Politica 89.8
Άμεση η ανάγκη ενίσχυσης των Δήμων ως προς την διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς
Η διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς για τους 332 Δήμους της χώρας παραμένει μια δυσεπίλυτη εξίσωση. Για την ακρίβεια οι Δήμοι «τρέχουν και δεν φτάνουν»προκειμένου να ανταπεξέλθουν σε ακόμη μια αρμοδιότητα. Ο Νόμος 4830/2021 για τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, επιβάλλει αυστηρό πλαίσιο κανόνων, καθιστώντας το έργο αυτό ιδιαίτερα δύσκολο για πολλούς Δήμους ειδικά εκείνους με εκτεταμένη γεωγραφική έκταση. Άπαντες θεωρούν ότι ο νόμος αυτό αποτελούσε αναγκαιότητα αλλά αρκετοί υποστηρίζουν ότι θα έπρεπε να ληφθούν περισσότερο υπ όψη τα δεδομένα και οι δυνατότητες των Δήμων.
Παρόλο που το Υπουργείο Εσωτερικών διαθέτει χρηματοδότηση προς τους δήμους για την διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, τα ποσά θεωρούνται ανεπαρκή. Οι δαπάνες πέρα της κατασκευής και λειτουργίας καταφυγίων, για την μισθοδοσία προσωπικού, τα φάρμακα και τις στειρώσεις ξεπερνούν κατά πολύ τις επιδοτήσεις.
Οι Δήμοι ζητούν εξειδικευμένο προσωπικό αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα πρόσληψης λόγω δημοσιονομικών περιορισμών από την μακρινή εποχή των μνημονίων, που δυστυχώς δεν είναι και τόσο μακρινή όσον αφορά τους Δήμους. Σε απομακρυσμένους ειδικά δήμους, η έλλειψη τοπικών κτηνιάτρων δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τη στείρωση και τη φροντίδα.
Παράλληλα Δήμοι με μεγάλη έκταση, δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες περισυλλογής και καταγραφής. Η διαχείριση αδέσποτων σε απομακρυσμένα χωριά είναι πρακτικά αδύνατη λόγω των χιλιομετρικών αποστάσεων, την έλλειψη προσωπικού και ειδικών οχημάτων μεταξύ άλλων.
Πολλοί δήμοι επίσης δεν διαθέτουν καταφύγια ή έχουν ανεπαρκείς εγκαταστάσεις. Η κατασκευή νέων δομών είναι δαπανηρή και απαιτεί γραφειοκρατικές διαδικασίες αδειοδότησης και φυσικά χρηματοδότησης. Υπάρχουν βέβαιοι και εκείνοι οι οποίοι υποστηρίζουν ότι και καταφύγια ζώων να υπήρχαν θα γέμισαν πολύ γρήγορα και θα χρειάζονται περισσότερα.
Συμπεράσματα από την Ημερίδα του ΠΕΣΥΔΑΠ
Από την ημερίδα του ΠΕΣΥΔΑΠ από όπου και η πηγή της φωτογραφίας
Περισσότεροι από 100 αυτοδιοικητικοί στην πρόσφατη ημερίδα του Περιβαλλοντικού Συνδέσμου Δήμων Αττικής-Πειραιά, πήραν το λόγο για να μεταφέρουν τις εμπειρίες τους, να εκφράσουν τις αγωνίες τους και να προτείνουν λύσεις θεραπείας στις «αστοχίες» του νόμου 4830/21, που αφορά τις αρμοδιότητες και ευθύνες των δήμων σε σχέση με τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς.
Όπως όλοι σχεδόν οι ομιλητές επισήμαναν, ο νόμος θεσπίστηκε χωρίς να έχει προηγηθεί καμία συνεννόηση με τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι σημερινές δυσλειτουργίες τους εκεί ακριβώς έχουν την αφετηρία τους, καθώς στους Δήμους επιβλήθηκαν ευθύνες και υποχρεώσεις που ουδέποτε συζητήθηκαν μαζί τους και ουδέποτε κλήθηκαν να καταθέσουν τις απόψεις τους.
Όπως υποστηρίχθηκε, αυξήθηκαν κατακόρυφα οι υποχρεώσεις των Δήμων ως προς την φροντίδα των αδέσποτων, χωρίς να υπάρχει στον νόμο η δέσμευση και υποχρέωση του κράτους για την ενίσχυσή τους με τους αντίστοιχους οικονομικούς πόρους, παρότι το άρθρο 102 του Συντάγματος προβλέπει ρητά ότι κάθε μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από τα κεντρικά όργανα του Κράτους στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, πρέπει να συνεπάγεται και τη μεταφορά των αντίστοιχων πόρων.
Απόφαση της ΚΕΔΕ για τον Νόμο 4830/2021 και τα Ζητήματα Διαχείρισης Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 29 Ιανουαρίου 2025, το Διοικητικό Συμβούλιο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) συνεδρίασε υπό την προεδρία του Λάζαρου Κυρίζογλου, Δημάρχου Αμπελοκήπων-Μενεμένης, με βασικό θέμα τα ζητήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή του Νόμου 4830/2021 (όπως ισχύει μετά το Ν. 5056/2023) σχετικά με τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς.
Κατά τη συνεδρίαση, παρουσιάστηκε εισήγηση από τον Θωμά Μπέγκα, Δήμαρχο Ιωαννιτών και μέλος του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, με αφορμή την καταδίκη πρώην αρμόδιου Αντιδημάρχου σε ποινή φυλάκισης 10 μηνών. Η απόφαση αυτή ανέδειξε τις σοβαρές νομικές ευθύνες που απορρέουν από τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων, οι οποίες επιβαρύνουν τα αιρετά στελέχη των δήμων.
Από το πρακτικό της συνεδρίασης:
Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΕ άκουσε εισήγηση από τον κ. Θ. Μπέγκα, Δήμαρχο Ιωαννιτών-μέλος Δ.Σ. ΚΕΔΕ, σχετικά με το ανωτέρω θέμα και συγκεκριμένα:
«Με αφορμή την με αριθμ. 3974/2024 απόφαση του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Ιωαννίνων με την οποία πρώην αρμόδιος Αντιδήμαρχος καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 10 μηνών και της οποίας η εκτέλεση ανεστάλη, επειδή ανάγονταν σε χρόνο προηγούμενου της τελευταίας τροποποίησης του Π.Κ., προκύπτουν ζητήματα από την εφαρμογή του Ν. 4830/2021 (όπως ισχύει μετά το ν. 5056/2023) και αφορά στα αδέσποτα ζώα συντροφιάς.
Με τις διατάξεις του ως άνω νόμου η εποπτεία και ο συντονισμός της διαχείρισης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς ανατέθηκε στους δήμους και προβλέφθηκε ένα πολύ αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο για τους δήμους, το οποίο, δεδομένου ότι η κρατική εποπτεία αφενός μεν δεν διασφαλίζει την επιτυχία του και την τήρησή του και αφετέρου δεν διασφάλισε τους αναγκαίους πόρους προκειμένου οι νομικές υποχρεώσεις των δήμων να μη παραμένουν κενό γράμμα, κρίνεται, κατά την άποψή μας ανεπαρκές τόσο για την προαγωγή της ευζωίας των αδέσποτων, όσο και για τη
δραστική μείωση του αριθμού τους.
Η κατασταλτική δράση της πολιτείας και η πρόβλεψη, μεταξύ άλλων στο αυστηρό ως άνω θεσμικό πλαίσιο, εξοντωτικών ποινών σε βάρος των αρμοδίων Αντιδημάρχων κάθε Δήμου, που αναλαμβάνουν το δύσκολο αυτό έργο της διαχείρισης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, (βλ. άρθρο 10, σε συνδυασμό με άρθρο 34 παρ 5 και 34 παρ. 2 του ν. 4830/2021) καθιστά άμεσο και επικείμενο τον κίνδυνο να μην αποδέχονται την ανάληψη σχετικών καθηκόντων και αρμοδιοτήτων οι δημοτικοί σύμβουλοι και να οδηγηθούμε σε αδυναμία ορισμού θεματικών αντιδημάρχων και
αδυναμία, εν τέλει της διαχείρισης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς.
Η αυστηροποίηση των ποινών που ειδικοί ποινικοί νόμοι προβλέπουν, προφανώς και δεν έχει δεόντως προ εκτιμηθεί ότι δεν μπορεί παρά να αποτελεί μια ακόμη νομοθετική, μέσα στις αλλεπάλληλες, προσπάθεια άρσης του προβλήματος, που κάθε άλλο παρά έχουν επιτρέψει, προς το παρόν, στο νέο οργανωτικό σχήμα να καταστεί λειτουργικό και μετά βεβαιότητας θα αποτύχουν και στο μέλλον, με μόνη αυτόθροη συνέπεια, δεδομένων και των τελευταίων τροποποιήσεων του Π.Κ. και της κατάργησης της αναστολής των ποινών, πέραν της χρηματικής επιβάρυνσης με δικαστικά έξοδα, την κατάγνωση βαρύτατων ποινών και την έκτισή τους από τους αντιδημάρχους.
Για την επ’ ωφελεία του κοινωνικού συνόλου λειτουργία του νόμου και την εκτέλεση των νομικών υποχρεώσεων των αντιδημάρχων, την εκ μέρους τους ανάληψη ευδόκιμων πρωτοβουλιών και χάραξη, κατά προτεραιότητα, αποτελεσματικών πολιτικών σε τοπικό επίπεδο, με στόχο την εξάλειψη της όχλησης ή ακόμη και των κινδύνων που η ανεξέλεγκτη διασπορά των αδέσποτων συνεπάγεται και για να υπάρχει καλή μεταχείρισή τους και αρμονική συμβίωση ανθρώπων και ζώων που και ο νομοθέτης επιχειρεί να προδιαγράψει, προτείνουμε την κατάργηση των ειδικών ποινικών ευθυνών των αρμοδίων αντιδημάρχων, που δεν οφείλονται σε αδιαφορία ή αμέλειά τους κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, όπως ήδη ορίζεται στον Ποινικό Κώδικα, διαφορετικά, οι παθογένειες στη διαχείριση των αδέσποτων από τους φορείς της αυτοδιοίκησης δεν πρόκειται να θεραπευθούν, θα ενταθούν και, βεβαίως, θα διαιωνίζονται.
Κατόπιν των ανωτέρω και ύστερα από διαλογική συζήτηση,
Αποφασίζει ομόφωνα
Εγκρίνει την ως άνω εισήγηση και προτείνει νομοθετική ρύθμιση με την οποία καταργείται η ποινική ευθύνη των αρμοδίων αντιδημάρχων για την διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, εκτός αν οφείλεται σε δόλο ή βαριά αμέλεια κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.(πηγή ΚΕΔΕ)».
Πρακτικό του ΔΣ της ΚΕΔΕ(πηγή ΚΕΔΕ)
