργός στις 7 Ιανουαρίου θα μπορούσε να θέσει αυτό το ζήτημα στην συνάντηση του με τον Ντόναλντ Τραμπ, και επίσης περιμένουμε την έμπρακτη στήριξη της Ε.Ε, η οποία έχει ήδη εντάξει το έργο αυτό στα ζωτικής σημασίας ενεργειακά πρότζεκτ για την Ε.Ε».

Για το αν υπάρχει εθνική στρατηγική και ποια είναι αυτή, ο κ. Κουτσομύτης απάντησε: «Θα έλεγα ότι είναι σε μια άτυπη διαμόρφωση. Θα ήθελα να παρατηρήσουμε ότι τις πρώτες ημέρες τις κρίσης ο ΣΥΡΙΖΑ, επέλεξε να ανεβάσει τους τόνους, ενώ τις τελευταίες ημέρες βλέπω μια πολύ διαφορετική στάση που πιθανόν να αντιλαμβάνονται ότι είναι πλέον πολύ σοβαρό ζήτημα και δεν υπάρχει περιθώριο για μικροκομματικές επιδιώξεις γιατί αν συμβεί κάτι θα την πληρώσουν όλοι και όχι ένας μόνο. Δεν υπάρχει πολιτικό κεφάλαιο, να μιλήσουμε στην ελληνική κοινωνία με όρους διαπραγματευτικούς. Πρέπει να διαμορφώσουμε μια εθνική καθαρή σκέψη για το πώς θα υπάρξει μια συνολική λύση με την Τουρκία, και μέχρι που είμαστε διατεθειμένοι να δεχτούμε μια συμμετοχή της Τουρκίας στον διαμοιρασμό των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου και μετά να πάμε συγκροτημένα και να το υποστηρίξουμε σε όλους τους φορείς. Όλοι μαζί θα πρέπει να κοιτάξουμε έναν πιο ρεαλιστικό τρόπο για το ποια θα είναι η στάση μας στο εθνικό ζήτημα αυτό».

«Όποτε υπήρξε εμπλοκή του διεθνούς παράγοντα στο Ανατολικό ζήτημα, υπήρξε ένα status quo που παρέμεινε για αρκετά χρόνια. Μέχρι πριν από τρία χρόνια που άρχισε η Τουρκία να συζητά τον αναθεωριτισμό σε σχέση με τη Συνθήκη της Λοζάνης, θα πρέπει να θυμηθούμε ότι για 90 χρόνια η Συνθήκη της Λοζάνης έχει παραμείνει σταθερή, μια Συνθήκη την οποία η Τουρκία σεβάστηκε. Είναι θέμα ποιοι παράγοντες θα εγγυηθούν την εφαρμογή αυτής της διεθνής συνθήκης. Πρέπει να υπάρχουν σοβαρές διεθνείς εγγυήσεις και μέσα από διεθνής εγγυήσεις θα μπορούσε να υπάρχει ένα πλαίσιο που θα διασφαλίζει και την Ελλάδα. Στο πρώτο μέρος του μυαλού μας είναι ένας διπλός στόχος, να επιδείξουμε την δυνατότητα αποτροπής νέων τετελεσμένων με όποιον τρόπο θεωρούμε συνετό και να προωθήσουμε τα πράγματα όπως εμείς θεωρούμε ότι πρέπει σε διεθνή επίλυση του ζητήματος. Αν τα έχουμε μαζί στην ίδια ένταση νομίζω ότι θα είμαστε σε καλό δρόμο. Είναι ένα θέμα που πλέον θα πρέπει να αντιμετωπίζουμε με την δέουσα σοβαρότητα».

Ακούστε εδώ όλη τη συνέντευξη του κ. Κουτσομύτη: